De ict-problematiek bij de Belastingdienst is hardnekkig en complex. Het gaat nog jaren duren voordat de problemen zijn opgelost. Dit stelde staatssecretaris Menno Snel van Financiën (D66) gisteren in het tv-programma Buitenhof. In de uitzending ging hij in op het aanpakken van brievenbusfirma’s en vertelde hij dat, hoewel de ict ingewikkeld en verouderd is, zijn plannen om belastingfraude tegen te gaan hierdoor geen gevaar lopen.
Een en ander kwam naar voren naar aanleiding van een zogenaamde ‘uitvoeringstoets’, waarbij gekeken is of de Belastingdienst wat betreft mankracht en ict-systemen in staat is om brievenbusfirma’s aan te pakken. Wel stelt Snel dat er nog een lange weg te gaan is. ‘We zijn twee jaar geleden begonnen met het aanpakken van de ict-problemen, maar we zijn er nog lang niet. De ict-achterstanden bij de dienst mogen niet onderschat worden en het gaat nog jaren kosten om een en ander op orde te krijgen. Maar we gaan vooruit.’
Krakkemikkige en verouderde ict
Eind september 2017 werd bekend dat de fiscus dit jaar 75 miljoen extra krijgt om de ‘de continuïteit van de belastinginning te waarborgen’. De inning is in gevaar gekomen door de complexiteit en de verouderde staat van de systemen. Grote ict-systemen van de Belastingdienst zijn zo krakkemikkig en hebben zo veel gebreken dat het innen van belasting mogelijk in gevaar komt.
Ook blijkt de fiscus met maar liefst zeshonderd, grotendeels verouderde ict-systemen te werken. Tevens wil de dienst de veelbesproken data-en analyticsafdeling inzetten als spil van de organisatie, maar ook dat doel faalt jammerlijk, zo bleek eerder uit een BIT-onderzoek. Ook stelde de toetsingsdienst dat de aanpak van de ‘legacy-problemen’ te wensen overlaat en dat beslissingen op dat gebied ‘zo weinig zijn onderbouwd met technische feiten’.
De Belastingdienst heeft met wat meer problemen te kampen dan alleen geld om de boel op orde te krijgen:
a. door reorganisatie op reorganisatie ontbreekt de interne samenhang tussen ontwikkeling, fiscaliteit, communicatie e.d. Verder heeft dit tot gevolg dat er onduidelijkheid is over (al dan niet historische) verantwoordelijkheid voor de historische systemen en keuzes;
b. de tijd tussen invoering van wetgeving en realisatie van software-bouw/aanpassingen is vaak kort, zodat oplossingen niet in een structureel raamwerk hangen, maar de kwaliteit krijgen die bij de bouw- en test-tijd past – hier kan de Belastingdienst weinig aan doen, maar ligt een taak voor een realiteitscheck door/bij de Minister van Financiën;
c. Projecten zijn vaak ICT-driven zijn (met ICT-prio) i.p.v. Business driven. Dat laatste zou dan juist op basis van een algemene strategie van haalbaarheid, inpasbaarheid en onderhoudbaarheid plaats moeten vinden i.p.v. op (ICT-development)basis met eenmalige projectuitvoering met de dan meest handige en betaalbare tooling;
d. Documentatie en kennis wordt door de tijdsdruk niet optimaal uitgevoerd en bijgehouden, waardoor aanpassen lastig is
Er zijn nog wat andere zaken die er spelen (ego’s/hobbyisme/etc.), maar dit zijn m.i. de belangrijkste.