De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet kritisch terugblikken op het mislukte ict-project Inspect. Het project werd in april stopgezet, ondanks extra investeringen van tientallen miljoenen euro’s. Minister Carola Schouten (LNV) wil achterhalen wat er misging en hoe de organisatie haar doelstellingen alsnog kan halen.
In het voorjaar besloot de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het ict-project Inspect per direct te stoppen, op advies van het Bureau ICT-toetsing (BIT). Verdere ontwikkeling en invoering van het Inspect-systeem zou ernstige vertraging en kostenoverschrijding opleveren. Met een kritische herbezinning wil Schouten de onderste steen boven krijgen. Deze periode loopt tot december 2019.
Grondoorzaken
De herbezinning gaat breder dan alleen de ict, schrijft de bewindsvrouw nu aan de Tweede Kamer. ‘Ik wil dat de herbezinning naar de grondoorzaken kijkt die hebben geleid tot het moeten stoppen met de ontwikkeling en implementatie van Inspect’, meldt ze. Onder meer het verschil tussen beleid en praktijk, de verandermoeheid en ingesleten patronen worden tegen het licht gehouden.
Schouten wil voorkomen dat de reeds ontwikkelde onderdelen van Inspect bij het grofvuil terecht komen. De ambtenaren gaan kijken of de systemen toekomstbestendig zijn of kunnen worden en of het financieel haalbaar is om Inspect in beheer te houden. Ook zoeken ze uit wat er qua ict moet worden aangepast om de strategische doelen en actuele wensen in de komende drie jaar te realiseren.
Te complex
Onder de naam Inspect bouwde de NVWA vanaf 2014 aan een uniform systeem dat door alle 23 inspecties zou worden gebruikt voor het doorlopen van inspectieprocessen. Het systeem zou ongeveer vijftien applicaties vervangen en jaarlijks ruim 7 miljoen euro besparen.
In april 2019 riep het Bureau ICT-toetsing (BIT) de minister op om het project onmiddellijk te stoppen. Bovenop de verwachte vertraging en budgetoverschrijding bij de ontwikkeling is het systeem volgens het BIT zo complex dat het beheer en onderhoud ervan tot hoge kosten leidt en niet voldoende aansluit bij de wensen van de gebruikers.
Oorspronkelijk zou de ontwikkeling ervan 36 miljoen euro kosten. Dat werd opgehoogd naar 95 miljoen euro, waarvan inmiddels 65 miljoen is uitgegeven. Nu blijkt dat het ict-systeem nóg tientallen miljoenen extra zou gaan kosten.
Tja, de financieel perverse prikkel, hè! Het zal wel een mij liggen , maar ik blijf dit soort ict-faalkunsten bij onze overheid blijvend een smet werpen op het it-vakgebied in Nederland in het algemeen.
“Natuurlijk” ligt het vast wel weer aan het opdrachtgeverschap! Echter wanneer men nu nog moet rechercheren of er bruikbare en toekomstbestendige systemen overblijven, dan weet ik niet wie hier voor de gebruikte architectuur heeft besloten, want daar zijn dan ook nog wel enkele vraagtekens bij te plaatsen, lijkt me? 65 Miljoen , mind you, dat is een hele berg eurootjes… en tuurlijk is het leuk “inspannen zonder verplichtingen”, maar wie heeft hier nou daadwerkelijk wat aan? En wat schieten wij Nederlanders er nou mee op?
Wanneer we deze aanbestedingsmoraal niet op de schop krijgen, dan kan elke minister kritisch blijven herbezinnen “tot ie een ons weegt”
@Ron … ik denk dat je met je stukje over aanbestedingsmoraal al een heel belangrijke oorzaak hebt. Wat ik eens gehoord heb van iemand, die in de aanbestedingswereld zit, is dat zo’n opdracht bij hun als eerste naar de juridische afdeling gaat om alle gaten te zoeken en te bekijken hoe ze daar een slaatje uit kunnen slaan.
Doel van de leveranciers is vooral om er zoveel mogelijk geld aan te verdienen, wat blijkbaar ten koste mag gaan van de kwaliteit of het geleverde….
PaVaKe,
De juridische afdeling zoekt niet alleen naar gaten om de opdrachtgever een poot uit te draaien, steeds vaker is het omgekeerd doordat de overheid teveel juristen en te weinig IT-ers heeft. Als ambtenaren achteraf uit gaan zoeken wat de strategische doelen zijn dan ben ik benieuwd welke definitie aan een toekomstbestendige oplossing gegeven wordt.
