Computable kiest tien ict-projecten bij de overheid

De redactie van Computable heeft tien ict-projecten bij de overheid aangewezen om zich donderdag 24 mei te presenteren aan de jury van de Computable Awards 2018. De helft van de projecten sleept een nominatie in de wacht. De winnaar in de categorie ICT-project van het Jaar bij de Overheid wordt op 30 oktober 2018 bekendgemaakt.

Onder de kandidaten zijn organisaties als ProRail en CGI, Nationale Politie, Ministerie van Financiën, Raad voor de Rechtspraak en Kennis- en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP) en Provincie Zuid-Holland.

De jury beoordeelt hen aan de hand van vier thema’s:

• complexiteit en/of risico’s in/van het project,
• toegevoegde waarde voor de interne of externe klant,
• originaliteit en/of innovatieve kracht van/in het project
• kracht van de interne of externe leverancier.

Top10

De volgende top 10 (in alfabetische volgorde) is voor het juryberaad van 24 mei uitgenodigd:

3D-wereld helpt bij innovatief spoor (ProRail en CGI)
De missie van ProRail is eenvoudig: ervoor zorgen dat reizigers- en goederenvervoer per trein in Nederland van hoge kwaliteit, veilig, op tijd en comfortabel is. In de praktijk is de missie van ProRail echter logistiek uitdagend, waardoor het bedrijf hoogwaardige arbeidsvolume moet behouden met behulp van hoogwaardige systemen.
Het bedrijf bestaat uit drie organisaties voor infrastructuurbeheer, die belast zijn met het onderhouden van de fysieke spoorweginfrastructuur, welke 52 uur van tevoren de spoorwegtoewijzing plannen en de verkeersinfrastructuur 52 uur van tevoren plannen. Tijdens de planning van spoorwegdistributie en verkeersgeleiding stuurt ProRail de capaciteit naar NS, een bedrijf dat verantwoordelijk is voor de bediening van treinstellen, die vervolgens de beschikbaarheidsverwachtingen met hun klanten zullen vaststellen. Deze ingewikkelde berekeningen worden bijgehouden door de kernsystemen van ProRail en een rapport over de naleving van KPI’s wordt ingediend bij de Nederlandse overheid. Als ProRail en NS niet aan deze normen voldoen, krijgen ze een boete. Naast deze kernverantwoordelijkheden, streeft ProRail er voortdurend naar zijn interne processen te rationaliseren en een slankere, efficiëntere organisatie te creëren die zijn middelen verstandig besteedt.

De LinkeXtractor (Ministerie van Financiën, Raad voor de Rechtspraak en KOOP, onderdeel van het ministerie van BZK)
Voor juridische beroepsgroepen is inzicht in relevante samenhangende juridische bronnen cruciaal. Met AI-software, de LinkeXtractor, wordt deze samenhang voor het eerst volautomatisch, realtime aan hen gepresenteerd. In juridische teksten geven niet alleen woorden, maar ook verwijzingen in de teksten (naar o.a. wetsartikelen, jurisprudentie, parlementaire stukken) betekenis. Deze verbanden structureren de kennis in de juridische wereld en voegen kennis toe. “Welke jurisprudentie is er van Hoge Raad over de Europese executieverordening?”. Een normale vraag voor een jurist. Deze vraag beantwoorden is geen sinecure. Vele uren zoeken kent teleurstellende resultaten, want zo’n verwijzing kan op letterlijk tientallen manieren zijn gemaakt. Geen zoekmachine begrijpt de complexiteit van zo’n zoekvraag.
In 2014 startte daarom het project Linked Data Overheid met de ambitie om juridische bronnen, zonder redactie, in onderlinge samenhang toegankelijk te maken. De verwachting dat metadata of technische verwijzingen in bronteksten aanwezig zijn, viel tegen. Handmatige correcties in honderdduizenden documenten, miljoenen linkjes, was te kostbaar. De oplossing is gevonden in de LinkeXtractor: AI-software die begrijpt dat ‘Executieverordening’ hetzelfde is als ‘EEX-Vo’ of ‘Verord.(EG) 2001/44’ en vervolgens de verwijzingen maakt.
De LinkeXtractor vindt miljoenen linkjes en maakt deze beschikbaar via Linkeddata.overheid.nl. In enkele seconden worden 1600 rechterlijke uitspraken gevonden die naar de Executieverordening verwijzen.

