SAP lijkt de aftocht te blazen op de markt van enterprise resource planning (erp)-systemen bij grote woningcorporaties. Drie selectietrajecten bij de huidige klanten Ieder1, Haag Wonen en Ymere gingen verloren. Alleen Talis en Vivare lijken nog de echte SAP-bolwerken. Grote winnaars zijn Cegeka-DSA en Aareon met hun Microsoft-platforms.
Dit blijkt uit het marktverdelingsoverzicht van adviesbureau HC&H Consultants uit Hendrik-Ido-Ambacht dat Computable voor de negende keer publiceert (zie infographic hier of verderop artikel). Voor de nummers één en twee op de lijst was 2017 wederom een goed jaar. Ranglijstaanvoerder Cegeka-DSA uit Veenendaal groeide opnieuw en weet die groei ook de komende jaren door te zetten tot een marktaandeel van 31 procent (peildatum 01-01-2019). Runner-up Aareon Nederland zag weliswaar zijn marktaandeel vorig jaar iets dalen; het bedrijf wist wel een aantal nieuwe klanten te werven, waaronder twee grote woningcorporaties. Daardoor ziet de automatiseerder uit Emmen zijn marktaandeel, mits de erp-implementaties succesvol zijn afgerond, de komende jaren fors stijgen tot 26 procent (peildatum 01-01-2019).
SAP verliest marktaandeel
Wat sowieso in het oog springt, is dat SAP zijn marktaandeel fors ziet teruglopen. In de drie recente selectietrajecten trokken andere partijen dan de SAP-dienstverleners aan het langste eind: Woonbedrijf Ieder1 koos voor Cegeka-DSA met Dynamics Empire (een Microsoft Dynamics Navision-oplossing), terwijl Haag Wonen en Ymere beide gaan voor Aareon met Tobias AX (een Microsoft Dynamics Axapta-oplossing). ‘Bijna alle SAP-corporaties van het eerste uur hebben inmiddels voor een andere, lees Microsoft-oplossing gekozen’, merkt Annelies van den Berg, directeur HC&H, hierbij op.
Er zijn nog vier woningcorporaties over die op SAP draaien. Daarvan was bij Wonen Limburg en Woonbedrijf Eindhoven SAP-dienstverlener Aepex (recent gekocht door Deloitte) de it-partner, maar die leverancier gaf begin 2016 aan zich terug te willen trekken uit de corporatiewereld. De andere twee grote corporaties die nog met SAP werken, zijn Talis en Vivare; laatstgenoemde lijkt als enige nog de meest stevige banden te hebben met de erp-leverancier door de overstap in 2017 naar het ‘in memory’ cloudplatform S/4Hana, met ondersteuning van SAP-partner Ctac.
Klanten onzeker
Zo’n tien jaar geleden wist de Duitse erp-leverancier SAP via partners voet aan de grond te krijgen met speciaal op de corporatiesector toegesneden templates. Binnen korte tijd koos een aantal grote corporaties voor SAP, maar na dit zevental stokte de groei. Uiteindelijk gaf Aepex er de brui aan en liet ook Mybrand doorschemeren niet meer actief nieuwe SAP-klanten in de corporatiesector te zoeken; alleen Ctac is nog serieus met SAP actief in de sector met de oplossing Fit4Woco.
Al, vertelt Van den Berg, is er inmiddels wel een nieuwe SAP-partner opgedoken: INSynQ, dat een cloudoplossing op SAP biedt tegen een vaste prijs per verhuureenheid per jaar. Maar het is een lastige opgave om een plek op de conservatieve corporatiemarkt te veroveren. Dat is andere nieuwkomers zoals Axxioma en Wolf Huisvestingsgroep, die allebei webgebaseerde software-as-a-service (SaaS) leveren, ook nog niet gelukt. ‘Bovendien vragen corporaties zich natuurlijk af hoe toekomstvast de SAP-oplossing voor hen is.’
Einde levenscyclus
De huidige SAP-corporaties (met uitzondering van Vivare) zullen op termijn moeten nadenken over wat de opvolger wordt van het huidige SAP-platform dat in 2024 ‘end-of-life’ is.’ Ditzelfde einde-levenscyclus-vraagstuk speelt overigens ook op de Microsoft-markt, benadrukt zij. Microsoft stopt in 2021 de ondersteuning op Dynamics AX2009. Aangezien veel Aareon-klanten werken met Tobias gebaseerd op AX2009 moeten zij dus binnen nu en een aantal jaar kiezen wat voor opvolgend pakket zij willen. Overigens heeft Aareon het support op AX2009 verlengd voor klanten tot 2023. Volgens Van den Berg zijn er pas een handvol corporaties die Tobias AX2012 hebben geïmplementeerd.
