De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), ook wel sleepwet genoemd die op 1 mei 2018 is ingegaan, wordt niet uitgesteld. Dat bepaalt de Haagse rechtbank in een uitspraak na een kort geding waarin onder andere verschillende ict-partijen om uitstel van de wet vroegen. Ze vinden dat de wet op punten moet worden aangepast.
Datacenterbeheerder BIT uit Ede, die het kort geding mede-aanspande, beraadt zich op vervolgstappen en spreekt van een ‘negatieve’ uitspraak.
Een coalitie van ict- en techbedrijven, journalisten, advocaten en ngo’s dagvaarde 7 juni 2018 de staat om de invoering van de Wiv.
De groep is teleurgesteld dat rechter heeft uitgesproken dat de wet onveranderd in stand blijft. ‘De regering kondigde eerder aan de wet aan te passen naar aanleiding van het raadgevend referendum in maart, waarbij de meerderheid van de Nederlandse bevolking tegen de wet stemde. Desalniettemin bevat de Wiv fundamentele problemen en is deze op bepaalde onderdelen in strijd met de mensenrechten.‘
Wido Potters, manager support & sales bij BIT, zegt ini een verklaring: ‘De proportionaliteit van de maatregelen is dubieus. Veel organisaties moeten data afstaan en netwerken tapbaar maken, wat betekent dat de privacy van burgers ver te zoeken is. Laat ik duidelijk stellen dat ook wij criminelen achter de tralies willen hebben, waarbij het aftappen van verdachten waardevol kan zijn. Het aftappen van datastromen van hele grote groepen burgers is hiervoor niet nodig. Ook zonder deze privacyschending is gericht onderzoek mogelijk. En als die beperktere bevoegdheden daadwerkelijk ingezet worden, blijken ze succesvol. Dat deze bevoegdheden niet worden benut, is een ander issue.”
De coalitie bestaat uit BIT, MijnDomein, Speakup, Voys, Bits of Freedom, Free Press Unlimited, Greenpeace International, het NJCM, de NVSA, het Platform Bescherming Burgerrechten, Privacy First en De Waag.
‘Genoeg garanties tegen misbruik’
In een toelichting op de uitspraak, meldt de rechtbank dat de wet als geheel voldoende garanties biedt om misbruik tegen te gaan. De rechbank: ‘Ter onderbouwing van hun standpunt dat de door hen genoemde bepalingen van de Wiv2017 een inbreuk vormen op diverse fundamentele privacy-grondrechten, hebben de eisers onder andere een beroep gedaan op artikel 8 EVRM. Dat artikel beschermt het individu tegen willekeurige inbreuken van de overheid op onder meer de grondrechten op respect voor zijn privéleven en zijn correspondentie.’
De rechter vervolgt: ‘In dat artikel is bepaald dat een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van een individu gerechtvaardigd kan zijn, maar alleen als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Bij de beoordeling of dat het geval is let de voorzieningenrechter niet alleen op de (tekst van de) door eisers genoemde bepalingen, maar op de wet als geheel.’
Lang leve de democratie……..
Toen ik las ‘rechtbank Den Haag’ wist ik al hoe de vlag erbij hing. Wat door diverse onderzoeksjournalisten al meerdere malen is aangetoond is dat de meest stoute rechters allemaal uit Den Haag komen. Met haar ons kent ons cultuurtje waarbij rechters en advocaten elkaar de hand boven het hoofd houden waarbij niet toegestane samenwerkingsverbanden ook vrij regelmatig voorkomt. Inmiddels ben ik zelf al zo ver dat ik geen enkele uitspraak van welke Nederlandse rechter per direct geloof en er altijd een kanttekening bij maak totdat duidelijk gemaakt kan worden dat die uitspraak ook daadwerkelijk klopt.