Digitale vrachtbrief e-CMR: papierloos transport in Benelux (Nationale en Internationale Wegvervoer Organisatie, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, België, Luxemburg, de transportsector en TransFollow (initiatiefnemers: TLN, evofenedex en Beurtvaartadres))
Vanaf nu hoeven transportbedrijven en hun opdrachtgevers in Nederland, België en Luxemburg voor hun transport tussen deze landen geen papieren vrachtbrieven meer te gebruiken. Minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) heeft samen met haar Belgische en Luxemburgse collega’s het startschot gegeven voor een proef met digitale vrachtbrieven in de Benelux. Tot nu werd nog op papier een vrachtbrief opgesteld over de vrachtwagenlading. Nog niet eerder werd er vanuit Nederland voor internationaal transport gebruik gemaakt van de digitale vrachtbrief (e-CMR). Om deel te kunnen nemen aan de proef, moeten transporteurs werken met software van een erkende leverancier. De proef moet de aanzet zijn tot een breder gebruik van de digitale vrachtbrief in Europa. Voor de Nederlandse transportsector is het belangrijk dat straks ook landen als Duitsland, Italië en Oostenrijk de digitale vrachtbrief gaan accepteren.

Het Kindpakket (Gemeente Zuidhorn)
Vorig jaar is gemeente Zuidhorn gestart om te onderzoeken wat blockchain voor de overheid kan betekenen. Ze hebben meegedaan met de Dutch Blockchain Hackathon in de categorie Reinventing Government en hebben gewonnen. Tijdens de wedstrijd draaide alles om waarde-uitwisseling in het publieke domein. Het team bedacht een app en platform op basis van Ethereum blockchain en smart contracts.
De use case die ze uiteindelijk verder ontwikkelden, is naar eigen zeggen veel minder ingrijpend, gezien er minder koppelingen en technologie nodig zijn. Het gaat om de Klijnsma-gelden, geld voor kinderen in gezinnen in armoede. Budget dat bij kinderen terecht moet komen. Er mag bijvoorbeeld geen drank voor gekocht worden. Deze case leent zich voor smart contracts. Dit proces is digitaal te programmeren: in peridode a, mag persoon b de kosten c, d en e uitgeven.
Waren er eerst papieren vouchers die ingewisseld konden worden bij drie winkels, met digitalisering wil de gemeente het beter en flexibeler maken, het geld moet goed besteed worden. Ze hebben het project geformuleerd: eerst digitaliseren en als het werkt kijken hoe ze blockchain-technologie konden toepassen. Hier is stichting Forus uit voortgekomen.

Het Productiehuis (Nationale Politie)
De Politie staat voor een enorme taak in een sterk veranderende context. De korpsstrategie is vernieuwen door onder meer zichtbare aanwezigheid in wijk, web en wereld, functioneren in veiligheidscoalities, meer inzetten op technologie en intelligence en tegelijkertijd het vergroten van de wendbaarheid van korpsonderdelen en mensen.
Gedreven vanuit de werkvloer is de afgelopen jaren in tien praktijktuinen ervaring opgedaan met scrum/agile werken. Ruim honderd ‘rebellen’ die met lef tastbare resultaten het thema ‘agile’ op de agenda hebben gezet.
Het Productiehuis is de programmatische representatie waarin achthonderd medewerkers (politiemensen, productowners, analisten en IT-ers) kort-cyclisch software van de belangrijkste politie-systemen beheren, onderhouden en vernieuwen. Het vakmanschap centraal, minder management rituelen, minder geklets, minder bureaucratie, beter samenwerken en gewoon doen.
Vanuit de bestaande shared service organisatie (Politie Diensten Centrum) is de IV organisatie (dienst ICT en IM) zichzelf in razend tempo opnieuw aan het uitvinden op basis van een doordachte visie, maar met een plan van slechts een paar dia’s. Het bij de politie zelf ontwikkelde Scaled Agile Politiemodel als guideline. Met bezielend leiderschap is vanaf mei 2017 in enkele maanden een programma met 5 productielijnen uit de grond gestampt. Aandacht is er voor het politiewerk, de IT resultaten en voor elkaar.

Smart City StarterK!t (Gemeente Eindhoven, stichting DITSS (Dutch Institute Technology, Safety and Security), Venturespring, Atos, Pels Rijcken, TU/e en Fontys (MRE (Metropoolregio Eindhoven) is financier)
Steeds meer apparaten communiceren met internet. Niet alleen huishoudelijke apparaten, zoals televisies en thermostaten, maar ook apparaten in de openbare ruimte. Zoals een systeem dat bijhoudt hoeveel parkeerplaatsen in het centrum bezet zijn en je naar de dichtstbijzijnde vrije plek gidst, sensoren in het riool die registreren welke drugs in het water zitten, camera’s en sensoren in de openbare ruimte die zorgen voor een vlotte doorstroming van het verkeer of lantaarnpalen die zijn aangesloten op internet en die op afstand kunnen worden bediend.
Eindhoven lanceerde 29 maart j.l. tijdens het Beyond Data Event een ‘Smart City StarterK!t’.
Met de StarterK!t kunnen overheden en andere partijen versneld transformeren naar een smart society, die toegang heeft tot informatie waarmee de stad schoner, veiliger en comfortabeler kan worden gemaakt.

