De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is nog druk bezig met implementatie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In 2018 lag de focus op voorlichting en uitleg, dit jaar gaat de aandacht nadrukkelijker uit naar handhaving en sanctieoplegging. Wat nog ontbreekt, zijn systeemtoezicht en samenwerking met andere Europese toezichthouders. Dat meldt minister Sander Dekker in een brief aan de Tweede Kamer.
De AP is in Nederland de instantie die toezicht houdt op de naleving van de Europese privacyrichtlijnen die eind mei 2018 in werking traden. Het eerste jaar stond voor de autoriteit volledig in het teken van transitie, schrijft de minister. ‘Niet alleen het wettelijk kader, maar ook de organisatie van de AP zelf was aan veranderingen onderhevig.’ De komst van de AVG zorgde voor een interne reorganisatie, personele wisselingen en een personele groei. Zo nam het aantal fte’s in 2018 toe van 109 naar 157.
Een belangrijke focus voor de AP betreft de gegevensverwerking door de overheid, in de zorg en door datahandelaren, meldt de bewindsman. Dit geldt ook voor gemelde en ongemelde datalekken en voor klachten omtrent privacy. Naar aanleiding van sommige klachten start de autoriteit een onderzoek. In 2018 gebeurde dit elf maal.
Ruim elfduizend klachten
In 2018 ontving de AP 22.000 informatieverzoeken en ruim 11.000 klachten. Een derde van de klachten betrof het de rechten van betrokkenen, bijvoorbeeld in verband met het inzien of verwijderen van persoonsgegevens. Er werd ook veel geklaagd over organisaties die te veel persoonsgegevens verzamelen ten opzichte van het doel daarvan, en over organisaties die persoonsgegevens zonder toestemming doorgeven aan derden. De AP informeert de klager over zijn rechten, bemiddelt bij organisaties waarover wordt geklaagd en kan een handhavingstraject beginnen als compliance uitblijft. In 2018 gebeurde dat zeventien maal.
Nu de AVG in werking is getreden, krijgt de waakhond meer geld van de overheid. Het budget is structureel verhoogd van 8,1 miljoen in 2018 naar 18,5 miljoen euro per jaar, vanaf 2019. Dat is 3,4 miljoen meer dan eerder vastgesteld. De minister houdt hierbij wel een slag om de arm: ‘Samen met de AP bezie ik jaarlijks welke capaciteit c.q. welk budget daadwerkelijk benodigd is.’
Hamvraag is natuurlijk : waarom niet?
P.J. Westerhof,
Het antwoord op je vraag zit in het verhaal, de reorganisatie van CBP naar AP is meer dan een naamsverandering. Het zijn vooral de nieuwe bevoegdheden waaraan de waakhond moet wennen want bijten zat niet in het DNA van CBP. Of dit gaat veranderen is twijfelachtig want zodra er flinke bestuurlijke boetes opgelegd gaan worden dan is de kans op een rechterlijke toetsing van zo’n besluit groot. De tanden van AP zijn dan ook niet zo groot, interessant wordt het pas als een roedel Europese waakhonden zich bloeddorstig op de grote (Amerikaanse) datahandelaren stort.
@Dekkinga : dacht het niet. De AVG is reeds mei 2016 in werking getreden en is m.i.v. mei 2018 handhaafbaar. Lees art. 99 AVG.
En afgezien daarvan zag de AP de AVG al van mijlen ver aan komen. De voorbereidingen door de AP gedurende de afgelopen ruim drie jaar munten uit door terughoudendheid.
Vanuit het ministerie heeft men voorafgaand aan mei 2016 en daarna hard gewerkt om de AP zoveel mogelijk op water en brood te zetten. En de AP heeft het spel niet heel hard gespeeld.
Het laatste is te begrijpen, het eerste niet.
“Nu de AVG in werking is getreden, krijgt de waakhond meer geld van de overheid.” is natuurlijk volstrekte lariekoek. Volstrekt voorbij gaande aan de implementatieperiode meende Den Haag al sinds mei 2016 dat afwachten de beste beleidslijn was. Daarin ijverig gevolgd door overheden en bedrijfsleven.
Met als logische consequentie van deze chicanes dat Nederland 25 mei 2018 goeddeels niet AVG-compliant was. En één jaar later nog steeds niet is.
En nóg houdt een pedante minister de AP aan een zéér korte leiband. Hetgeen veelzeggend genoemd mag worden voor de onafhankelijkheid van de AP.
En daarnaast veelzeggend voor het onbenul van deze 26 oktober 2017 aangetreden minister.
Of juist voor diens chicanes. Want als het schoeisel van de Europese handhavers het Nederlandse zitvlak raakt is deze minister al met de noorderzon vertrokken.
Dat de Europese privacytoezichthouders Wolfsen tot vice-voorzitter van de EDPB hebben gekozen zal heus niet in ons voordeel werken.
P.J. Westerhof
Handhaving van wetgeving is over het algemeen geen algoritme, de organisatorische kant gaat veelal gewoon om budget voor personeel. Zo schijnt Amsterdam geen geld te hebben om het verbod op ‘anonimiserende kleding’ te handhaven en mist ook de belastingdienst handhavingscapaciteit. Natuurlijk zijn dat politieke keuzen wat vanuit jouw perspectief een tenenkrommend beleid is maar het is nog altijd beter dan de kleintjes straffen en de grote ongemoeid laten. De case Facebook en Cambridge Analytic maakt duidelijk dat het handhaven van privacy regels een lange juridische adem vraagt en dat afwachten dus nog niet eens zo’n gekke beleidslijn is, je kruit droog houden heet dat.