KPN en T-Mobile stappen in push-to-talk-netten

De strijd voor push-to-talk over cellular (poc) barst los met het instappen van telecomgiganten T-Mobile, samen met start-up Priocom, en KPN in de wereld van missiekritische communicatie. Tegelijkertijd pakken radiocommunicatiebedrijven zoals C4IT de kans om als landelijke aanbieder van poc te wedijveren.

De gemeente Den Haag heeft communicatiemiddelen nodig voor hun stadswachten. Vooralsnog mogen de gemeentelijke controleurs niet op het politienetwerk C2000, dus elke gemeente moet zelf zorgen voor missiekritische communicatie. En dus komt er een aanbesteding. Recent kwam op Tenderned een aanvraag voor een marktconsultatie uit. ‘De Handhavingsorganistatie (verder te noemen hho) Den Haag consulteert relevante marktpartijen en wil advies over (technische) infrastructuur, portofoons, innovaties en gebruik(sgemak). De gemeente wil op basis van de daaruit geïnventariseerde informatie een besteksomschrijving maken voor de formele aanbesteding.’

Dat een gemeente zich wil laten informeren, is logisch. Voor hun mensen willen ze het beste materiaal. Immers, de veiligheid staat op het spel. Verschil dit keer is dat er hele nieuwe soorten  aanbieders kunnen komen. T-Mobile, KPN (met 4G) en kleinere ict-bedrijven als C4IT stappen in de missiekritische markt. De portofoonmarkt, gestoeld op radiocommunicatie en technieken als Tetra en DMR, krijgt serieuze concurrentie van telecomaanbieders.

QoS

Zo presenteerde vorige week het bedrijf Priocom zich. De Rotterdamse start-up wordt de eerste mobiele virtuele netwerkoperator (mvno) voor missiekritische communicatie. In samenwerking met T-Mobile en Flash Private Mobile Networks biedt Priocom hoge beschikbaarheid via het T-Mobile-netwerk.

Angelo Bul is de directeur van het nieuwe bedrijf Priocom. Hij kent het klappen van de zweep. Hiervoor was hij onder andere general manager bij ZTE en commercieel eindverantwoordelijk voor de zakelijke markt bij KPN. ‘Priocom manifesteert zich als een special-mvno op het T-Mobile-netwerk, waarin het zich speciaal richt op missiekritische communicatie. We bieden echte push-to-talk-communicatie aan, met een gegarandeerde verbinding. Push-to-talk over 4G internet bestaat al langer, maar dat is terecht niet door de markt opgepikt. (Publiek) 4G heeft nadelen als communicatie er echt om gaat. Met de huidige toegekende bandbreedtes en latency is de quality-of-service (QoS) bij lte niet in alle gevallen goed te garanderen.”

Samen met T-Mobile heeft Priocom een oplossing gevonden. Bul: ‘We bieden missiekritische communicatie als dienst. Wij rusten klanten uit met een device met applicatie verbonden aan het netwerk van T-Mobile en een meldkameromgeving. Wij managen dat end-to-end. Ook kan een klant eigen devices, zoals een tablet, inzetten binnen dezelfde veilige omgeving. Ook als een klant een eigen applicatie wil ontwikkelen, bijvoorbeeld specifiek voor stadswachten, is dat mogelijk. Onze ontwikkeling volgt de lijn met de geldende standaarden van 3GPP. Binnen ons ecosysteem kunnen klanten hun eigen keuzes maken. Wij beheren uiteraard wel het mobile device management-gedeelte. Dat moet, want alleen dan kunnen wij de hoogste QoS garanderen.’

Een praktisch voorbeeld is de controle over de microfoon. Niet elk toestel is zo goed als de fabrikant beweert en waakzaamheid is nodig. ‘We bieden een dienst voor een apparaat met een noodknop. Op het moment dat iemand van die noodknop gebruik maakt, moet de spraakverbinding – en dus de functie van de microfoon – per direct beschikbaar zijn voor de push-to-talk-omgeving. Wij valideren de devices, zodat we zeker zijn van een optimale performance.’

Prioriteren

Werkt het netwerk bijvoorbeeld ook in een volle Kuip? Missiekritisch houdt in dat iemands veiligheid afhangt van de communicatie. Het openbare internet voor zo’n verbinding is gewoonweg niet afdoende. Daar heb je te weinig grip op. Zoals het nu technisch is ingericht, is de verbinding van een klant bij Priocom niet via internet, maar via een eigen ‘virtuele netwerk slice’, dat via het netwerk van T-Mobile loopt. Tussen de radio, core en transport van het netwerk en die van Priocom zit achttien meter glasvezel. Release 13, 14 en 15 van 3GPP hebben het mogelijk gemaakt dat ze nu al, maar nog beter in de toekomst, push-to-talk-pakketten kunnen prioriteren boven andere toepassingen.

Mogelijk is het later combineerbaar met internetdienstverlening. De opbouwtijd is korter dan bijvoorbeeld bij radiocommunicatie. Dat was een harde voorwaarde om push-to-talk aan te kunnen bieden. Anders is het voor missiekritische gebruikers niet interessant. Ze doen qua ‘opbouwsneldheid’ dus niet onder voor Tetra/DMR-radio-netwerken.

