De cloud gaat meer disruptie teweegbrengen dan we tot nog toe gedacht hebben. Dat komt voor een groot deel door het in hoog tempo virtualiseren en in de cloud zetten van complexe hardwareomgevingen zoals telecomnetwerken. Dat maakt een organisatie wendbaarder, schaalbaarder en efficiënter. Nieuwe toetreders omarmen deze aanpak en vormen zo een bedreiging voor bestaande partijen. Het Uber-syndroom ligt op de loer.
Nu de kruitdampen van de cloudrevolutie zijn opgetrokken, zien bedrijven in verschillende sectoren dat de ware disruptie nog moet plaatsvinden. Zij moeten ernstig rekening houden met startups die met dezelfde cloudtechnologie binnen een paar muisklikken en een PayPal-account een nieuw businessmodel optuigen waarmee zij zichzelf direct in het hart van een bestaande markt kunnen nestelen. Met nieuwe servers, dataopslag en rekencapaciteit in overvloed zijn deze innovatieve ondernemingen bijvoorbeeld in staat:
- Draadloze (telefonie)netwerken te bouwen en exploiteren.
- Diensten te ontwikkelen voor de slimme connected car.
- Draadloze sensoren met elkaar te verbinden om waardevolle data voor zeer uiteenlopende doeleinden te verzamelen en te gelde te maken.
Aanjager
Een belangrijke aanjager van de opkomst van nieuwe, disruptieve ondernemingen is de virtualisatie van hardware. We zijn inmiddels heel goed in staat functionaliteit van hardwarecomponenten te vervangen door softwareapplicaties. Een simpel voorbeeld is een analoog-digitaalomzetter (converter), die toch vooral bekend is als een klein kastje met in- en uitgangen voor geluidsignalen. Het is inmiddels vervangen door een app. Een stuk complexer is bijvoorbeeld een netwerk, dat geheel door software wordt aangestuurd (software defined network). Dit type netwerken kan razendsnel worden uitgerold, waarbij policies met betrekking tot (groepen) gebruikers en access points softwarematig worden ingevoerd en door de gehele organisatie worden uitgerold. Aansturing geschiedt via een cloudplatform en de enige hardware die nodig is, is een tier 4 datacenter. Ditzelfde geldt voor telefooncentrales. Met de komst van ip-telefonie hebben vele organisaties de stap naar hosted voice gezet met een softwarematige telefooncentrale in de cloud. Een logische ontwikkeling gezien de schaalbaarheid van de dienst en het continue overzicht in de kosten voor communicatie.
Cloudification
De softwarization van hardware heeft een vlucht kunnen nemen mede door de toenemende populariteit van het Internet of Things (IoT). Dit stelde het platform Embedded Computing Design onlangs vast. Naarmate apparaten meer verbonden raken met het IoT, moeten zij zich openstellen voor de wereld. Een geschikt IoT-apparaat moet voor ontwikkelaars toegankelijk zijn via een goed gedefinieerde API. Devices zoals die van Nest (de slimme thermostaat) en Fitbit worden voorzien van uitgebreide API-beschrijvingen op basis waarvan derden hun apps geschikt kunnen maken voor het betreffende platform. Tegelijkertijd heeft elk IoT-apparaat nu toegang tot onbeperkte resources in de cloud: capaciteit, bandbreedte en rekenkracht zijn beschikbaar en zeer schaalbaar. Dit biedt nieuwe mogelijkheden, vooral omdat spraakherkenning, kunstmatige intelligentie en persoonlijke assistent functies – zoals Amazon Alexa of Google Home – breder toegankelijk worden. Kortom, processen waar tot voor kort zeer specialistische hardware voor nodig was, worden gestroomlijnd met en aangestuurd door softwareoplossingen in een cloudomgeving. Het specialisme gaat van hardware naar software en daarmee ook naar de cloud. Naast softwarization kunnen we dus ook spreken van cloudification.
Netwerkvirtualisatie
De impact van softwarization en cloudification is in potentie enorm. Neem nu de telecomsector. The Economist legde de telecomsector al eerder onder de loep en kwam tot de conclusie dat deze sector mede door softwarization en cloudification voor een grote transformatie staat. De manier waarop telco’s nu hun netwerk bouwen en onderhouden loopt tegen een grens op omdat het netwerkverkeer alleen maar toeneemt. Daar komt bij dat de uitrol van 5G gebaat is bij meer flexibele netwerken. Het virtualiseren van deze netwerken is bij uitstek een methode om de gewenste flexibiliteit te realiseren en de groei te faciliteren. Cloudification is vervolgens het antwoord op de uitdaging om drastisch op kosten te besparen. De groei van de smartphonemarkt is aan het afvlakken en de prijzen van mobiele services staan onder druk. Telco’s moeten iets doen aan de uitgavenkant en virtualisatie en cloudification helpen daar enorm bij.
Schaalbaar alternatief
Cloudification vormt tegelijkertijd een bedreiging voor de heersende orde binnen telco’s. Vanuit de cloud ontwikkelen nieuwkomers software die de hardware vervangt en die snel uitgerold kan worden. Zij bieden een goedkoop en in hoge mate schaalbaar alternatief en vormen zo een bedreiging voor de zittende partijen. De enige hobbel die er voor hen nog is, lijkt spectrum waarvoor nog altijd licenties moeten worden gekocht. Een slimme ondernemer weet echter de frequenties waar geen licenties voor nodig zijn te vinden en deze te combineren met goedkope rekenkracht en hoogwaardige glasvezelnetwerken. Met een flexibele en kostenefficiënte cloud service provider als AWS als backbone, winnen deze nieuwe operators steeds meer terrein.
Uber-syndroom
Dit soort nieuwkomers blijft niet beperkt tot de telecomsector. Vele sectoren kunnen zich schrap zetten voor de disruptieve businessmodellen van nieuwe toetreders. Gaan leveranciers van slimme thermostaten zoals Nest services overnemen van traditionele nutsbedrijven? Gaan slimme databedrijven inspelen op de connected car en diensten afsnoepen van leasemaatschappijen of autodealers? Een eenvoudige oplossing voor bestaande partijen is er niet. Zij hebben bijvoorbeeld fors geïnvesteerd in een traditionele on-premise hardware-omgeving waar bedrijfskritische applicaties draaien als erp. Die vervang je niet zomaar even. Wat je wel kunt doen is aan de randen van de it-infrastructuur beginnen met virtualisatie en cloudification. Daarmee garandeer je de performance van de ‘core’ en begin je met experimenteren met softwarization. Daarmee groei je als organisatie langzaam naar een wendbare en flexibele onderneming. Maar dat is geen garantie dat je het Uber-syndroom kunt voorkomen.