Zorgtraject optimaliseren met ict

Binnen de gezondheidszorg vindt een tweede digitaliseringsgolf plaats die verdergaat dan elektronische patiëntendossiers (epd's) en waarbij technologieën worden gebruikt die van invloed zijn op elke stap van de patiëntenreis. Dit is het moment om te profiteren van de nieuwe technologische ontwikkelingen door een strategie te ontwikkelen voor de digitale transformatie van zorginstellingen.

De gezondheidszorg maakt haar eigen digitale transformatie door. Nieuwe technologieën, zoals wearables (computergestuurde apparaatjes die je op je lichaam draagt), telemedicine (zorgverlening op afstand) en IoT-connectiviteit (verbinding met het internet of things) doen hun intrede in ziekenhuizen, klinieken en verpleeghuizen. Deze technologieën zijn bedoeld om zorgtrajecten te optimaliseren om zo de gemiddelde duur van ziekenhuisopnames omlaag te brengen en het welzijn van de patiënten te verbeteren.

Als zorginstellingen niet zorgen voor de juiste infrastructuur om deze nieuwe apparaten en toepassingen in de frontlinie van de gezondheidszorg te ondersteunen, zullen echter de beperkingen van bestaande systemen de introductie van nieuwe technologieën bemoeilijken en zullen de zwakke schakels in de beveiliging genadeloos worden blootgelegd. Vanaf het moment dat Nederlandse organisaties verplicht werden om ernstige datalekken te melden in 2016, werd bekend dat ziekenhuizen bijna dagelijks te maken hadden met dergelijke datalekken! 

Verder kijken

Zorginstellingen zijn niet ongevoelig voor de steeds hogere verwachtingen van patiënten op het gebied van technologie. Patiënten hebben tegenwoordig toegang tot een breed aanbod aan medische informatie op internet en zijn gewend geraakt aan digitale diensten en connectiviteit. De uitdaging voor veel zorginstellingen bestaat er momenteel in om te voldoen aan de verwachtingen op het gebied van digitale dienstverlening en ondertussen gebruik te maken van de verbeterde connectiviteit om de zorg te optimaliseren.

Het antwoord op deze uitdaging ligt in het gebruik van technologie om een geoptimaliseerd zorgtraject te ontwikkelen – een traject waar het hele ecosysteem van de gezondheidszorg bij betrokken wordt voor een optimaal continuüm van zorg. Dit betekent communiceren met patiënten buiten de muren van het ziekenhuis of de kliniek via contactcentra met snel reagerende medewerkers, geautomatiseerde herinneringen voor patiënten om het aantal vergeten afspraken te verminderen, videodiagnoses en het op afstand bewaken of volgen van de gezondheid van een patiënt.

Verbinden met IoT

Bij het ontwikkelen van een geoptimaliseerd zorgtraject binnen de zorginstellingen zelf moet rekening worden gehouden met het feit dat de meeste apparaten standaard een draadloze verbinding met het netwerk nodig hebben. Gebruikersapparaten, zoals werkstations op wielen, tablets en smartphones, en klinische apparaten, zoals beeldvormingsapparatuur, infuuspompen en tags voor locatiebepaling, moeten allemaal mobiel zijn en hebben allemaal een netwerkverbinding nodig.

Zorgverleners kunnen niet op twee plekken tegelijk zijn, maar met de juiste applicaties en hulpmiddelen kunnen verpleegkundigen hun afdelingen en patiënten 24 uur per dag in de gaten houden. Via vereenvoudigde communicatiekanalen voor spraak of tekst of geïntegreerde meldings- en alarmsystemen kan informatie die bij het bed wordt verzameld, rechtstreeks naar de werkstations of mobiele apparaten van zorgverleners worden verzonden, wat betekent dat er 24 uur per dag zorg kan worden verleend, of de verpleegkundigen nu aan hun bureau zitten of bezig zijn met hun patiënten.

Artsen kunnen patiëntendossiers raadplegen terwijl ze aan het bed staan of eenvoudig contact opnemen of samenwerken met collega’s zonder dat ze hoeven terug te lopen naar hun bureau. Dit bespaart zorgverleners niet alleen kostbare tijd, maar stroomlijnt bovendien de patiëntenzorg omdat zorgverleners, waar ze zich ook bevinden, direct cruciale klinische informatie kunnen doorspelen naar leden van hun team.

Het verbinden van afdelingen en medewerkers om een hoogwaardige mobiele samenwerking mogelijk te maken, is even belangrijk als betrouwbare IoT-connectiviteit en is essentieel voor een goede ondersteuning van multidisciplinaire zorg, een zo efficiënt mogelijk gebruik van arbeidstijd en het optimaliseren van werkstromen.

