Het kabinet Rutte III presenteerde onlangs zijn strategie ‘Nederland Digitaal’. We zochten in de Computable-archieven naar ambities van regeringspartijen in het verleden en kwamen uit in 1998. Wat blijkt? Sommige ambities zijn al twintig jaar nagenoeg hetzelfde. Vooral de ambitie om Nederland te positioneren als digitale koploper in Europa. En de ambitie voor beter ict-onderwijs, werden twintig jaar terug ook al genoemd.
In 1998 spreekt D66 de doelstelling uit om binnen Europe een ‘elektronische mainport’ te worden, ‘een knooppunt in de ontwikkeling van Internet in Europa’, luidt de ambitie in dat jaar. Het is de tijd dat het gebruik van internet stijgt en Nederland met de Amsterdam Internet Exchange een belangrijke rol moet grijpen als Europees knooppunt, vinden de democraten destijds.
Rutte III stelt anno 2018 (twintig jaar later) dat Nederland een ‘digitale infrastructuur van wereldklasse’ heeft en presenteerde onlangs 24 ambities die moeten bijdragen om Nederland de digitale koploper van Europa te maken. Om dat te bereiken, verschijnt voor de zomer onder meer een actieplan voor digitale connectiviteit, daarin wordt onder het doel gesteld om 5G-technologie breed beschikbaar te maken.
Onderwijs
Ook onderwijs is een terugkerend thema in de ict-ambities van het kabinet. ‘Paars stelt Informatica op school als speerpunt’, staat vetgedrukt boven een artikel over de verkiezingsprogramma’s van verschillende partijen in Computable van 1 mei 1998.
Aan de vooravond van de opkomst van internet zijn er grote zorgen over het tekort aan ‘computertechnici’. VVD vindt dat ict een onderdeel moet krijgen in alle fasen van het onderwijs. Ook moeten opleidingen en docenten zich aanpassen aan de opkomende digitalisering. Later in 1998 word 240 miljoen gulden beschikbaar gesteld voor de ‘exploitatie’ van ict in het onderwijs.
Terug naar nu : Jongeren beschikken volgens Rutte III anno 2018 over goede ict-basisvaardigheden, informatievaardigheden en zijn ‘mediawijs’. Maar, er ligt een aantal plannen klaar om het onderwijs up-to-date te houden en leerlingen klaar te stomen voor de digitale samenleving. Zo vermeldt De Digitaliseringsstrategie van Rutte III onder meer de ambitie om: ‘In het curriculum voor primair en voortgezet onderwijs aandacht te geven aan digitale geletterdheid en praktische vaardigheden om leerlingen nog beter toe te rusten voor de toekomst.’
Kritiek
Net als in 1998 is anno 2018 de kritiek op de ict-ambities van het kabinet dat de financiële invulling van de plannen nog onduidelijk is.
Kennelijk zijn politici ook na twintig jaar nog steeds beter in het lanceren van plannen dan in het delen van een dichtgetimmerd financieel plan over hoe die ambities worden gefinancierd en waargemaakt.
Geen focus, geen financieel plan
Stichting Digitale Infrastructuur Nederland (DINL), de Dutch Startup Association (DSA) en de Fiber Carrier Association (FCA) uiten in een gezamenlijke brief aan de staatssecretaris van Economische Zaken kritiek op de digitaliseringsagenda van het kabinet-Rutte III. Ze vinden dat er geen duidelijke focus is en een degelijke financiële onderbouwing ontbreekt.
50 jaar Computable
Computable blikt in het jubileumjaar van het vijftigjarige bestaan terug op een rijk archief aan ict-nieuws en artikelen die zowel op papier als digitaal verschenen zijn. Dat doet de redactie zowel online als in het magazine.
Op de website Computable.nl staat iedere donderdag (‘Throwback Thursday’) een aflevering van de rubriek Flashback. Daarin selecteert de redactie een opvallend stuk of serie artikelen uit het verleden die aansluit of aansluiten op de actualiteit, en zoekt zij in de archieven naar materie die het waard is om opnieuw te publiceren.
Hetgeen ik dus al jarenlang betoog. Maar hetzelfde geldt voor alle rapporten door en voor ministeries en andere overheden.
Bestuurders en politici komen en gaan. Het is dan ook al lang mijn stille overtuiging dat in de krochten van elk ministerie en (semi-)overheid een eenzame ambtenaar zit, omgeven door vele kilometers plankruimte waarop alle beleidsstukken en rapporten uit de afgelopen decennia chronologisch geordend staan.
En om de ruwweg 10 jaar gaat deze ambtenaar terug naar het begin van deze chronologie, neemt het betreffende stuk, wijzigt enige termen en persoonsnamen, en stuurt het stuk voorzien van een oplegnotitie de ambtelijke hierarchie in.
Een soort Gringotts van de overheid dus.
‘Occam meets Sherlock Holmes’, het is de meest simpele verklaring die, hoe onwaarschijnlijk ook, verklaart waarom deze beleidsballonnetjes en onderwerpen als faalprojecten, privacy, beveiliging en ‘systeemontwikkeling voor wetgeving’ een ongewijzigd hardnekkig leven leiden.
@PJ Westerhof
Dat is dan ook vast de reden waarom projecten al 20 jaar op de zelfde manier mislukken bij de overheid 😉