Er is veel aandacht voor duurzaamheid in zijn algemeenheid en binnen de ict-sector in het bijzonder. Op groene stroom draaiende datacenters, energiezuinige componenten in laptops en mobiele telefoons et cetera. Maar in hoeverre is duurzaamheid écht een aandachtspunt in het opzetten, inrichten en beheren van uw eigen informatievoorziening?
Mijn broer is communicatiewetenschapper aan de universiteit van Stockholm. Recent was hij even met zijn gezin in Nederland en heb ik uitgebreid met hem gesproken over een van zijn onderzoeksinteresses: de intersectie tussen media, in de breedste zin van het woord, en het klimaat (duurzaamheid).
In dat gesprek kwamen we ook te spreken over mijn vakgebied, namelijk functioneel beheer en informatiemanagement en de aandacht voor duurzaamheid in onze sector. Uit nieuwsgierigheid heb ik even wat sites van softwareleveranciers bezocht. Op de sites van Google, Microsoft en Salesforce is wel iets te vinden over “sustainability”. Als ik op de sites van Nederlandse softwareleveranciers kijk is daar vreemd genoeg bar weinig over te vinden… Hebben we hier een blinde vlek te pakken?
Als ik een beetje inzoom op duurzaamheid binnen ons vak wordt er vaak gefocust op het hergebruiken of milieuvriendelijk afvoeren van hardware en het gebruik van groene stroom door de datacenters waar onze cloudapplicaties draaien. Maar hoe ‘groen; een informatievoorziening is, wordt zeker niet alleen door deze aspecten bepaald. Ik vraag me echt af of we niet meer kunnen doen aan de aandacht voor duurzaamheid in ons vakgebied.
Stellen we in selectietrajecten voor nieuwe software bijvoorbeeld wel eens de vraag hoe milieuvriendelijk de software en/of de leverancier is? Of kunnen we achterhalen bij de leverancier hoeveel energie een cloudapplicatie per gebruiker kost? Ook intern kunnen we volgens mij interessante vragen stellen: gaan we urenstaten elektronisch laten ondertekenen of gaan we die uitprinten, handmatig ondertekenen, inscannen en weer terugmailen?
Een andere interessante vraag: gaan we een donkere gebruikersinterface gebruiken omdat deze meer energievriendelijk is dan een lichte gebruikersinterface? Onderzoek heeft aangetoond dat in YouTube op een telefoon met een Oled scherm een donkere interface 60 procent energiezuiniger is bij 100 procent schermhelderheid. Da’s wel significant lijkt me!
Of gaan we minder e-mailen en meer communiceren via platformen als Slack en Yammer? In zijn boek uit 2010 ‘How Bad are Bananas? The CO2-footprint of Everything’, schat auteur Mike Berners-Lee dat een gewone e-mail waarop je klikt, opent, doorstuurt of antwoordt, 4 gram CO2 uitstoot. Als die e-mail een bijlage van bijvoorbeeld 1 MB heeft, gaat de CO2 omhoog naar 19 gram en als die bijlage vervolgens wordt doorgestuurd of gearchiveerd, kan de voetafdruk voor die ene e-mail zo hoog zijn als 50 gram! Als de e-mail spam is en wordt geblokkeerd door een filter, is het aantal slechts 0,3 gram…. Een goed spamfilter is dus goed voor het milieu! Een aardig verkoopargument voor de leveranciers van spamfilters.
Er is dus wel degelijk heel veel meer te doen aan het verduurzamen van de informatievoorziening. En daar zie ik een belangrijke rol voor ons als informatieprofessionals om op operationeel, tactisch én strategisch niveau aandacht te geven aan de milieuaspecten van de informatievoorziening binnen de eigen organisaties. Neem duurzaamheid mee in het inrichten, innoveren en beheren van de informatievoorziening. Want daarmee is bij veel bedrijven nog veel winst te behalen!
Verhaal van Mike Berners-Lee over de CO2-footprint van e-mail gaat voorbij aan het feit dat analoge equivalent van het versturen van een boek (bijlage 1 MB) middels ‘snailmail’ een hogere CO2-footprint kent. Hetzelfde boek op de fiets bij de bibliotheek halen kent weer een lager CO2-print. Uiteraard veranderd dit weer als je de dorst van al deze inspanning lest met een koolzuurhoudende drank. Heineken wordt niet aangesproken op de bubbeltjes in het bier welke gezien de jaarlijkse bierconsumptie dus een aanzienlijke CO2-footprint heeft.
Kortom, het roepen zonder vergelijkingen is propaganda en dit geldt ook steeds meer voor de wetenschap wat dus bedreigender is voor de duurzaamheid van de informatievoorziening. Zo leerde MBO scholieren vroeger bij biologie dat CO2 noodzakelijk is voor onze voedselvoorziening, een hectare suikerbiet neemt duizenden kilo’s aan CO2 op per oogst waardoor de suiker in de cola ruimschoots de CO2-footprint van de koolzuur compenseert om maar iets te noemen in vergelijkingen.