De herziening van de nieuwe Europese Public Sector Information (PSI) Directive, ofwel de Hergebruikrichtlijn, gaat Europese lidstaten dwingen om Handelregisters gratis toegankelijk te maken. Volgens de Open State Foundation moet in Nederland de Kamer van Koophandel (KvK) eindelijk werk maken van open data. Nu nog rekent de KvK kosten voor toegang tot gegevens uit het register.
Europarlementariër Julia Reda (Jonge Piraten Europa) bericht dat er overeenstemming is bereikt met de Europese Commissie over het publiceren van bedrijfsgegevens als gratis toegankelijke open data. Tom Kunzler, directeur a.i. van de Open State Foundation, de organisatie die het gebruik van open data propageert, reageert in een persbericht: ‘Wij zetten ons al jaren in voor een open Handelsregister. Deze Europese richtlijn dwingt de Kamer van Koophandel om eindelijk werk te maken van open data.’
De KvK rekent kosten voor toegang tot gegevens uit het Handelsregister. Per jaar verdient het zelfstandig bestuursorgaan (zbo) hiermee ongeveer vijftig miljoen euro. Landen als België, Frankrijk, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk hebben toegang tot het Handelsregister reeds gratis gemaakt. Onderzoek toont aan dat de maatschappelijke baten van een open handelsregister hoger zijn dan de opbrengsten van verkoop. Een open handelsregister is belangrijk voor de economie, handel, innovatie en investeringen, maar helpt ook bij het aanpakken van belastingontwijking, fraude en terrorisme, claimt de Open State Foundation.
High value datasets
De Europese Hergebruikrichtlijn (PSI-Directive) bevordert het hergebruik van data van publieke instellingen. Sinds 2015 is deze richtlijn in Nederland geïmplementeerd in de Wet hergebruik overheidsinformatie. De herziening dient barrières weg te nemen, voornamelijk voor het midden- en kleinbedrijf, die ervoor zorgen dat publieke organisaties meer dan de marginale kosten rekenen voor het hergebruik van hun data.
Kunzler: ‘In de herziening van de PSI-Directive, waarover nu overeenstemming bereikt is, staat een lijst met zogeheten high value datasets die elke lidstaat gratis en als herbruikbare open data dient aan te bieden. In deze lijst is ook informatie over bedrijven en eigenaarschap van bedrijven opgenomen. Na implementatie van deze herziene richtlijn dient de KvK deze informatie dus gratis en herbruikbaar beschikbaar te stellen. Dit is goed nieuws voor iedereen die gebruikmaakt van informatie uit het Handelsregister.’
Blokkeren?
Het ministerie van Economische Zaken en in het kielzog de KvK, die onder het ministerie valt, verzetten zich tegen het openstellen van het Handelsregister. Zij schermen met grote financiële problemen die ontstaan mocht het register worden ontsloten. In het vorige kabinet poogde voormalig EZ-minister Henk Kamp het databankenrecht van toepassing te laten worden op het Handelsregister. Dit zou hergebruik van de data uit het Handelsregister onmogelijk maken.
Dat lukte hem niet; de huidige staatssecretaris Mona Keijzer van EZ heeft eerder in een memo naar de Tweede Kamer aangegeven de Europese ontwikkelingen af te wachten inzake deze wijziging van de Handelsregisterwet. Volgens de Open State Foundation verbiedt de herziening van de Europese richtlijn publieke organisaties echter om databankenrecht toe te passen om hergebruik te beletten. Op initiatief van deze voorvechter voor open data heeft een coalitie van Europese maatschappelijke organisaties hierop eerder al aangedrongen bij het Europees Parlement.
Big Brother Award
De Kamer van Koophandel won deze week een Big Brother Award van Bits of Freedom vanwege het schenden van de privacy van met name zzp’ers omwille van het doorverkopen van persoonsgegevens van ondernemers aan derden. De Open State Foundation wijst er op dat bij het gratis toegankelijk maken van het Handelsregister de KvK ervoor dient te zorgen dat gegevens niet rechtstreeks te herleiden zijn tot een persoon. Daarbij kunnen eenpersoonszaken en personenvennootschappen dus uitgesloten worden. De KvK heeft echter stappen aangekondigd om het telefoonnummer van zzp’ers af te schermen en het BSN en btw-nummer voor zzp’ers te ontkoppelen.
He he, eindelijk… Ik ben benieuwd naar de vertragingstactieken van de KvK… 😉
“Een open handelsregister is belangrijk voor de economie, handel, innovatie en investeringen, maar helpt ook bij het aanpakken van belastingontwijking, fraude en terrorisme, claimt de Open State Foundation.”
Het meest vreemde is ook nog dat zelfs de politie niet gewoon de data van het register real-time beschikbaar heeft voor opspring, die moeten elke keer opnieuw een verzoek doen. De argumenten van de KvK zijn puur ingegeven door lijfsbehoud, dit is nu nog de enige melkkoe die ze hebben. Anderzijds dient de overheid gewoon geld te stoppen in de taak die de KvK heeft om het register actueel te houden.
Euh… geeft een zoekmachine zoals Drimble al niet een achterdeurtje naar het handelsregister?
Er wordt vaak ook al een directe link naar het insolventieregister gegeven als de rechtspersoon failliet is en een query op adressen geeft leuke inzichten over ‘Klikspaan je mag niet door mijn straatje gaan’ van bestuurlijke incest. En wie de plaatselijke wethouders wil roosteren op tegenstrijdige belangen moet zeker eens kijken wat je met Drimble kunt doen in het kader van rechercheren in open bronnen.