Microsoft ziet veel in de toekomst van quantum computing. Topman Satya Nadella stelt dat zijn bedrijf met Azure één wereldomspannende computer bouwt die vooral de ‘intelligent edge’ gaat bedienen. Binnen die cloud zullen quantumcomputers het kloppend hart vormen. 'En aan de rand bevinden zich de Microsoft-producten', aldus de baas van Microsoft.
Afgelopen najaar was de algemeen directeur in Nederland vanwege de heropening van het Microsoft-kantoor op Schiphol-Rijk. In zijn toespraak gaat hij in op de ontwikkelingen waaraan de softwarereus werkt. Nadella, die aan de wieg staat van het online platform Azure bij Microsoft als hij in 2014 aan het roer komt van de onderneming, ziet een grote rol weggelegd voor de centrale verwerking van applicaties en data in publieke rekencentra. Liefst op het Azure-platform natuurlijk. ‘Wij bouwen met Azure de grootste computer ter wereld. We hebben vierenvijftig datacenter regio’s in de wereld. In Europa hebben we er nu acht en er komen er nog zes bij.’
Het gevecht speelt zich tegenwoordig af op het vlak van clouddienstverlener (zie kader). Microsoft is nummer twee, maar groeit sneller dan Amazon. IBM vecht zich omhoog door Red Hat te kopen voor ongeveer 34 miljard dollar eind oktober 2018. Daarmee komt Big Blue op nummer 1 als het gaat om het hosten van workloads in hybride cloudomgevingen.
Volgende generatie
Hoe dit gevecht ook gaat uitpakken: duidelijk is dat in de nabije toekomst talloze applicaties en data huisvesting vinden in publieke datacenters. Overigens vindt het cloudmodel ook ingang in private rekencentra via de Azure Stack die de voordelen geeft van beveiliging en beheer, aldus Nadella. De stack biedt het cloudmodel maar dan on premise.
De wereld wordt volgehangen met sensoren om gegevens te verzamelen die in de cloud met kunstmatige intelligentie worden geanalyseerd en gekoppeld aan geautomatiseerde bedrijfssystemen. De huidige computers ontberen de kracht om die enorme aanwas van gegevens tijdig te kunnen verwerken. ‘Quantum is de volgende generatie Azure. Wij hebben gewoonweg veel meer rekenkracht nodig’, zegt Nadella. ‘Wij hebben inmiddels al een quantum simulator in Azure.’
Leo Kouwenhoven
In 2016 neemt Microsoft de Nederlandse natuurkundige Leo Kouwenhoven in dienst om het quantumlab van de softwarereus in Delft te leiden. Kouwenhoven zei toen dat het nog wel tien jaar zou duren aleer een commercieel vatbare quantumcomputer op de markt komt (NRC, 21-11-2016). Niettemin verwachten de grote bedrijven veel van deze ontwikkeling en investeren flink in beginnende bedrijven op dit vlak. Zo stopt Intel miljoenen dollars in het Delftse bedrijf QuTech, waarvan Kouwenhoven directeur was voor de overstap naar Microsoft.
Ook IBM richt de quantum-blik naar Nederland en benoemt in 2017 Cor van der Struijf tot Q Ambassador voor de Benelux, als onderdeel van de Europese organisatie voor quantum computing bij Big Blue. Dit bedrijf stelt het gebruik van zijn 5 qubit-processor al sinds 2016 beschikbaar in zijn publieke cloudomgeving.
Quantum-koorts
In zijn toespraak legt de topman van Microsoft de nadruk op samenwerking. Dit blijkt ook uit zijn bezoek later die dag aan een bijeenkomst met het neusje van de zalm op het gebied van quantum computers in Nederland. Hij is aanwezig bij een rondetafelbijeenkomst over dit onderwerp met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, wetenschap en overheid. Nederland speelt de eerste viool bij deze nieuwe vorm van computeren.
Overigens komt de quantumcomputer niet uit de lucht vallen. Richard Feynman, Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar, bouwt in 1981 al een dergelijk apparaat. Sindsdien is de quantum-koorts alleen maar toegenomen. Volgens McKinsey Global Institute werken in 2015 7000 onderzoekers aan de supracomputer (vele malen sneller dan de snelste supercomputer) met een gezamenlijk budget van 1,5 miljard dollar. Europa vooraan met 2500 wetenschappers en 550 miljoen euro. Ter vergelijking: de VS met 360 miljoen euro en China met 220 miljoen.
Met het einde van Moore’s Law in zicht stort de it-wereld zich op de quantumcomputer. De wereldmarkt voor quantum computing is naar verwachting over vijf jaar ongeveer twintig miljard Amerikaanse dollar waard en zal blijven groeien. Iedereen wil een graantje meepikken.
Kouwenhoven meent dat hij op het punt staat een doorbraak te maken op het gebied van quantumtechnologie die wordt ontwikkeld in Nederland. ‘Realiteit is wel dat we er nog niet zijn en dat we in een internationale race zitten om de eerste te zijn met een doorbraak.’
Aan de rand
Nadella voorziet een wereld waarbij de enorme vloed aan gegevens centraal in al dan niet publieke rekencentra wordt verwerkt. Via Azure wil het bedrijf hierin een rol spelen. Maar het belang van Microsoft gaat verder. ‘Het vergaren, creëren en voorbewerken van al die gegevens gebeurt aan de rand van het cloudnetwerk. Daar hebben wij onze software en hardwareproducten’, stelt hij.
Office 365 speelt daarin mee, maar ook een product als Hololens (of hologrambril). Deze bril maakt virtual en augmented reality mogelijk. Om op een kaal stuk weiland met deze bril te ervaren hoe bijvoorbeeld een nieuw stadsdeel eruit gaat zien, vereist nogal wat rekenwerk.
[Dit artikel staat ook in Computabe Magazine nr.1/2019]
