Sinds 2010 voert Supply Value jaarlijks een onderzoek uit over de belangrijkste trends binnen het inkoopvakgebied. Sinds dit jaar voegen we daar het IT trends onderzoek aan toe. Het doel van dit onderzoek is het ondersteunen van Informatie management en technologie professionals bij het stellen van de belangrijkste prioriteiten en de juiste focus. In deze blog geven we een eerste doorkijk op de achtste trend van het onderzoek: Quantum computing.
Het gebruik van data binnen organisaties groeit exponentieel, maar lang niet al deze data wordt daadwerkelijk gebruikt. Klassieke analysemethoden zijn vaak niet meer toereikend gezien de hoeveelheid data die er verwerkt kan worden. Daarom worden er nieuwe manieren gezocht om steeds groter wordende databronnen, beter te kunnen analyseren. Quantum computing is hiervan een veelbelovend voorbeeld. Echter, makkelijk toepasbaar is het niet; IBM heeft pas begin dit jaar (januari 2019) zijn allereerste quantumcomputer voor commercieel gebruik onthuld. Breed beschikbaar of toepasbaar is het dus nog lang niet. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat de respondenten nog niet zo bekend zijn met deze trend. Meer dan 80% van de respondenten gaf namelijk aan totaal onbekend of slechts enigszins bekend te zijn met quantum computing. Dat zo’n groot percentage er totaal onbekend mee is, is wel opvallend, omdat juist deze trend enorm veel media aandacht heeft gehad, en quantum computing als een enorme doorbraak wordt gezien.
Wat is quantum computing?
De klassieke blik op informatieopslag op een normale computer is dat de informatie is opgebouwd uit 1’en en 0’en. Data is hierbij opgebouwd uit zogenaamde ‘bits’ waarbij elke bit een 1 of een 0 is. De waarde van een bit kan dus twee staten aannemen, vergelijkbaar met bijvoorbeeld een aan/uit schakelaar van een computer of het antwoord op een ja/nee vraag. Een traditionele computer slaat getallen op door lange combinaties te maken van 0’en en 1’en. Dit is vrij gemakkelijk voor de getallen 0, 1 en 2. Dit zijn namelijk combinaties van 2 bits: 00 is nul, 01 is één en 10 is twee. Echter, wanneer je het getal 250.000 wil maken heb je al een combinatie van 18 bits nodig! Met andere woorden, een reeks van 18 1’en en 0’en. Wanneer je grote hoeveelheden data wil opslaan, legt dit dus een flink beslag op de opslagruimte van een computer. Hierdoor leidt een combinatie van een grote hoeveelheid data met veel gevraagde berekening tot een trage verwerking op traditionele computers. Hiervoor biedt quantum computing mogelijk een oplossing!
Quantumcomputers verschillen van traditionele computers doordat ze met qubits werken voor dataopslag in plaats van met bits. Het voordeel van qubits is dat ze niet alleen een waarde van 0 of een 1 kunnen hebben (en dus aan of uit staan), maar ook alle mogelijke combinaties daarvan tegelijkertijd. Omdat een qubit tegelijk een 0 en een 1 kan zijn (bijvoorbeeld voor 70 procent 0 en voor 30 procent 1), is het mogelijk om twee berekeningen parallel aan elkaar uit te voeren. Doordat hiermee de rekenkracht van quantumcomputers enorm veel groter is, zijn ze ook ontzettend veel sneller dan traditionele computers. Hoe veel sneller precies hangt af van het aantal qubits in het systeem.
Dit klinkt tot dusver als een ‘no-brainer’, waarom gaat niet iedereen nu quantum computing toepassen? Dat is omdat het werken met qubits een zeer delicaat proces is. Qubits kunnen namelijk hun eigenschappen (tegelijk een 0 en 1 kunnen zijn) verliezen als ze beïnvloed worden door een ‘meting’. Een meting kun je zien als een ‘foto’ of momentopname van de staat van een qubit op een bepaald moment, en op deze momentopname zal de qubit altijd 0 óf 1 weergeven, ondanks dat de qubit meerdere waarden kan aannemen. Hierdoor vervalt juist de bijzondere eigenschap van de qubit en is deze eigenlijk ‘waardeloos’ geworden. Het opschalen van quantumsystemen is dan ook lastig omdat er een manier gevonden moet worden om meerdere qubits aan elkaar te kunnen koppelen, zonder dat ze elkaar beïnvloeden en daarmee uit hun quantumtoestand raken.
Trendontwikkeling
Hoewel quantum computing momenteel nog maar nauwelijks beschikbaar is, zal dit zich de komende jaren steeds breder beschikbaar worden. Bijvoorbeeld door de commerciële quantumcomputer van IBM waarbij berekeningen kunnen worden ingekocht via het internet.
De potentie ervan zal steeds meer uit de praktijk moeten gaan blijken en er zal veel mee worden geëxperimenteerd de komende tijd. Een brede en toegankelijke inzet van quantumcomputers zal echter nog wel even duren.