Hou it eenvoudig

Vanuit het oogpunt van de gebruiker moet een it-systeem vooral intuïtief zijn. Als een it-systeem niet gebruiksvriendelijk is, bestaat de kans dat sommige patiënten en medewerkers afhaken. Dit betekent dat zorginstellingen moeten zorgen voor eenvoudige, maar goed beveiligde internettoegang aan de kant van de gebruiker, waarbij aan de behoeften van patiënten en medewerkers wordt voldaan. Achter de schermen moet een it-systeem echter streng worden gecontroleerd en zo functioneren dat het geen verstorende invloed heeft op kritieke netwerkdiensten – het systeem moet waarborgen dat bevoegde gebruikers te allen tijde toegang hebben tot de resources die ze nodig hebben.

Met de juiste benadering kan de toegang tot netwerken en gegevens worden gebaseerd op ingestelde gebruikersprofielen en vooraf gedefinieerde beleidslijnen. De juiste mensen – en ook echt alleen die mensen – kunnen veilig informatie opvragen of vastleggen of de applicaties en hulpmiddelen gebruiken die ze nodig hebben op hun mobiele of vaste apparaten. De it-afdeling kan binnen het netwerk alle gegevensverkeer en gebruikers overzien, apparaten en applicaties prioriteren, bandbreedte reserveren, bandbreedte beperken of apparaten op een zwarte lijst plaatsen.

Netwerkbeveiliging is prioriteit

Als het voorheen al niet duidelijk was, is het nu zonneklaar dat ook ziekenhuizen en andere zorginstellingen het mikpunt kunnen zijn van cyberaanvallen, die kunnen leiden tot gegevensdiefstal of zelfs tot ernstige ontregeling van de activiteiten van een zorginstelling. Rapporten van afgelopen jaar laten zien dat ten minste vijftien Nederlandse ziekenhuizen het doelwit zijn geweest van ransomware-aanvallen, vergelijkbaar met de WannaCry-aanval die organisaties wereldwijd heeft getroffen.

Netwerkbeveiliging is een aspect waar zorginstellingen mee worstelen omdat de traditionele benadering bij het ontwerpen van een infrastructuur is gericht op het onderhouden van afzonderlijke informatiesilo’s in het netwerk voor de verschillende afdelingen – zoals silo’s voor biomedische apparatuur, de beveiliging, patiënten en artsen, die zich allemaal in een apart subsysteem bevinden ­- en niemand beschikt over een algemeen overzicht van ‘het netwerk’. Deze benadering is echter niet langer een realistische optie.

Met internet verbonden apparaten ten behoeve van de gezondheidszorg moeten uiteraard goed worden beveiligd, maar het beheer van meerdere snelgroeiende aparte netwerken ter ondersteuning van al deze nieuwe apparaten zou al snel een nachtmerrie worden, zowel op organisatorisch als financieel vlak. Als al deze apparaten in één IP-netwerk worden opgenomen, biedt dat aanzienlijke voordelen op het gebied van onderhoud en beheer, mits dit netwerk goed wordt beveiligd. Een van de kernbeginselen van deze netwerkbenadering is netwerksegmentatie – oftewel IoT-containerisering.

Dit is een methode om meerdere virtuele omgevingen te creëren binnen één netwerkinfrastructuur, waarbij elke virtuele IoT-container kan fungeren als een afzonderlijk netwerk, waarin gebruikers uitsluitend de apparaten binnen die virtuele omgeving kunnen gebruiken of beheren. De container van een team van beveiligers kan bijvoorbeeld ip-camera’s en alarmsystemen omvatten, die alleen toegankelijk zijn voor bevoegde gebruikers binnen dat team en die ook alleen mogen worden geconfigureerd door deze gebruikers. Op deze manier wordt niet alleen een geoptimaliseerde omgeving gecreëerd voor het beheren van apparatuur ten behoeve van de gezondheidszorg, maar wordt ook voorkomen dat de malware van een aangetast apparaat zich verspreidt naar andere containers. Als er in het ongunstigste geval een datalek ontstaat, kunnen de gevolgen daarvan dankzij containerisering worden beperkt. 

Gezondheidscheck

Verbeterde connectiviteit kan een enorm positieve invloed hebben op de gezondheidszorg en bijdragen aan de verbetering van de patiëntenzorg. Zorginstellingen hebben nu de kans om zorgverleners de juiste middelen in handen te geven en een netwerkinfrastructuur te ontwikkelen die deze middelen ondersteunt. Om geoptimaliseerde zorgtrajecten te ontwikkelen en patiënten een geoptimaliseerde patiëntenreis te kunnen bieden, is een benadering van de digitale transformatie nodig die bij elke stap zorgt voor mobiliteit, connectiviteit en veiligheid.

Nicole Hill, manager bij Ale