‘De functioneel beheerder sterft uit’

De gemiddelde functioneel beheerder is nog erg verbonden aan bepaalde applicaties. Dit terwijl er diverse ontwikkelingen gaande zijn waardoor er van deze beroepsgroep meer en meer een regierol wordt gevraagd. Toch heeft op dit moment vijftig tot 75 procent van de functioneel beheerders nog steeds een applicatie als primair aandachtsgebied.

Dit stellen Patrick Doomen en Martijn Buurman, respectievelijk consultant en cio bij specialist in functioneel beheer en informatiemanagement IV-experts.com.

Van applicatie-georiënteerd naar regie-georiënteerd

Doomen: ‘De functioneel beheerder met die applicatiefocus heeft zijn bestaansrecht gebaseerd op kennis van die ene applicatie. Door de huidige ontwikkelingen wordt er echter van de functioneel beheerder meer en meer een regierol verlangd. Deze nieuwe rol vraagt dan ook om een andere skillset: om kunnen gaan met stakeholders op alle niveaus, voldoende organisatie-sensitiviteit en helikopterview-vaardigheden.’

De informatievoorziening verandert, vindt ook Buurman. ‘Waar we nu applicaties hebben die binnen de eigen muren draaien, gaat er meer en meer naar de cloud. Ook krijgt de gebruiker meer macht, doordat hij meer zelf eigen apps mag en kan installeren op de werkvloer. Zuilen met verschillende grote applicaties maken steeds meer plaats voor micro-services.’ Volgens beide heren is het dan ook een taak van de functioneel beheerder van de toekomst om te focussen op domeinen en processen in plaats van op applicaties.

De opkomst van low-code en no-code-platformen als Betty Blocks en Mendix is volgens het tweetal ook een nieuwe kans voor informatie-professionals. ‘Het is een kans waarbij functioneel beheerders daadwerkelijk de regierol kunnen pakken. Immers, veel gebruikers zijn nog huiverig als ze meer zelf moeten of kunnen doen en de functioneel beheerder in deze regierol kan hierbij perfect helpen.’

Waar ben je van?

Doomen en Buurman zien nu nog dat de samenwerking tussen informatiemanagers op tactisch en strategisch niveau en de functioneel beheerders op operationeel niveau nog veel te wensen over laat. Belangrijkste oorzaak hiervoor is dat deze functionarissen vaak niet van elkaar weten ‘waar men van is’. Ook is er veel onbegrip voor elkaars kennis, kunde en verantwoordelijkheden.

Buurman: ‘Wat ik in de praktijk zie is dat informatiemanagers en functioneel beheerders moeilijk kunnen zeggen ‘waar ze van zijn’. Als je deze vraag stelt aan tien verschillende functioneel beheerders, dan krijg je tien verschillende antwoorden. Hetzelfde geldt voor de informatiemanagers.’

Buurman concludeert dan ook dat ‘functioneel beheerder’ wellicht een wat lastig te duiden functietitel is. ‘Informatiemanagement en functioneel beheer is een veel omvattend domein, waar niet één functie op is te plotten. Dit is in lijn met de ontwikkeling in de ict: vroeger deed een ict’er alles. Nu zijn er veel meer specialismen: programmeurs, applicatiebeheerders, architecten, et cetera. Ook binnen ons vakgebied zie ik ruimte voor specialisatie in de vorm van requirement-engineers, bi-specialisten en testregisseurs. Deze specialisatie gaat in mijn visie dan ook helpen om de vraag ‘waar ben jij van?’ te beantwoorden.’

Visie ontbreekt

Tot slot is het volgens beide heren essentieel dat er een algemene visie is over informatiemanagement. Doomen: ‘Voor zowel de business, de informatievoorziening als de ict moet je een visie hebben. De visie van de informatievoorziening ondersteunt altijd de primaire (business)visie. De visie van ict is dan weer ondersteunend aan de visie van informatiemanagement. Deze drie visies moeten onderling op elkaar afgestemd zijn en getoetst worden aan de governance, de architectuur en de strategie.’

Buurman beaamt dit. Wel geeft hij aan dat er maar bij weinig organisaties zo’n goed verweven overkoepelende visie is. ‘Slechts vijf tot tien procent heeft zo’n visie’. Vaak blijft het bij op zichzelf staande visies die niet op elkaar aansluiten. Ook geeft hij aan dat de cio bij uitstek diegene is die moet zorgen dat die visies ook daadwerkelijk in de praktijk worden nageleefd. Hij zou dit moeten besturen en dus ook zitting moeten hebben in het managementteam of de directie naast de ceo en de cfo. Het gebeurt nog te vaak dat de cio feitelijk de ict-manager is die te veel de focus heeft op ict en te weinig focus op de informatievoorziening’, besluit hij.