De Vereniging Nederlandse Gemeenten wil naar aanleiding van het onderzoeksrapport ‘Niet te stoppen’ van de commissie Basisregistratie Personen (BRP) weer samenwerken met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Volgens VNG is het van groot belang om structureel te werken aan de modernisering van een landelijke bevolkingsadministratie. Staatssecretaris Raymond Knops van BZK zei al eerder te hopen op hernieuwde samenwerking.
Gisteren verscheen het onderzoeksrapport ‘Niet te stoppen’ waarin de Commissie BRP de vloer aanveegde met de ondermaatse adviezen van Bureau ICT Toetsing (BIT) over de modernisering van de BRP. Het negatieve advies vorig jaar van het BIT was zelfs aanleiding voor de toenmalige minister Plasterk van BZK om de stekker uit de operatie BRP te trekken. Het besluit van Plasterk – een schadepost van circa honderd miljoen euro – en het negatieve advies van het BIT zorgden voor woedende reacties bij de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en een aantal betrokken leveranciers.
De VNG startte samen met de gemeenten daarna het project Gemeentelijke Verenigde Registratie van Persoonsgegevens (GVR). De GVR had als doel te onderzoeken of het realiseren van een gemeentelijke verenigde registratie van persoonsgegevens, waarbij gebruik zou worden gemaakt van de producten van Operatie BRP, mogelijk was. Dat bleek, onder meer door het niet tijdig vrijgeven van de broncode, uiteindelijk niet mogelijk.
Staatssecretaris Knops liet al eerder weten met de VNG te willen praten over de toekomst van een nieuwe basisregistratie. De VNG heeft nu bij monde van algemeen directeur Jantine Kriens laat weten hiervoor open te staan.
Kriens: ‘De Basisregistratie Personen is de cruciale persoonsregistratie van alle inwoners van Nederland. Het gaat hier om de bevolkingsadministratie die wordt gebruikt voor publieke digitale dienstverlening en toekenning en vaststelling van rechten en plichten van Nederlanders. Om gemeenten in staat te blijven stellen om de verwachtingen waar te maken die inwoners en ondernemers hebben van een moderne – en dus veelal digitale – dienstverlening is een toekomstbestendig systeem hard nodig.’
Toekomstvast
Volgens Knops is na onderzoek door de Rijksdienst voor identiteitsgegevens en een review van de Audit Dienst Rijk gebleken dat de toekomstvastheid van de centrale voorzieningen van de huidige BRP (voorheen GBA: Gemeentelijke Basisadministratie), waarvan GBA-V het belangrijkste onderdeel is, de komende vijf tot zeven jaar is geborgd. Wel is er sprake van uitgesteld onderhoud aan de centrale voorzieningen dat nu alsnog moet worden gedaan als gevolg van het stopzetten van operatie BRP.
Hij laat de Tweede Kamer voor de zomer nog weten wat de inventariserende gesprekken over de toekomst van de BRP, die zijn gehouden met afnemers en gemeenten/VNG, hebben opgeleverd. Daarbij betrekt hij ook de lessen die uit het onderzoek van de Commissie BRP naar voren komen. De bewindsman belooft alle stukken, die de commissie heeft geraadpleegd, vrij te geven, na het weglakken van de persoonsgegevens van functionarissen.
Lessen trekken
Staatssecretaris Knops heeft naar aanleiding van het rapport de Tweede Kamer laten weten dat er lessen zijn uit te trekken uit het BRP-fiasco. Zo heeft hij de rijks-cio Hans Wanders gevraagd om rijksbreed met de cio’s van alle departementen het gesprek te voeren over de lessen uit dit rapport. Zo vindt Knops dat een van de lessen de versterking van de ict-kennis bij het ministerie is.
Een andere belangrijke les die in zijn ogen geleerd kan worden van het programma Operatie BRP is dat de rollen en verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer goed ingevuld en bewaakt moeten worden. Inmiddels is de Auditdienst Rijk bezig met het opstellen van aanbevelingen om het opdrachtgeverschap bij de aansturing van complexe ict-programma’s te verbeteren.
