NL-Alert met cell broadcast-berichten (CB) op mobiele telefoons, die ook doorkomen als het netwerk overbelast is, kunnen volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid vanaf 2021 de sirenes (WAS-palen) vervangen. Deze tot nu toe stug volgehouden overtuiging wordt lang niet overal gedeeld.
De 112-crisis van 24 juni is alweer geluwd. Ongeruste Kamerleden stelden er direct de volgende dag kritische vragen over en de minister beloofde, net zoals na de 112-storing in 2012, onafhankelijk onderzoek en dat dat het nooit meer zal gebeuren. De Kamerleden waren nogal verontwaardigd dat de minister vooral tevredenheid toonde over hoe snel er naar GRIP-2 was opgeschaald en hoe goed het betreffende draaiboek vervolgens werd uitgevoerd door de veiligheidsregio’s. Kamerleden waren vooral boos dat er zeven jaar geleden was toegezegd dat zoiets nooit meer zou gebeuren en het geklungel van KPN helemaal zat. Ze vroegen zich daarnaast af of het draaiboek waar de minister het over had wel actueel is en wanneer het voor het laatst getest was. Daar gaat hij een brief over opstellen. Maar draaiboeken alleen zijn natuurlijk geen oplossing voor crisis-situaties die niet van tevoren te bedenken zijn of mogelijk geacht worden, laat staan dat je ze goed kunt testen.
Amber Alert
Wat NL-Alert goed overgenomen heeft van Amber Alert is om berichten op zoveel mogelijk publiek toegankelijke plekken te gaan verspreiden. Nu nog vooral op informatieschermen op luchthavens en bushaltes, maar ook koffie- en frisdrankautomaten zullen volgen, verwacht ik. En de bestelterminals van McDonalds en de Bol.com-app. Maar de kwetsbare doelgroep waar Henk Krol voor opkomt, mag geen auto meer rijden, bezoekt de Mac of een webshop niet of nauwelijks en zet een mobiele telefoon binnen uit. Maar is vaak nog wel zelfredzaam bij een crisissituatie. Daarom wil de Tweede Kamer voorlopig ‘het luchtalarm’ zo lang mogelijk in stand houden: een nauwelijks te hacken, good-old-days-oplossing die wel redelijk betrouwbaar werkt, naast een mobiele netwerk met onzekerheden. En daar verandert 5G met netwerkslicing en al die intelligentie, rekenkracht en storage in de ‘edge’ weinig aan, integendeel. De overheid wil zich flink meer afhankelijk gaan maken van commerciële partijen voor informatieverstrekking naar de bevolking in crisissituaties, zo lijkt het.
Terwijl het ministerie van Economische Zaken en Klimaat mobiele frequenties voor 5G in 2020 en 2021 voor de komende twintig jaar veilt aan de mobile network operators (mno’s), wil Justitie en Veiligheid dat mobiele burgers onderweg voor crisis-alarmering met NL-Alert altijd bereikbaar zijn. Ook heeft het ministerie de netwerken van de mno’s vanaf 2025 nodig als onderdeel van ‘het nieuwe-nieuwe C2000’. Want twee keer 8 Mhz spectrum voor de Openbare Orde en Veiligheid (OOV) in de 700 Mhz band is al niet voldoende bij grootschalige incidenten voor het nu gangbare spraak- en dataverkeer tijdens incidenten. Het beperkte spectrum biedt ook te weinig bandbreedte voor politieagenten en buitengewone opsporingsambtenaars (boa’s) met bodycams en brandweermannen en -vrouwen met ar-helmen waarmee ze realtime door de rook heen kunnen kijken.
We hebben 4G zo’n beetje dekkend in Nederland en daarvoor gebruikt elke mno zo’n drie- tot vierduizend antennelocaties. Maar met 5G worden het er veel en veel meer, met name in de dichtbevolkte regio’s. Vanwege de versnelling waarin de energietransitie in terecht is gekomen, is een toename van grootschalige stroomstoringen niet uit te sluiten. Dat iedere Nederlander nu gemiddeld ‘slechts’ eens in de drie jaar last van een stroomstoring heeft en langdurige storingen, van meer dan een halve dag, uitzonderlijk zijn, is bepaald geen garantie voor de toekomst.
Antennemasten
Om de mno’s te verplichten de backupstroomvoorzieningen van hun antennemasten te upgraden van een halfuur naar 24 of 48 uur, zoals voor OOV-toepassingen noodzakelijk is, gaat voorlopig niet lukken. Maar we hebben in Nederland al een andere redundant uitgevoerde landelijke netwerkinfrastructuur met digitale broadcastvoorzieningen: DAB+. Met slechts enkele tientallen opstelpunten voor de antennes per landelijk dekkend netwerk, waarmee heel Nederland, inclusief de twaalfmijlszone en zelfs ver daarbuiten, bereikbaar is voor crisisinformatie. Bovendien is deze technologie op ‘emergency’-gebied een stuk veelzijdiger en functioneler dan de text-only CB op mobiele telefonienetwerken. Digitale radio is echter een ‘bestuurlijk stroperige zaak van de omroep’, met marktpartijen die op korte termijn moeten investeren, maar er weinig haast mee hebben, omdat ze bang zijn voor meer zenders en minder reclame-inkomsten.
Week van de Digitale Radio
Dat je met DAB+ ook geprioriteerd tekstberichten, afbeeldingen en (mobile) video kunt broadcasten naast audio (hé, meteen Amber Alert hieraan koppelen dus!), en multimediale data zelfs goed versleuteld kunt verzenden voor bepaalde ontvangers (zoals handhavers en hulpverleners), zul je in de Week van de Digitale Radio (8 t/m 12 juli) niet te horen krijgen. Het nauwelijks te verstoren DAB+-signaal is echter de meest voor de hand liggende proven-technology voor het uitzenden van crisisinformatie naar de burgers. Met NL-Alert voor het tekstgedeelte ervan als aanvulling, zolang de zendmasten in de betreffende regio nog stroom hebben. Tenslotte: je kunt zelfs toestellen die uitstaan automatisch aan laten zetten via het Emergency Warning System (EWS) van DAB+.
