De politie zet kunstmatige intelligentie (ai) in om cold cases (onopgeloste zaken met een gevangenisstraf van minimaal twaalf jaar) op te lossen. Het experimenteert momenteel met een systeem dat de ‘kansrijke forensische sporen’ in digitale dossiers in kaart brengt. In de toekomst hoopt men deze dossiers ook te rangschikken op kansrijkheid om de zaak alsnog op te lossen. Zo meldt de politie.
Nederland telt zo’n vijftienhonderd cold cases, waaronder duizend onopgeloste moordzaken. Deze kunnen soms wel dertig jaar terug gaan. Van alle opgepakte oude zaken van de tien Nederlandse cold case-teams wordt ongeveer 35 procent alsnog opgelost. Hierbij speelt nieuwe informatie van (oude) getuigen en forensische sporen een cruciale rol.
Momenteel is slechts 15 procent van de dossiers gedigitaliseerd. En aan de buitenkant van de papieren dossiers is niet zichtbaar of deze mogelijk kansrijke sporen bevat. Dit wordt momenteel nog handmatig door forensisch rechercheurs onderzocht. ‘Dit duurt gemiddeld vijf tot dertig dagen’, vertelt Roel Wolfert, recherchekundige en Q-teamlid. ‘In het huidige tempo duurt het nog tientallen jaren om de sporen in alle cold cases inzichtelijk te maken.’
De politie heeft daarom de hulp van een externe ict-partner ingeschakeld om dit onderzoeksproces te versnellen. Daarvoor experimenteert het met kunstmatige intelligentie. Wolfert legt uit dat er een systeem is gebouwd dat de gedigitaliseerde dossiers kan lezen en automatisch de forensische sporen in beeld brengt.
‘De volgende fase is het systeem te trainen om een gedetailleerd sporenbeeld uit zo’n dossier te halen om vervolgens een overzicht van alle cold cases te genereren, gerangschikt naar kansrijkheid’, vervolgt Wolfert. ‘Op nummer één staat dan de zaak met het hoogste kans om voortgang te boeken of een dader te identificeren. Op deze manier kost een analyse in plaats van weken nog maar een dag.’
In de toekomst hoopt de recherchekundige zelfs dat kunstmatige intelligentie kan helpen om verbanden tussen zaken te zien of om dit toe te passen op ‘hot cases’.
De politie benadrukt dat het systeem als een hulpmiddel dient en zeker niet als vervanging van de rechercheur. Ze verwachten met kunstmatige intelligentie veel sneller, veel meer zaken op te kunnen oplossen. Voor nu is de volgende stap om alle cold cases te digitaliseren. Daarvoor zijn in de afgelopen maand de eerste contacten gelegd.
Coldcasekalender
Eerder ontwikkelde de politie een coldcasekalender. Door deze te verspreiden in alle penitentiaire inrichtingen, richt de politie zich op (de omgeving van) daders. In 2017 werden dankzij nieuwe informatie zeven cold cases die op de kalender stonden heropend.
En als dit experiment goed is bevallen gaat het later ook ingezet worden in recent gebeurde zaken?
Het zou zomaar eens een plot van een thriller kunnen zijn. De digitale heksenjacht in de 21e eeuw.