Een groep studenten van de opleiding Forensisch Onderzoek boog zich van februari tot juli 2019 over cold cases. Dit als onderdeel van hun minor Cold Case, een samenwerking tussen Hogeschool Saxion en no-code platform Icologiq Universe, ontwikkeld door internetsoftwarebedrijf Icologiq.
Tijdens de minor Cold Case, een initiatief van lector Jaap Knotter, blazen studenten vastgelopen politieonderzoek nieuw leven in door middel van open source research. Het gaat in dit geval met name om moorden en vermissingen die onopgelost zijn gebleven door een gebrek aan bewijs. Om de kwaliteit van het onderzoek te bewaken, maakt de groep gebruik van no-code softwareplatform Icologiq Universe, dat gebruikers zonder programmeerachtergrond in staat stelt zelf workflows te bouwen. De gebruiker kan het systeem naar voorkeur instellen en op eenvoudige wijze aanpassingen doorvoeren.
Hypothese testen
Cold case-onderzoek begint volgens Knotter vaak met het vastleggen van informatie. De volgende stap is het lanceren van hypotheses op basis van deze informatie, zodat er aanknopingspunten gezocht kunnen worden. Dit hele proces is te moduleren in Universe. Aan het einde van het proces kan men beoordelen of de hypothese wel of niet verder gebruikt zal worden bij het onderzoek. Het voordeel is dat iedereen toegang heeft tot dezelfde informatie, zodat er geen dubbel werk verricht wordt. Studenten documenteren niet alleen wát er wordt besloten, maar ook de redenatie achter deze beslissingen.
Kansberekening
Studenten Savannah Schultz en Sten Bellers hebben dit semester de rol van teamleider op zich genomen. Zij zijn verantwoordelijk voor het aansturen van het team en het vastleggen van alle informatie in Universe. Schultz vertelt op welke manier Icologiq Universe van pas komt bij de verschillende fases van het onderzoeksproces: ‘We beginnen met de onderzoekende fase: het verzamelen van zoveel mogelijk informatie over het slachtoffer en de situatie. Door het opstellen van een timeline in Universe proberen we connecties te leggen tussen bepaalde gebeurtenissen en personen. Maar we gebruiken de applicatie ook bijvoorbeeld voor het bepalen van de kans dat de dader een bekende of onbekende van het slachtoffer is. Al deze informatie verwerken we in Universe: door middel van een systeem van plusjes en minnetjes checken we hoe waarschijnlijk elk scenario is. Gedurende het hele proces is het erg belangrijk dat we constant onderbouwen waarom we een bepaalde keuze maken en hoe we tot een bepaalde conclusie zijn gekomen. Dit kunnen we aantonen met behulp van de verzamelde gegevens.’
Het bouwen van workflows in Universe gebeurt stapsgewijs door middel van prototyping: een interactief proces dat direct een bruikbaar resultaat oplevert. Dit wordt gedaan door de designers samen met de gebruikers, in dit geval teamleiders Schultz en Bellers. In de workflow editor wordt hen gevraagd de stappen van het proces te definiëren met behulp van het klikken en slepen van blokken en pijlen en het opzetten van formulieren per stap. Op deze manier kunnen zij als teamleiders eenvoudig bepalen welke gebruikers of groepen gebruikers verantwoordelijk zijn per stap.
Om de groep zoveel mogelijk te ondersteunen, heeft Icologiq elke twee weken contact gehad met de studenten over het gebruik van de software, licht it-specialist bij Icologiq Jennifer Reinhard toe: ‘Over het algemeen waren de studenten tevreden over de applicatie, vanuit hen kwam dan ook geen verzoek om aanpassingen. Wel hebben we het verzoek teruggekregen voor de mogelijkheid tot het heropenen van taken nadat de informatie is ingevoerd. In een onderzoeksproces komt het nog weleens voor dat scenario’s wijzigen, bijvoorbeeld doordat er nieuwe informatie is ontdekt. In dergelijke situaties dienen registraties gewijzigd te worden. De studenten waren er zelf nog niet achter hoe dit gedaan kon worden, terwijl dit echter al wel mogelijk was. Op basis van hun verzoek hebben wij hen uitgelegd hoe ze voortaan zelf taken kunnen heropenen. De feedback die we hieruit halen is dat het een tip kan zijn om meer uitleg te geven bij het gebruik van Universe: om deze reden werken we nu aan een serie instructievideo’s die de toepassing van Universe vergemakkelijken.’
Data meteen invoeren
De studenten hebben hun minor inmiddels afgerond: 11 juli heeft de groep haar onderzoeksresultaten gepresenteerd bij de politieacademie in Apeldoorn. Waarschijnlijk wordt de minor voortgezet in september. Bellers: ‘Zowel de volgende groep die met deze minor aan de slag gaat, als onderzoekers die met een dergelijk project starten, zou ik aanraden het gebruik van Universe direct op te pakken door de te behandelen cases meteen in het systeem in te voeren. Zo voorkom je dat je aan het begin al een achterstand oploopt. Vervolgens kun je gaan kijken wat er nog moet worden aangepast om de applicatie te verbeteren.’
Reinhard geeft aan dat onderwijs niet per se een nieuwe verticale markt is voor Icologiq. ‘Het is niet zo dat we ons nu per se op het onderwijs willen richten, wel willen we ons richten op projecten bestaande uit meerdere stakeholders: de onderzoekers, ons no-code platform en de beheerder van de database. Bij een dergelijk proces is het bovendien van belang dat er een projectleider aanwezig is die beschikt over de benodigde inhoudelijke kennis over het proces. In het geval van dit project zijn dit de studenten die bekend zijn met het onderzoeksproces. Door dit project hebben we een beter beeld van mogelijke samenwerkingen waarbij Universe goed van pas kom’, besluit zij.
