Naast de rol van chief medical information officer (cmio), die door artsen wordt vervuld, beschikken Nederlandse ziekenhuizen steeds vaker over een chief nursing information officer (cnio). Die verpleegkundige slaat vanuit de praktijk de brug naar de ict-transformatie binnen ziekenhuizen. Tijdens vakbeurs Zorg & ICT legt Christine Aberson, verpleegkundig specialist en cnio bij Noordwest Ziekenhuisgroep de rol van de cnio uit.
Aberson concludeert dat er veel overeenkomsten zijn tussen de functie van cmio en cnio: ‘Cnio’s hebben een brugfunctie tussen het verpleegkundig domein en de ict-afdeling en de raad van bestuur. Daarnaast moeten we de zorgprocessen optimaliseren, de administratieve last verminderen en de gegevens-uitwisseling tussen diverse organisaties (ziekenhuis, huisartsen, thuiszorg) stimuleren. Maar ook is het onze taak digitale innovaties hoog op de agenda te zetten en om eHealth te initiëren en ondersteunen.’
Een andere belangrijke taak van de cnio is om het verandermanagement binnen het ziekenhuis door te voeren. ‘Ik merk dagelijks dat collega’s het moeilijk vinden om met een nieuw elektronisch patiëntendossier (epd) te werken of om oude processen los te laten. Daar ondersteun ik ze in. Je kunt deze veranderingen niet top-down neerleggen bij de verpleegkundigen op de werkvloer, je moet ze meenemen in de veranderingen en daar draagvlak voor creëren.’
Aberson is lid van een cnio-netwerk, de zogeheten Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (afgekort V&VN). Dat initiatief is in 2017 opgericht en heeft ook kennisdeling als belangrijkste doel. Daarnaast wil de instelling het leiderschap van verpleegkundigen vergroten en een centraal aanspreekpunt vormen richting onder meer softwareleveranciers, waarbij de belangen van verpleegkundigen worden behartigd.
53 cmio’s, 20 cnio’s
Aberson sprak tijdens Zorg & ICT samen met Iris Verberk, cmio bij het Maasstad Ziekenhuis. Zij is internist-nefroloog (specialist in de behandeling van nierziekten) en krijgt daarnaast zo’n 1,5 tot 2 dagen de tijd voor haar rol als cmio. Dat is in de praktijk eigenlijk wel te weinig, meent zij: ‘Om die functie goed uit te voeren, moet je hier wel echt tijd in steken. In de praktijk besteed ik dus wel meer tijd aan deze rol.’
Ze benadrukt dat alle Nederlandse cmio’s praktiserend medisch specialist zijn en dat daar ook de toegevoegde waarde van deze functie ligt. ‘Ict kan goed bedenken waarom een bepaalde technologie werkt, maar direct patiëntencontact leert je waar de patiënt écht behoefte aan heeft. Bovendien moeten we draagvlak op de werkvloer creëren. Dat kan alleen als we écht onze voeten in de kei houden. Anders verlies je je geloofwaardigheid.’
Verberk is hiernaast voorzitter van het landelijk CMIO Netwerk, een netwerk dat in 2015 is opgericht en inmiddels 53 cmio’s in Nederland telt. ‘Het overgrote deel van deze Nederlandse chief medical information officers is kindergeneeskundige of internist.’ Dat netwerk heeft drie speerpunten, te weten informatie-uitwisseling, reductie van administratieve lasten en innoveren. Voor die innovaties kijkt het netwerk naar onder meer de inzet van kunstmatige intelligentie.
De cmio krijgt hulp van de cnio
Verberk ziet dat cmio’s in de praktijk steeds meer samenwerken met verplegend personeel. ‘Daar speelt, zeker in verband met schaarste op de arbeidsmarkt, digitalisering ook een steeds grotere rol. Door administratieve werkprocessen te automatiseren en hen digitaal te ondersteunen, moeten ook zij meer tijd overhouden voor patiëntzorg.’ Ze wijst op de opkomst van de chief nursing information officer (cnio).
Op dit moment zijn er zo’n twintig cnio’s actief in Nederlandse ziekenhuizen. Verberk: ‘Je ziet dat er nu nog veel met papier wordt gewerkt, wat daarna overgenomen wordt in het epd, waardoor een dubbele administratie ontstaat. Dat kan slimmer en efficiënter. Maar ook hier geldt: technisch kan er veel, maar het is nog een hele klus om het goed in te bedden in de praktijk.’
Lees hier het interview met Iris Verberk over de opkomst van de cmio.
Wordt dit zo niet een gevalletje “too many chiefs, not enough indians?”
Als we zelfrijdende auto’s kunnen maken moet zelfzorgende ziekenhuizen toch ook wel lukken?