Op zaterdag 17 november om 14.28 uur is het exact dertig jaar geleden dat Nederland als eerste land in Europa werd aangesloten op het internet. Systeembeheerder Piet Beertema van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) in Amsterdam ontving toen de bevestiging dat het CWI – als eerste instelling buiten Amerika – officieel toegang kreeg tot NSFnet, een academisch computernetwerk dat later uitgroeide tot het wereldwijde internet.
Het CWI staat stil bij dit feestelijke jubileum en publiceert een mini-documentaire over die historische gebeurtenis. In de video onderaan dit artikel blikken Teus Hagen, destijds hoofd IT bij CWI, en Steven Pemberton, mede-ontwikkelaar van html, terug op die periode.
In 1988 lukte het de pioniers van het CWI om na jarenlange voorbereiding toegang te krijgen tot het – toen nog Amerikaanse – Internet. Dat slaagde dankzij hun goede contacten in de netwerkwereld. Bovendien was het CWI toen al het centrale knooppunt binnen het Europese netwerk ‘EUnet’ en voorloper NLnet. Nederland werd het tweede land ter wereld met een connectie met het publieke internet.
Teus Hagen vertelt in de documentaire dat er in de ontwikkelingstijd vooral hard gewerkt werd aan het tot stand brengen van de internetverbinding en de bijbehorende technologie, zodat communicatie tussen –toen nog vooral- wetenschappers sneller en makkelijker zou verlopen. ‘Gegevens en data werden in die tijd vrij uitgewisseld. Als we hadden geweten dat privacy en hacking in de toekomst zo’n grote rol zouden gaan spelen, hadden we het gegarandeerd anders aangepakt.’
World Wide Web
Steven Pemberton was één van de eerste gebruikers van internet in Europa. Later ontwikkelde hij belangrijke standaarden voor het World Wide Web, zoals html, één van de belangrijkste toepassingen van internet. ‘Achteraf gezien was het tot stand brengen van die eerste verbinding een historisch moment, iets wat we toen nog niet beseften.’
Andere academische en onderzoeksinstellingen in Nederland en de rest van Europa werden niet lang na het CWI aangesloten. In Nederland speelde ook SURFnet hierbij een belangrijke rol. Commerciële bedrijven volgden pas later en particulieren moesten tot 1993 wachten. Het CWI werd een belangrijk netwerkknooppunt tussen Europa en de VS.
AMS-IX
CWI: ‘Nog altijd loopt een deel van het Europese internetverkeer via het Amsterdam Science Park, waar het CWI nog steeds is gevestigd. Dit verkeer loopt via de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX). Voor zijn werk ontving Beertema in 1999 de eerste koninklijke onderscheiding ooit aan een internetpionier uitgereikt: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Teus Hagen werd in 2013 opgenomen in de Internet Hall of Fame, net als oud-CWI’ers Jaap Akkershuis (2017) en Daniel Karrenberg (2012).’
