Nederland deelt het systeem Travel Information Portal (Trip), dat wordt ingezet om terroristen en criminelen op te sporen op internationale vluchten, met de VN. Het in Nederland ontwikkelde systeem wordt door de douane gebruikt om passagierslijsten van internationale vluchten na te pluizen op mogelijke terroristen en criminelen door deze data naast internationale opsporingslijsten te leggen. Trip is beschikbaar voor alle VN-lidstaten. Privacyhoeders zijn bezorgd dat het systeem in handen van bedenkelijke regimes kan leiden dat massa surveillance.
‘Het door Nederland ontwikkelde opsporingssysteem wordt ingezet om zogenoemde Passenger Name Record (pnr)-gegevens te analyseren op reisbewegingen van terroristen en internationale criminelen. Dit is informatie die beschikbaar komt bij het boeken van tickets. Pnr-gegevens helpen bij het opsporen en tegengaan van terroristen. Dankzij de Nederlandse techniek is het systeem nu wereldwijd toe te passen’, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in een persbericht.
Minister Blok overhandigde het Travel Information Portal (Trip) op 26 september 2018 aan de VN tijdens een bijeenkomst in het hoofdkwartier in New York. Daarbij waren ook secretaris-generaal van de VN António Guterres, premier Mark Rutte en Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) Dick Schoof aanwezig.
Blok maakte ook bekend dat Nederland in 2018 vijftien miljoen euro investeert in het voorkomen van terrorisme. Waaronder 2,5 miljoen euro voor capaciteitsopbouw in andere landen om het Nederlandse opsporingssysteem toe te passen. Het geld gaat onder meer naar het trainen van luchthavenpersoneel, gevangenismedewerkers en politie voor het herkennen van dreigingen en radicalisering. De projecten worden uitgerold in zes focusregio’s: de Sahel, de Hoorn van Afrika, de Balkan, Noord-Afrika, Midden-Oosten en Zuidoost-Azië.
Kritiek
Privacyhoeders zijn kritisch op de aanpak van de Nederlandse overheid. Vincent Böhre, directeur van Privacy First vertelt aan de NOS dat hij wel het nut inziet van het controleren van passagiersgegevens. Maar hij waarschuwt voor de keerzijde van de wereldwijde uitrol. ‘Dit is geen massasurveillance systeem, maar kan mogelijk wel in de toekomst daarvoor worden ingezet. Je kan er donder op zeggen dat dit door sommige landen misbruikt gaat worden.’
Hij maakt zich zorgen dat Trip beschikbaar komt voor alle landen van de VN. ‘Dat gebeurt vast met de beste bedoelingen, maar wie zegt dat het uiteindelijk legitiem wordt ingezet? Neem de verhouding tussen Indonesië en West-Papoea. Journalisten worden in West-Papoea niet toegelaten en inwoners worden er soms ten onrechte als terrorist aangezien. De vraag is dus: wie noem je een terrorist?’ aldus Böhre tegen de omroep. Hij waarschuwt dat Nederland door de levering van dit systeem niet onbedoeld de exporteur van surveillance technologie moet worden.
Privacy-wetgeving
Een woordvoerder van Buitenlandse Zaken wijst er op dat landen Trip pas krijgen als ze aan basisvoorwaarden voldoen. Dat houdt in dat de landen wetgeving hebben waarbij mensenrechten, privacy en dataprotectie voorop staan. ‘Alleen als de VN hierin voldoende vertrouwen heeft, wordt Trip overhandigd’, aldus de woordvoerder tegen de NOS.
Dit is natuurlijk een farce. De Nederlandse overheid heeft nota bene zelf logistieke ondersteuning gegeven bij terroristen in Syrië waarbij zij het voor lief namen dat deze genocide pleegden.
Krijgen landen die de mensenrechten voortdurend schenden zoals China, Saoedi Arabië, Israël of Venezuela dan geen toegang voor dit systeem? Saoedi Arabië is nota bene het hoofd van de VN organisatie voor mensenrechten terwijl het vrouwen onderdrukt en kinderen martelt en executeert.
Onder het mom van ’terrorisme bestrijding’ zijn er al zoveel vrijheden weggenomen en blijkt keer op keer dat er van die schijn veiligheid maar bar terecht komt. Genoeg is genoeg.