De Belastingdienst besteedde in 2018 84 miljoen euro meer aan het vernieuwen van zijn ict dan eerder gerapporteerd. Dit komt doordat een project is verwijderd uit het Rijks ICT Dashboard, terwijl het de status Afgerond had moeten krijgen. Hierdoor verstrekte minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken de Tweede Kamer onjuiste informatie over het totaalbedrag van gemaakte kosten en de meerjarige kosteninschatting van grote ict-projecten van de Rijksoverheid.
De eerder niet-gemelde kosten hebben betrekking op het project Rationalisering IV (informatievoorziening), meldt de woordvoerder aan Computable. Dat project, onderdeel van het bredere project Modernisering IV-landschap waarmee de Belastingdienst al jaren bezig is, werd in 2018 afgerond.
In het Rijks ICT Dashboard werd het rationaliseringsproject verwijderd, terwijl het de status Afgerond had moeten krijgen. Hierdoor bleef het project buiten de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR) die Ollongren begin mei presenteerde. Pas bij de beantwoording van Kamervragen naar aanleiding van deze rapportage, bleek het bewuste ict-project te missen in het dashboard.
De woordvoerder weet niet wie verantwoordelijk is voor de verwijdering van het project uit het dashboard. Wel dat het beheer van het dashboard ligt bij het ministerie van BZK.
648 in plaats van 564 miljoen
Inclusief de kosten van het project Rationalisering IV, komt het totaal aan daadwerkelijke uitgaven aan grote ict-vernieuwingsprojecten binnen het Rijk in 2018 uit op 648 miljoen euro en niet op 564 miljoen zoals de jaarrapportage in mei vermeldde. Het betreft ict-projecten van meer dan vijf miljoen euro. Dat waren er in 2018 125.
De totale meerjarige kosteninschatting van deze grote ict-vernieuwingsprojecten, dus over de volledige looptijd van elk project, kwam in 2018 uit op bijna 3,14 miljard euro. In de jaarrapportage van begin mei 2019 stond ruim 3,03 miljard vermeld. Het nieuwe totaalbedrag is hoger dan in 2017, terwijl de minister eerder verkondigde dat de kosten in 2018 juist waren gedaald ten opzichte van het jaar ervoor.
Kosten per ministerie
Het is de minister gelukt om de kosten en baten van ict-vernieuwing over 2018 inzichtelijk te maken per ministerie. De vernieuwing van de ict-systemen van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) spant de kroon. Daaraan werd in 2018 ruim 123 miljoen euro besteed, ofwel bijna negentien procent van de ict-uitgaven van alle departementen bij elkaar. De jaarlijkse baten van de JenV-ict-vernieuwing bedroegen bijna 33,5 miljoen euro.
Ook het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) gaf in 2018 relatief veel geld uit aan ict-vernieuwing: ruim 108,5 miljoen euro. De jaarlijkse baten bedroegen 15,5 miljoen euro. Ollongrens ministerie van BZK was in 2018 verantwoordelijk voor ruim 99 miljoen euro uitgaven aan ict-vernieuwing, met bijna negentien miljoen euro aan jaarlijkse baten. Rijksbreed bedroegen de uitgaven aan ict-vernieuwing, zoals gemeld, bij elkaar dus 648 miljoen euro.
Instandhouding bestaande ict-systemen
Minister Ollongren meldt de rapportagefout bij de beantwoording van schriftelijke Kamervragen. Behalve naar de kosten van de ict-vernieuwingsprojecten werd haar gevraagd naar de kosten van de instandhouding van bestaande ict-systemen. Dit is volgens de bewindsvrouw niet mogelijk. De totale kosten zijn uitgesplitst naar materiële kosten en kosten voor eigen ict-personeel. De kosten voor de inhuur van extern ict-personeel zijn niet beschikbaar. Er zijn wel cijfers aanwezig over de rijksbrede inhuur van externen, maar die worden niet uitgesplitst naar functie.
De totale kosten van zowel de vernieuwing als instandhouding van alle ict bij de Rijksoverheid is om dezelfde reden niet inzichtelijk. Computable schat in dat deze totale kosten, exclusief de inhuur van externe ict’ers, in 2018 3,198 miljard euro bedragen. Dit bedrag is opgebouwd uit de 3,114 miljard euro die staat vermeld in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2018 (1 mei 2019), vermeerderd met de 84 miljoen euro extra kosten voor ict-vernieuwing bij de Belastingdienst.
Het gaat om een rapportagefout van de Belastingdienst op het Rijks ICT Dashboard die ook in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR) is terecht gekomen.
Nou is het Rijks ICT Dashboard toch al sinds jaar en dag een volstrekte fantasiewereld. Dus waarom Ollongren naar het Rijks ICT Dashboard verwijst is onduidelijk.
Het gaat om ‘een afgerond ict-project per abuis niet is meegenomen’.
Het gaat om een onderdeel van een ict-project dat de computersystemen van de Belastingdienst bij de tijd moet brengen, ter waarde van € 84 miljoen euro kosten in 2018 gemaakt.
Merkwaardig dat Ollongren het betreffende project niet gewoon bij naam noemt.
Op het Rijks ICT Dashboard is het – uiteraard – niet terug te vinden.
Even goed, op verkeerd informeren van de Kamer staat maar één reactie.
Harbers is voor minder afgetreden.
84 miljoen is een hoop geld voor wat Oracle upgrades.
Het is altijd hetzelfde bij het rijk, nooit gaat zoiets goed. Volgens ons komt dat ook met name door het aanbesteden. Krijg je altijd de grote marktpartijen die uitsluitend uit zijn op het geld en maar matige kwaliteit leveren. Voor iedere toeter en bel moet dan fors met de geldbuidel worden geschud!