Bovendien is de verwachting dat alle nieuwe Microsoft-erp-software naar de cloud gaat: naar Dynamics 365/Business Central. Wat heeft die overstap voor gevolgen voor de inrichting van de erp-software van zowel Aareon als Cegeka-DSA? ‘Straks komt Microsoft met zo’n rijk aan functionaliteit gevulde cloudoplossing dat dit gevolgen heeft voor de pakketten van deze bedrijven. Ik verwacht dat corporaties minder van de huidige Aareon- of Cegeka-DSA-kern nodig hebben. Dat heeft ook gevolgen voor het verdienmodel van beide bedrijven.’
Voorsorteren op de cloud
Aareon laat zich nog niet duidelijk uit over de strategie hoe het bedrijf om zal gaan met de cloud en wat de gevolgen zijn voor het huidige licentiebeleid, de ondersteuning en het verdienmodel. ‘Aareon heeft naast Tobias AX nog een arsenaal aan aanvullende softwareoplossingen voor bijvoorbeeld vastgoedsturing, treasury en documentbeheer maar ook een groeiend aantal ‘digital solutions’. Ik voorzie dat Aareon in de toekomst dit soort aanvullende producten op de erp-omgeving zal uitbreiden.’
Cegeka-DSA daarentegen sorteert duidelijk voor op de cloudontwikkelingen. Dynamics Empire is gebaseerd op de laatste versie van Dynamics NAV – 2018. Op technisch vlak maakt Cegeka-DSA de transitie naar SaaS en in de zomer van 2018 zal de eerste klant naar de cloud worden gebracht. ‘Klanten krijgen dan de keuze tussen een ‘on premise’- of een cloudoplossing. Maar ook voor Cegeka-DSA geldt dat er nog geen duidelijk ander verdienmodel ligt ten opzichte van het 365-aanbod van Microsoft.’
Naar de top
Aareon schuift overigens met het binnenhalen van Haag Wonen en Ymere definitief op naar het topsegment in de woningcorporatiemarkt twintigduizend of meer verhuurbare eenheden (vhe’s). Tot voor kort waren daar Cegeka-DSA, SAP en Centric actief. Cegeka-DSA heeft met het binnenhalen van Ieder1 zijn positie versterkt, al groeit het bedrijf hier de komende jaren minder snel dan Aareon. Dit bedrijf kende eigenlijk alleen De Alliantie als grote corporatieklant; daar kwam twee jaar geleden Woningstichting Rochdale bij en dit jaar Haag Wonen en Ymere (na selectietrajecten in 2017).
‘Voor de twintigduizend vhe-plus-sector is dit een goede ontwikkeling, want er zijn meer smaken om uit te kiezen’, zegt Van den Berg. ‘Zeker, omdat NCCW uit dit segment is gevallen. Wel is de vraag wat de positie van Centric wordt in de corporatiesector. Dit bedrijf heeft de afgelopen jaren geen grote corporaties binnengehaald. Centric wil op Key2Wocas vernieuwen met als uiteindelijk resultaat een ‘nieuwe applicatie’ waarbij processen eenvoudig gestuurd kunnen worden en gebruikers optimaal ondersteund worden in hun werkzaamheden. De vraag is of Centric op tijd is met deze vernieuwing.’
NCCW valt weg uit de top
Voor NCCW uit Almere is het wegvallen van Stichting Kennemer Wonen als klant van zijn erp-systeem Property Management een bittere pil. De corporatie uit Alkmaar had de doorbraak-klant moeten zijn voor deze opvolger van het niet succesvolle erp-systeem First. Property Management was gestoeld op de Agresso ‘real estate’-oplossing van Unit4. Kennemer Wonen ging begin 2017 live met het systeem, maar uiteindelijk liep het project spaak: NCCW maakte na de overname door TSS de strategische keuze om alleen vol in te zetten op XBIS Online. Kennemer Wonen wilde niet overstappen naar dit systeem en besloot op de laatste werkdag van 2017 voor Dynamics Empire van Cegeka-DSA te kiezen.
Extra wrang is dat in 2017 delta-Wonen eveneens koos voor Cegeka-DSA. Deze Zwolse corporatie was de laatste First-klant van NCCW en draaide een proef met Property Management. Maar ook delta-Wonen zag toch meer in Dynamics Empire en wil komende zomer met dit erp-systeem live.
Eind 2017 is NCCW opnieuw gereorganiseerd. Het bestaat nu uit twee onderdelen: BIS, dat een primair systeem levert voor de middenmarkt en de kleine corporaties. NCCW wil dit systeem omzetten naar het ‘all-in concept’ XBIS Online, wat als één geïntegreerde oplossing wordt aangeboden, inclusief een huurders- en medewerkersportaal, esb-dienst en ketenprocessen. Daarnaast is er het nieuwe, apart in de markt gezette onderdeel Qonsío dat financiële en vastgoedsturings-oplossingen van derden (Unit4, Ortec) aanbiedt en ondersteunt die complementair zijn aan het primaire systeem.