SMART Groen (Gemeente Enschede, Mobidot en Vialis (onderdeel van VolkerWessels))
De gemeente Enschede geeft fietsers sneller groen bij verkeerslichten. Enschede is de eerste stad waar dit gebeurt met een slimme app. Fietsers kunnen met deze toepassing comfortabeler door de stad fietsen. Na een succesvolle test is dit systeem nu beschikbaar voor iedereen. Enschede wil een fietsstad zijn, fietsers krijgen daarom meer prioriteit en kunnen vlotter doorfietsen. Stel dat je smartphone merkt dat je op de fiets zit en een verkeerslicht nadert. Je telefoon stuurt dan automatisch een berichtje naar de centrale die de verkeerslichten aanstuurt. De centrale weet dat je eraan komt en zorgt ervoor dat je groen krijgt, ook al zit je telefoon in je tas. Het klinkt als toekomstmuziek, maar deze innovatie is gerealiseerd in Enschede.

Smart shipping (Provincie Zuid-Holland)
De provincie Zuid-Holland gaat werk maken van ‘smart shipping’. Met behulp van sensoren aan de wal en op bruggen en sluizen zal in de naaste toekomst de aankomsttijd van binnenvaartschepen tot op minuten nauwkeurig realtime worden aangegeven. Ook het verkeer over weg en waterweg worden door slim gebruik van ICT en datasets optimaal op elkaar aangesloten, waardoor wachttijden bij bruggen zo kort mogelijk zijn.

Talking Maps (Provincie Noord-Brabant, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, AND en V-Tron)
Tien inspectieauto’s van de provincie Brabant zijn uitgerust met een camera om de 560 kilometer provinciale weg in Brabant nauwkeurig te scannen. Dat gebeurt in het kader van de verkenning ‘Talking Maps’, dat de opgenomen data direct verwerkt in een High Definition (HD)-kaart die actuele informatie bevat voor zelfrijdende auto’s.
Doel van de proef is ervaren of inspectievoertuigen inderdaad als sensor kunnen dienen, hoe snel zij voldoende data verzamelen voor een goede kaart en of die kaart ook kan helpen bij het efficiënt beheren van de wegen. De proef duurt maximaal twee jaar en is een samenwerking van de provincie Noord-Brabant, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de bedrijven V-Tron en AND.

VGA Schadeportaal (Gemeente Amsterdam (VGA Verzekeringen) en Business Case Entrepreneurs)
VGA verzekeringen is het verzekeringsbedrijf van én voor de gemeente Amsterdam en de aan haar gelieerde bedrijven en instellingen zoals Haven, Waternet en GVB. VGA verzekert de risico’s van deze klanten die zich zowel binnen als buiten de gemeente Amsterdam kunnen bevinden. VGA biedt haar klanten zeer diverse verzekeringen, van wagenparken, brand en aansprakelijkheidsverzekering tot de Construction All Risk verzekering voor de Noord-Zuidlijn.
Het Schadeportaal biedt de klant de mogelijkheid om schade online te melden en verschaft toegang tot de ‘mijn VGA’ omgeving. De behandelaar neemt vervolgens de schademelding in behandeling en in het portaal wordt het gehele schadeproces van schademelding tot aan schadebetaling uitgevoerd. Correspondentie tussen klant, externe betrokkenen en behandelaar is o.a. door middel van taken in het portaal mogelijk. Ook heeft de klant inzage in het financiële overzicht.
Het doel van het project is om de dienstverlening en informatievoorziening voor deze klanten te optimaliseren. Door het proces van invoer en communicatie te vergemakkelijken en hier inzicht in te bieden wordt de klanttevredenheid en retentie verhoogd. Daarnaast zal ook de interne efficiency toenemen. In de toekomst zal het Schadeportaal ook nog een derde doelstelling realiseren, namelijk het verschaffen van specifieke managementinformatie voor de klant en VGA intern.

Jury en locatie

Het juryteam op 24 mei 2018 kent de volgende leden:

• Fred Bons, Senior Program Manager / Best Value Expert (A+) bij KWD Resultaatmanagement (Juryvoorzitter)
• John Duynhouwer, Managing Director bij iTRACTION (Technisch)
• Eric Hoefman, Managing Partner bij EntrD (Bedrijfskundig)
• Ruud Mulder, Advisory Systems Engineer (Enterprise District) bij Dell EMC (Projectmanagement)
• Lennart de Graaff, Lead Solution Engineer bij Salesforce

Ieder lid van het juryteam heeft een eigen rol en beoordeelt de tien kandidaten op technische aspecten, projectmanagement, bedrijfskundige aspecten en opdrachtgeverschap.