Een groot tekort aan informatici én bedrijven die zelden aangifte doen van computercriminaliteit. Het lijken onderwerpen die anno 2018 op de website van Computable aan bod komen, maar ze verschenen 28 jaar geleden ook al in het ict-vakblad.
In deze terugblik ter ere van ons vijftigjarig jubileum van Computable keren we terug naar het jaar 1990. In de Computable van 7 december van dat jaar vinden we een artikel met de kop ’95 procent zwijgt bij computercriminaliteit.’
In 1990 is er onder bedrijven nauwelijks bereidheid om aangifte te doen van computercriminaliteit. Slechts in 5 procent van de gevallen wordt aangifte gedaan, zo blijkt uit cijfers van het Platform Computercriminaliteit. Uit het stuk komt naar voren dat één op de vijf bedrijven in het voorgaande jaar (1989 Red.) slachtoffer is geworden van computercriminaliteit. De toenmalige voorzitter van de Centrale Raad van Ondernemersorganisaties (RCO), C. van Lede, die het rapport destijds in ontvangst neemt, roept op om taboes te doorbreken: Bedrijven moeten open zijn over computercriminaliteit, alleen zo komt er inzicht in de omvang en kunnen de daders worden bestraft, is de gedachte.
De onderzoekers verwachten dat er in dat jaar (1990 Red.) zo’n driehonderd bedrijven slachtoffer zijn geworden van computercriminaliteit en dat het schadebedrag is opgelopen tot enkele miljoenen guldens.
Gekopieerde software
Gebrekkige beveiligingsmaatregelen en onvoldoende controlemechanismen worden als belangrijkste oorzaken genoemd. De meest voorkomende vorm van computercriminaliteit blijkt ‘het illegaal kopiëren van software’ te zijn. Volgens de onderzoekers hebben Nederlanders een ‘lage kopieermoraal’. Licenties worden doelbewust omzeilt via illegale kopieën.
Als tweede delict wordt het beschadigen van gegevens en computerprogramma’s genoemd.
Anno 2018 is er de meldplicht datalekken, waarbij zelfs bij een vermoeden van diefstal van persoonlijke gegevens een melding moet worden gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens. In 1990 wordt er een voorstel gedaan voor een Landelijke Meldpunt Computercriminaliteit waar bedrijven en overheden samen de strijd aan gaan tegen criminelen. In 1990 is er al wel een meldpunt voor virussen, zo blijkt uit het Computable-stuk.
870 ict-vacatures
Bedrijven en overheden mogen zich anno 2018 het hoofd breken over de vraag hoe ze nieuw ict-personeel kunnen vinden. Ook 28 jaar geleden was er al sprake van krapte op de arbeidsmarkt. In het Computable-artikel: ‘Aantal informatici groeit minder dan automatisering’, (Computable 7 december 1990) stelt directeur L.J.E Smits van Berenschot Informatica op een studiemiddag over beroepsontwikkeling.
‘We zien dat de informatiemaatschappij aan komt denderen, maar het blijkt dat het aantal informatici dat daarvoor nodig is, niet in evenredige mate groeit. Kennelijk kunnen gebruikers in de toekomst veel zelf oplossen.’
Volgens Smits zal het aantal informatici onder de werkenden tussen 1990 en het jaar 2000 met 8 procent per jaar groeien. Volgens hem houdt die groei van informatici de groei van het aantal ict-gebruikers en de impact die informatica op de samenleving heeft, niet bij. Dat staaft hij met CBS-cijfers waaruit blijkt dat tussen 1989 en 1995 het aantal ict-gebruikers zal groeien van 933.000 tot 2,7 miljoen, ofwel met 20 procent per jaar.
Ook in 1989 groeide de vraag naar hoger opgeleid personeel
Toekomstvoorspellingen die in het artikel worden gedaan, blijken overigens redelijk accuraat. Smits haalt in het Computable-artikel uit 1990 voorspellingen van TNO aan. Dat onderzoeksinstituut verwacht: ‘Dat de aansluiting van zakelijke gebruikers op telecommunicatienetwerken zich rond het jaar 2000 zodanig heeft ontwikkeld dat er meer elektronisch gemaild, gefaxt en geteleshopt wordt dan er spraak over de lijnen gaat.’
Uit het rapport van Berenschot komt verder naar voren dat het aantal informaticavacatures in die tijd iets afvlakt: van ‘recordjaar’ 1987 (1167 vacatures) naar 870 ict-vacatures in het jaar 1990.
Dat is overigens een schijntje vergeleken met het aantal ict-vacatures anno 2018. Detacheerder iSense constateerde recent dat het aantal ict-vacatures in het eerste kwartaal van 2018 uitkwam op 55.528.
Net als nu groeide ook eind jaren tachtig de vraag naar hoger opgeleid personeel. ‘Werd in 1988 nog in driekwart van de gevallen een hbo’er of academicus gevraagd, vorig jaar (1989 Red.) was dat in 81 procent van de advertenties’, staat in het Computable-artikel uit 1990.
50 jaar Computable
Computable blikt in het jubileumjaar van het vijftigjarige bestaan terug op een rijk archief aan ict-nieuws en artikelen die zowel op papier als digitaal verschenen zijn. Dat doet de redactie zowel online als in het magazine.
Op de website Computable.nl staat iedere donderdag (‘Throwback Thursday’) een aflevering van de rubriek Flashback. Daarin selecteert de redactie een opvallend stuk of serie artikelen uit het verleden die aansluit of aansluiten op de actualiteit, en zoekt zij in de archieven naar materie die het waard is om opnieuw te publiceren.