Opties TSS
Voor HC&H-directeur Van den Berg is de grote vraag wat de volgende stappen zijn van moedermaatschappij Total Specific Solutions (TSS). Dit softwareconglomeraat kocht in 2016 zowel NCCW als eveneens erp-leverancier Itris en vulde zijn corporatieportfolio aan met een aantal bedrijven die aanvullende software leveren op de erp-platforms van deze twee bedrijven. Te weten: ProImpact (portalen), Techxx (frontoffice en documentbeheer) en Bright Answers (app-ontwikkelplatform).
Van den Berg: ‘NCCW heeft de slag bij de grootste corporaties verloren en hoewel het bedrijf nog een grote klantenkring heeft onder de rest van de corporaties, zie je toch ook daar dat er klanten worden verloren. Als er sprake is van een fusie tussen een BIS-corporatie en een corporatie met een ander erp-systeem, valt BIS voortdurend af. Maar ook de wat grotere BIS-klanten kijken naar andere erp-oplossingen. Net als bij Centric is het de vraag of NCCW op tijd is met de vernieuwing XBIS Online. Bij Itris is de groei van de laatste jaren er bovendien uit. Het zou mij niet verbazen wanneer TSS een strategie ontwikkeld waarbij Itris Viewpoint als alternatief voor BIS wordt gepositioneerd.’
Verder is het niet ondenkbaar dat TSS nog meer overnames doet; wellicht het corporatie-onderdeel van Centric voor het marktaandeel. Of wie weet Cegeka-DSA. Deze dochteronderneming van Cegeka is eigenlijk een vreemde eend in de bijt van de Belgische ict-dienstverlener. Daar stapte het afgelopen jaar investeerder GIMV in om Cegeka middels nieuwe overnames verder te laten groeien als Europees opererende ict-dienstverlener. Of daar straks nog steeds plek is voor een lokale nichesoftwarespeler als Cegeka-DSA, is dan de vraag. Verkoop is geen ondenkbaar scenario in een sector die de laatste jaren gekenmerkt wordt door diverse overnames.
(Deze bijdrage is afkomstig uit Computable Magazine, editie 03/2018)
Incit en Twinvision
Onderaan het marktverdelingsoverzicht bungelen de ‘kleintjes’ Incit en Twinvision. Incit, dat twee corporaties ondersteunt, is onderdeel van de Aareon Groep. Van den Berg kan zich niet voorstellen dat Incit op eigen benen blijft staan. ‘Aareon moet in Nederland vijf verschillende versies ondersteunen: het oude Tobias, dat nog op Progress draait en waarvan nog een paar klanten over zijn, Tobias AX2009, Tobias AX2012 en straks de nieuwe Dynamics 365-variant van Tobias. Én Xpand van Incit. Dat kost te veel geld.’
Twinvision Software levert standaard- en maatwerkapplicaties op administratief en logistiek gebied aan onder meer vastgoedbeheerders, verenigingen van eigenaars en jachthavens. Via het contract met het Noord-Limburgse Destion bedient het bedrijf uit Beek en Donk tevens een woningcorporatie.
SWEMP neemt de regie
Woningcorporaties willen minder afhankelijk zijn van hun huisleverancier. Met name op het vlak van koppelingen wil men geen ‘vendor lock-in’. Daarvoor zijn een aantal jaar geleden al de standaarden Cora en Vera voor de gegevensdefinities geïntroduceerd. Ict-dienstverlener Info Support sloot daar eind 2015 op aan met zijn product Datarotonde, gebaseerd op een enterprise service bus (esb) en gebruikmakend van deze standaarden. Doel is om de connecties tussen corporaties, hun softwarepartners en hun toeleveranciers op digitaal vlak eenvoudig en beheersbaar te houden.
In 2016 kozen vijf Cegeka-DSA-klanten – Staedion, Woonbron, Eigen Haard, Mitros en Portaal (het initiatief Swemp; goed voor 270.000 vhe’s) – voor de Datarotonde van Info Support. Swemp blijkt inmiddels goed te functioneren. De leden kunnen, gebruikmakend van deze corporatie-esb, samen een onafhankelijker koers varen ten opzichte van Cegeka-DSA dan alléén. Ook is een ‘best-of-breed’-aanpak eenvoudiger geworden; als bijvoorbeeld bepaalde software niet meer bevalt, is via de Datarotonde eenvoudig een andere tool in te zetten.