Dekking

Een van de spelers vanuit de radiocommunicatie die de markt van poc bedient, is C4IT. Zij bieden 4G portofonie – oftewel 4GPTT, een clouddienst die gekoppeld is aan het netwerk van een mobiele provider. Lucien de Groot is directeur van C4IT, een start-up die onder de Ravelin-vlag valt. Ook distributeurs van missiekritisch communicatie Selecsys en Selcom zitten in het conglomeraat. De Groot: ‘Direct communiceren met één druk op de knop en binnen één seconde direct in verbinding staan met een groep mensen. Dat is push-to-talk. Een eigenschap die hoort bij portofoons en mobilofoons die werken op een radiofrequentie. Tegenwoordig kan push-to-talk ook over het 3G/4G netwerk: 4G portofonie.’

Een spraakbericht wordt razendsnel omgezet in data en binnen Nederland verstuurd via het mobiele 3G- of 4G-netwerk van de eigen mobiele provider. ‘Realtime informatie uitwisselen draagt niet alleen bij aan bijvoorbeeld bedrijfsproductiviteit en -efficiëntie, het vergroot ook de veiligheid van werknemers’, zegt De Groot. ‘Een ander voordeel is dat je direct weet waar je mensen zijn, dankzij gps, aanwezigheids- en beschikbaarheidsinformatie van de contacten.’

Zijn bedrijf biedt landelijke dekking, zonder dat er investeringen hoeven te worden gemaakt in de eigen infrastructuur of (en dat geldt vooral voor België) vergunningskosten. De Groot: ‘Naast poc op een smartphone zijn er aparte devices op de markt die alleen de poc-functionaliteit hebben op basis van internet. Simpele, robuuste devices, die eruit zien als een portofoon, met een sim-kaart.’

Dispatch

De Groot werkt samen met bijvoorbeeld Motorola voor missiekritische oplossingen. ‘Motorola staat al jaren bekend als leverancier van portofoons voor professionele gebruikers. Politie, defensie en brandweer gebruiken de producten van de Amerikaanse multinational. C4IT biedt hun zogenoemde Wave-product, voor koppeling met DMR en Tetra op systeemniveau. Het bestaande radionetwerk wordt uitgebreid met missiekritische 4G handset-applicatie met identieke functies en betrouwbaarheid. Hiermee kunnen verschillende devices, zoals analoge en digitale portofoons, in combinatie met een telefooncentrale allemaal aan elkaar gekoppeld worden. Daarnaast hebben we TeloPTT van TeloSystems. Dat is een expert op het gebied van poc. TeloSystems is een complete oplossing met handsets en abonnementsvormen. Dit is ideaal voor bedrijven die met een traditionele radio-oplossing onvoldoende bereik hebben en waar het plaatsen van infrastructuur te kostbaar of omslachtig is.’

Uiteindelijk denkt De Groot dat er een landschap aan mogelijkheden ontstaat. ‘Voor niet-missiekritische en niet-businesskritische communicatie is 4G portofonie een prima idee. Toch denk ik dat netwerken vaker hybride worden, een mix van missiekritisch én niet-missiekritisch. C4IT kan via verschillende network providers QoS simkaarten aanbieden, inclusief fall over naar secundair netwerk. Daarnaast heeft C4IT een direct mode oplossing voor wanneer er geen bereik is. Voor eindgebruikers die Tetra of DMR en 4G portofonie tegelijkertijd willen gebruiken, heeft C4IT een hybride handset met beide technieken. De gebruikers zijn klaar voor snelle en betrouwbare missiekritische communicatie. Een web-based dispatch applicatie biedt spraak, live video en GPS-locatie weergave, ook vanuit de dispatcher om naderhand gebeurtenissen te evalueren. Foto’s vanaf de handset worden inclusief GPS-locatie zichtbaar gemaakt en kunnen direct gedeeld worden met een groep of individuele gebruikers, alles voorzien van een AES256 encryptie.’

Ambities

KPN wil vooralsnog inhoudelijk niet reageren, maar in het tweede kwartaal van dit jaar zullen ze een landelijke dienst uitrollen. Zo veel kon Jos Berière nog wel kwijt, tijdens zijn presentatie bij de BTG (de Nederlandse Vereniging van Bedrijfstelecommunicatie Grootgebruikers). Hij kan echter geen garanties geven. De strategic business developer b2b van KPN sprak tijdens de BTG Masterclass Mission Critical op 8 februari 2018 over de ambities van zijn bedrijf om lte in te zetten voor missiekritische communicatie.

KPN Push-to-talk ondergaat namelijk een missiekritische make-over in 2018. Nu levert KPN de dienst Push-To-Talk. Hiermee is met één druk op de knop directe spraakverbinding met een groep of individu mogelijk over het mobiele 3G- of 4G-netwerk van KPN in Nederland. Op deze manier kan direct worden gecommuniceerd met een collega op een andere vestiging of een monteur bij een klant zonder te telefoneren of te wachten op verbinding.

Blijkbaar is het product niet succesvol, aangezien KPN volgens Berière de dienst opwaardeert. De ‘nieuwe’ dienst wordt ook inzetbaar voor landelijke missiekritische dienstverlening. Ook kunnen er dan via een app berichten verstuurd worden naar geconfigureerde groepen of contacten, eventueel aangevuld met foto- en videobestanden. En via die app kan geografische informatie worden gegeven. In één oogopslag is duidelijk welke andere Push-To-Talk-gebruikers in de buurt zijn en met een druk op de knop nemen ze deel aan een communicatiegroep.

Maar kan ik als gebruiker in bijvoorbeeld een volle Kuip er op rekenen dat er daadwerkelijk bereik is met KPN Push-to-talk? Met vijftigduizend lte-gebruikers op een klein oppervlak ligt congestie van het netwerk voor de hand. Ook voor eventuele priority-users? Deze garantie kon Berière niet geven.

Henk van Beek, Verbinding