Bij uitgeverij Lenthe Publishers is het boek 'Bitcoin en Blockchain, de ontregelende opmars van de cryptocurrencies' van tech-journalist Herbert Blankesteijn verschenen. Een bespreking.
Wie is de auteur en waarom moet ik dit boek lezen?
Herbert Blankesteijn is een journalist met een hoog bèta-gehalte en een sterke no-nonsense benadering, nu vooral bekend van BNR-digitaal. Blankesteijn is wars van onzin en zinloze uitweidingen. Altijd to the point, zeg maar. Blankesteijn is een early adopter van de bitcoin, een kenner van de technologie en als tech-journalist een belezen vakman. Na 170 bladzijden weet je als lezer behoorlijk veel over de praktische, theoretische en historische aspecten van de bitcoin-cryptomunt, het concept bitcoin en de blockchaintechnologie die het bestaan mogelijk maakt van een betaalmiddel zonder uitgever en beheerder.
Goed, ik schaf het aan. Hoe is het boek opgezet?
Heel procesgericht. De hoofdstukken volgen de lijn van bitcoins kopen, bitcoins bezitten, bitcoins niet kwijtraken, bitcoins toch kwijtraken aan de belastingdienst. Daarna gaat Blankesteijn de diepte in en bespreekt hij het blockchainmechanisme om daarna de breedte in te gaan en concurrerende cryptocurrencies te bespreken. Het slothoofdstuk gaat nog breder over blockchaintoepassingen buiten de sfeer van de cryptomunten, zoals bekend nu een grote hype. Binnen die hoofdstukken is de tekst opgezet als q&a, vragen en antwoorden dus. Soms zijn de antwoorden zelfs korter dan de vragen?
Zeg, is deze recensie zo opgezet als een hoofdstuk in het boek? Leest dat niet irritant?
Goed gezien! Kwestie van smaak dus oordeel zelf.
Maar goed. Zijn er ook mensen die je dit boek ontraadt?
Ja, helaas. Lezers met een economische achtergrond in het bijzonder. De bitcoin is geld (althans, beoogt dat te zijn). Er bestaat heel veel, goed toegankelijke theorie en zeer leesbare boeken over wat geld is en over de geschiedenis ervan. Blankesteijn blijft echter steeds hangen in het technische en het praktische van bitcoin. Je kunt uit zijn boek goed opmaken dat de bitcoin eigenlijk geen geld is, of beter nog niet is. Aan de belangrijke vraag of bitcoin ooit echt geld gaat worden komt hij bij gebrek aan een referentiekader niet echt toe.
Wat!!1! Is de bitcoin geen geld?
Nog niet echt. Geld moet breed worden geaccepteerd en met minimale transactiekosten worden gebruikt als betaalmiddel. Geld moet waardevast zijn, dus niet alle kanten opschieten (ook niet alleen omhoog). Geldstukken – munten, biljetten, cryptocoins – moeten niet van elkaar te onderscheiden zijn. Op al die terreinen voldoet de bitcoin nog niet aan wat geld is. Het enige dat dan overblijft is de bitcoin als object van speculatie.
Al deze tekortkomingen van de bitcoin komen langs in Blankesteijns boek, gewoon omdat de bitcoinbezitter er in de bitcoin-praktijk mee te maken heeft. Om dezelfde reden gaan veel teksten over speculeren met bitcoins. Maar nergens wordt dus een link gelegd met de bril waardoor economen naar geld kijken. Jammer, want bij BNR lopen veel collega’s rond die daar verstand van hebben.
OK, dan het onderdeel blockchain.
Zoals je mag verwachten wordt het blockchain-mechanisme picobello uitgelegd door bèta-journalist Blankesteijn. Ook wordt in het slothoofdstuk een flink aantal businesstoepassingen (ik telde er 26) van de blockchain besproken. Wie sceptisch is over de blockchain (en dat zijn opvallend veel mensen) zal niet worden overtuigd want het blijft allemaal oppervlakkig en erg conceptueel. Blankesteijn citeert ook wel een TNO’er die opmerkt dat het allemaal wel veelbelovend is maar niet echt productioneel.
Het meest teleurstellend is dat Blankesteijn niets doet aan het wegnemen van wat voor niet-ict’ers (en verwarde ict’ers) de grootste misvatting is, namelijk de gedachte dat iets dat niet kan worden gewijzigd ook waar is. Het meest schrijnend komt dat naar voren in de blockchaintoepassing waar het Longfonds mee bezig is. Waarom wil Longfonds-directeur Michael Rutgers op de blockchain? Welnu: ‘Een blockchain zou […] op elk moment de actuele situatie kunnen weergeven terwijl een jaarverslag per definitie maar eens in het jaar verschijnt.’ De Herbert Blankesteijn van de radio zou daar wel een paar kritische vragen over stellen. ‘Meneer Rutgers, verwart u niet het concept van online publiceren met blockchain?’ Dat soort digibetenvragen kun je bij veel van de besproken businesstoepassingen stellen.
Goed dan. Wat is je eindoordeel op de schaal van ‘hebben’?
Voor iedereen die interesse heeft in cryptocurrencies in het algemeen en bitcoin in het bijzonder en nog geen ervaringsdeskundige is: zonder twijfel een aanrader. De houdbaarheid van het boek is natuurlijk beperkt omdat alles rond de bitcoin dat niet gaat over ermee betalen of sparen stormachtig is en zal blijven. Hetzelfde geldt voor de toepassingen van het blockchain algoritme: ofwel er komen toepassingen die het verschil maken of blockchain wordt het ict-fiasco van de eeuw. En in dat laatste geval moet iemand Herbert Blankesteijn eens streng interviewen.
Maar deze beperkte houdbaarheid maakt het boek voor nu niet minder interessant. En als het goed verkoopt dan grijpt Blankesteijn hopelijk ook de kans om bij een nieuwe druk zijn betoog wat beter in te bedden in wat we weten over geld in het algemeen. Het internet staat er vol mee en anders kan hij altijd topeconoom Willem Vermeend om een bijdrage vragen.
Boekgegevens
Bitcoin en Blockchain, de ontregelende opmars van de cryptocurrencies
Herbert Blankesteijn
Lenthe Publishers 2018
172 pagina’s
ISBN 978-90-754-5893-0
Prijs 29,95
Het boek is met korting aan te schaffen via Scripta Communicatie.
