‘Zorg en ict moeten samenwerking verbeteren’

Niet alleen de ict-systemen in de zorg ‘praten’ onvoldoende met elkaar. Ict-leveranciers en zorgaanbieders moeten ook meer met elkaar in gesprek gaan. Alleen zo kunnen de problemen met de uitwisseling van patiëntgegevens tussen verschillende zorgverleners en frustraties over dubbel en handmatig invoeren doordat systemen niet gekoppeld zijn en papier en fax aangepakt worden.

Dat stelt Lies van Gennip, directeur van Nictiz. Ze gereageerd op verzoek van Computable op berichten van de NOS. Dat stelt na een rondgang  onder zevenhonderd zorgmedewerkers, onder wie vijfhonderd verpleegkundigen, dat zij gefrustreerd zijn over het overtikken, printen en faxen van gegevens van patiënten en de extra die die die handelingen kosten.

Sonja Kersten, directeur van V&VN, de beroepsvereniging van verpleegkundigen noemt de situatie ‘beschamend’. Volgens de NOS moeten wat haar betreft, zorginstellingen een vuist maken tegen de ict-leveranciers en eisen dat de software beter gaat samenwerken. ‘Ict moet de zorg helpen, niet ingewikkelder maken’, aldus Kersten.

Van Gennip reageert: ‘Ict-leveranciers zouden best wat harder kunnen lopen om met standaarden en proof of concepts aan de gang te gaan en de uitwisseling te verbeteren’. Maar, ze vindt dat de zorgaanbieders ook de hand in eigen boezem moeten steken. ‘Ook zorgaanbieders moeten water bij de wijn doen.’ Volgens de Nictiz-directeur ligt bijvoorbeeld bij de inrichting van een epd (elektronisch patiëntendossier) in een ziekenhuis de nadruk vaak te veel op wat artsen willen en wordt daarbij onvoldoende rekening gehouden met generieke standaarden die de informatie-uitwisseling tussen alle verschillende partijen in de zorg (onder andere ziekenhuizen, huisartsen en wijkverpleging red.) kunnen verbeteren.

Ingewikkeld proces

Van Gennip: De uitwisseling van medische gegevens tussen verschillende zorgaanbieders en verschillende systemen is één van de meest ingewikkelde processen die er zijn.’ Dat gaat veel verder gaat dan een standaard inbouwen. En is niet alleen een technisch probleem. Het gaat ook om zaken als toestemming, het krijgen goed verwerken van declaraties door het systeem en de gebruiksvriendelijkheid ervan’.

Als voorbeeld noemt ze het medicatie dossier. ‘Daarvoor is weliswaar een nieuwe standaard in de maak – 9.0 -, maar er moeten ook afspraken komen over werkwijzen, wie verantwoordelijk is voor het aanpassen van doseringen en het doorgeven dat een gebruiker met een medicijn gestopt is? En hoe leg je dat dan vast?’

VWS

Ook het ministerie van VWS volgt de berichtgeving over de uitwisseling van gegevens in de zorg. Mark de Lange, projectleider Veilige Mail, meldde eerder dat in de zorg de uitwisseling van e-mails beter beveiligd moet worden. Hij plaatst nu de kanttekening dat het in het geval van epd’s om gestructureerde informatie gaat en in het geval van mails vaak ongestructureerde informatie is, maar reageert: ‘Je zou mogen verwachten dat ict-leveranciers aandacht hebben voor interoperabiliteit, maar zorgaanbieders moeten er ook scherp op zijn dat ze bij de aanschaf van systemen de juiste eisen stellen.’

Ook hij wijst erop dat standaarden niet het probleem volledig zullen oplossen. ‘Het gaat erom dat ict-leveranciers de uitwisseling van data tussen systemen verbeteren door ze te openen voor koppelingen met andere systemen.’ De Lange verbaast zich erover dat de zorg aan de ene kant innovatief bezig is, met ai- en big data-toepassingen terwijl aan de andere kant er nog handmatig gegevens overgetypt worden van het ene naar het andere systeem en overdrachten per fax of brief plaatsvinden. ‘Technisch is dat natuurlijk al lang niet meer van deze tijd.’  

Van Gennip. ‘Het belangrijkste is dat zorgverlener en ict-leveranciers hier niet gaan zwarte-pieten, maar samen de problemen met de uitwisseling van gegevens tussen verschillende zorgaanbieders en systemen aanpakken.’