In kleinere stappen
Verder heeft de staatssecretaris een programmadirectie in het leven geroepen die met voldoende technische kennis zich bezig gaat houden met de doorontwikkeling van de BRP en de programma’s eID en Modernisering Openbaarmaking Overheidsinformatie (Mooi). Daarbij moet de doorlooptijd van ict-trajecten zoveel mogelijk beperkt worden, onder meer door in kleinere en beheersbare stappen naar een einddoel toewerken. De technische realisatie ervan wil Knops onderbrengen in een uitvoeringsorganisatie.
‘Maar’, schrijft Knops in zijn Kamerbrief, ‘een project binnen een uitvoeringsorganisatie kan pas goed gestart worden wanneer de doelen duidelijk en helder gedefinieerd zijn. Hiervoor moet dus eerst politiek-bestuurlijke en beleidsmatige duidelijkheid zijn over wat er functioneel nodig is.’
Het rapport “niet te stoppen” besteedt onvoldoende aandacht aan de gemeentelijke invalshoek waar de plank door het programmabureau en de NVVB ook behoorlijk werd misgeslagen. Daarover helaas geen woord in het rapport.
Vervolgens moet de VNG zich afvragen of zij durft te vertrouwen op de competenties van BZK bij een hernieuwde mGBA poging, of dat zij beter zelf het voortouw kan nemen via haar “common ground” visie die zich uitermate goed leent voor een nieuwe landelijke voorziening naar model van de BAG.
Het is telkens weer stuitend, op enige wijze, welke wijze dan ook, publicaties te lezen waarin in duidelijke taal, korte metten word gemaakt met het expertise niveau van digitaal automatiseren en IT bij de overheid terwijl het diezelfde overheid is, die bij monde van minstens evenveel publicaties. de mond vol heeft over ambitie.
Er is geen enkele aanwijzing dat we, en dat geld niet in de laatste plaats voor de betrokken vommerciele partijen in de debacles, waarde en geloof kunnen en mogen hechten aan wat politici, ambtenaren en ‘anonieme bronnen’ bij de overheid, naar buiten brengt.
… Kan pas goed gestart worden wanneer de doelen duidelijk en helder gedefinieerd zijn ?
Excuse me? Dit is nu precies wat ik bedoel. Er mag en kan geen enkel IT project worden gestart zonder doelen en stappen 100% exact zijn gedefinieerd. Klaarblijkelijk is dit voor uw ‘statement’ niet/nooit het geval geweest? Dan weet u in elk geval in welke hoek u impotentie, incompetentie en vooral gebrek aan kennis en expertise moet zoeken. Bij politiek en commercie.
Eenvoudig advies
Begraaf de ellende die er nu ligt en wacht tot de overheid nu eens doordrongen is dat zij zorg dient te dragen voor professionals met kennis van zaken die weinig op hebben met politiek en ambtenarij doch een helder oog voor digitaal automatiseren en IT. Misschien dat er dan nog eens over ‘iets’ opstarten kan worden gesproken.
Ze kunnen hier een keuze maken voor optimale transparantie en het proces als een open-source project aanpakken waarbij alle ontwikkelingen voor iedereen inzichtelijk wordt en heel Nederland mee kan kijken en adviezen kan geven. In de praktijk zullen dat alleen de geïnteresseerden zijn die een beroepsmatige interesse hebben en dat zou ideaal zijn om het gebrek aan ICT kennis binnen de overheid zelf aan te vullen. Want inmiddels is iedereen het wel eens dat dit laatste zwaar onder de maat is.
@HarrieGooskens Dat was precies een van de opmerkingen die het BIT maakte in het eerste rapport. Betrek de partijen die hier mee te maken hebben, Zoals de gemeente maar ook de beheerorganisatie. In een eerdere reactie verbaasde je dat er maar liefst 100 miljoen van 2003 tot 2017 was verbrand. Dat vond ik heel erg weinig? Dat is maar een paar miljoen per jaar en daar doe je niet veel voor. Wat consultancy uren, een audit, een review en een adviesje, dan kom je al een heel eind. Werkt er nog niets. Heb het zelf, en ook van de anderen, veel barder meegemaakt.
@Johan Dat van die open source en dat gedrein om de code openbaar te maken dat heb ik nooit begrepen. Heb het nog nooit gezien dat zoiets gebeurt bij een intern project. Volgens mij is niet code het probleem (nou ja, toch wel) maar meer het gedoe erom heen. Gedoe tussen mensen, afdelingen, departementen en vooral geld wat te verdelen is. Dan gaat het allang niet meer over de inhoud.