Deze week belanden we in Throwback Thursday in het jaar 1992. Daar waar recent een overmoedige computernerd opzien baarde met DDoS-aanvallen op onder meer banken, blijken in de eerste helft van de jaren '90 universitaire rekencentra een aantrekkelijk doelwit voor hackers. In 1992 worden er arrestaties verricht. En ook in 1992 is het mislukken van automatiseringsprojecten al voer voor discussie.
In die eerste jaren van de negentiger jaren vinden opvallend veel inbraakpogingen – vaak overenthousiaste informaticastudenten – in computercentra van Nederlandse universiteiten plaats, zoals bij de TU Eindhoven, VU Amsterdam, Universiteit van Amsterdam en Rijksuniversiteit Utrecht. In de uitgave van 7 februari 1992 schrijft Computable bijvoorbeeld het artikel ‘Politie arresteert krakers van VU-computersysteem’. Het blijkt om twee hackers te gaan die het computersysteem van de faculteit aardwetenschappen van de Vrije Universiteit van Amsterdam misbruikten en zo ook toegang verkregen tot systemen in een aantal andere landen.
Het tweetal kon in het systeem binnendringen nadat het een aantal officiële wachtwoorden had weten te bemachtigen. Zij installeerden daartoe een aantal programma’s die vaak onzichtbaar bleven en de toegangscodes vastlegden, schrijft Computable in het artikel. Uiteindelijk waren de meest gekraakte systemen universitaire netwerken.
De twee hackers – een 25-jarige informaticus uit Nuenen en een 21-jarige student informatica uit Roermond – zouden bij de politie hebben verklaard dat zij uit hobbyïsme hadden gehandeld en geen criminele bijbedoelingen hadden. Desondanks schat de VU de toegebrachte schade aan het computersysteem op zo’n honderdduizend gulden. De hackers hadden bijvoorbeeld log-files en bestanden van het VU-systeem Bronto veranderd en de VU moest noodgedwongen het systeem uitzetten en afkoppelen van internet. De VU wil de schade verhalen op deze studenten indien ze schuldig worden bevonden.
Opvallend is dat het binnendringen in computersystemen in die tijd voor de wet nog niet strafbaar is. Daarom worden de twee computerkrakers alleen valsheid in geschrifte, vernieling en bedrog ten laste gelegd. Wel werkt de regering aan een wetsvoorstel voor het bestraffen van het inbreken in computers dat in de loop van de jaren ’90 wordt aangenomen.
Mislukte it-projecten
In een ander artikel uit de uitgave van 17 april 1992 komt het waarom van het mislukken van automatiseringsprojecten ter sprake. 25 jaar geleden blijkt de discussie daarover, net als nu, met de regelmaat van de klok de kop op te steken. Zo stelt C. Mutsaers, voorzitter van het bestuur van de maatschap Moret Ernst & Young, tijdens de presentatie van de jaarcijfers van dit adviesbureau dat ‘de schuld van het mislukken van automatiseringsprojecten bij het topmanagement ligt en niet bij de automatiseerder’. Hij neemt daarmee stelling tegen uitspraken van bestuurders van bedrijven die zich juist afvroegen wat eigenlijk het nut is van automatiseerders en met name adviseurs.
Volgens de topman gaat het in it-projecten mis ‘omdat de schakel ontbreekt tussen wat het topmanagement in strategisch opzicht wil én de inrichting van de primaire processen.’ Topmanagers zouden te ver afstaan van de kern van hun organisatie en te weinig kennis hebben van automatisering. Mutsaers: ‘Ze zijn niet daadwerkelijk betrokken bij de automatisering, met als gevolg dat mensen en organisaties ondergesneeuwd worden door technologische hoogstandjes van goedbedoelende maar niet of slecht aangestuurde techneuten.’
Hij wijst in het Computable-stuk op de auto- en vliegtuigindustrie waar wel geslaagde it-projecten te vinden zijn, zoals autobestelsystemen en reserveringstoepassingen. ‘Automatiseerders hebben het daar wel geflikt. En hoe komt dat? Zo begonnen ze altijd met de primaire processen anders in te richten en aan te passen aan automatisering en niet andersom. Je moet eerst de stappen nagaan waarop je product van belang is. Dat is het uitgangspunt.’
Mutsaers pleit ten slotte voor voldoende automatiseringskennis in de directies én voor outsourcing van een aantal taken zonder dat daarbij strategische kennis verloren gaat. ‘Het is de kunst om een gezonde mix te vinden van outsourcing en deskundigheid in huis’. Waarvan akte.
Flasback
Computable blikt in het jubileumjaar van haar 50-jarige bestaan terug op een rijk archief aan ict-nieuws en artikelen die zowel op papier als digitaal verschenen zijn. De redactie selecteert iedere donderdag een opvallend stuk of serie artikelen die aansluiten op de actualiteit, en zoekt in de archieven naar materie die het waard is om opnieuw te publiceren.