Toekomstbestendig en toekomstvast zijn dan ook de nieuwe buzzwoorden in aanbestedingen maar als je daar op door gaat vragen in het spel van aanbestedingen dan blijkt er geen visie achter te zitten. Neem me niet kwalijk dat ik naar de jurdische ‘escape’ zoek in aanbestedingen, de minister heeft in de Tweedekamer nog wat uit te leggen als eerst de ROI meer dan 5 jaar is maar na ophoging van het budget opeens 13 jaar wordt waardoor hele financiële business case van het project onderuit gaat. Dat meeste leveranciers hierin geen liefdadigheidsorganisatie blijken te zijn lijkt me logisch want als jouw werkgever stopt met geld verdienen dan kun jij je melden bij UWV.
Uiteraard moet je als overheid kijken naar systemen die al op de markt zijn en een bewezen track record hebben in plaats van systemen zelf te gaan bouwen. Want dan krijg je onzin als antieke code-generatoren, zelf gebouwde runtime omgevingen en andere wacky concepten en dan vraag je als het ware om kostenoverschrijdingen. Vandaar dat de usual suspects Cap-Gemini en ATOS altijd zullen meegaan in die ideeen.
Verder over aanbestedingen: besteedt die niet zelf uit! Onlangs nog meegedaan met zo’n overheidsaanbesteding die tot mijn verbazing door het bedrijf Comparex werdt gemanaged.
Wie wil er überhaupt bij een organisatie werken die haar geld zou moeten verdienen door hun klanten een poot uit te draaien? Blijkbaar zijn genoeg mensen die daar geen problemen mee hebben. Die hebben waarschijnlijk dan ook geen probleem om daarmee de ICT een slechte naam te bezorgen.
@Ewout, ik kan begrip opbrengen voor het begrenzen van de bedrijfsrisico’s voor de opdrachtnemer(s), echter geef jij hier nogmaals aan dat er binnen de ministeries onvoldoende verstand is van de financiële business case. Zo begint het erop te lijken dat men tijdens de uitvoer van het IT project “willens en wetens” incorrect geadviseerd wordt!
Materie deskundige jurist Ruud Leether heeft ook al op verschillende fora melding gemaakt van het feit dat niemand voor “zondebok” uitgemaakt wil worden….en dat men zich op voorhand juridisch ingraaft. Wat is de kans van slagen dan nog? Ik maak me zorgen want als ik die bedragen zie op het Rijks dashboard, dan krijg ik daar een “unheimisch” gevoel bij, zijn dat wel realistische bedragen?
Allemaal goedgekeurde budgetten bij aanbesteding en een rekenkamer die dit allemaal controleert op justificatie?
Heb ernstige bedenkingen bij de voor en nacalculaties. En dat allemaal van onze “kostbare” belastingcentjes!
En bijkomend leest men bijna alleen maar over slecht onderhoudbaar en slecht bruikbare systemen die overblijven… Uit de CIE elias bleek dat onze Overheid gerust de opdracht geeft voor het maken van “een auto zonder stuur”, en daar kan toch geen enkele IT-er zich goed bij voelen? Hoe stop je zulke praktijken dan, en hoe kun je er bij aanbesteding voor zorgen dat er een werkend en goed onderhoudbaar systeem overeind staat? We zijn nu een paar jaar verder na de CIE Elias, en er klinkt zo’n zinloosheid uit de woorden,
“de ezel stoot zich nog immer aan dezelfde steen”
Ron J Buitenhuis
BIT adviseert de inspecteur-generaal van de NVWA om stevige IT-deskundigheid intern aan te trekken zodat de NVWA in de toekomst beter voorbereid is op het digitaliseringsvraagstuk. Het 7 pagina’s tellende advies is openbaar en stelt dat majeure architectuurkeuzes werden gemaakt zonder een verkenning van alternatieven, zonder kostenbatenanalyse en zonder inzicht in de consequenties voor beheer. Daarmee zijn je vragen beantwoord want er werd weer een auto zonder stuur ontwikkeld.
@kj Dat verbaast me niets dat het uitbesteden ook uitbesteed wordt. Dat was een van de dingen die uit het Elias rapport naar voren kwam, bijna alles werd ingehuurd. Externen en leveranciers Onbegrijpelijk dat hier geen conclusies aan werden verbonden. Op deze manier gaan die ICT projecten volledig met de overheid aan de loop. Toch goed dat er nog een BIT is.
Overigens zijn de uitgaven gemakkelijk te drukken met de wetenschap dat je het altijd met de helft van de mensen af kan. En daar weer de helft van.