Zeven Nederlandse gemeentes nemen deel aan het Programma Nationaal Smart City Living Lab, een nationaal programma dat gemeentes de mogelijkheid biedt om te experimenteren met tien units met lucht- en geluidsensoren.
In de deelnemende gemeentes Leidschendam-Voorburg, Zwolle, Haarlem, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven worden per gemeente tien sensorunits geplaatst. Dit gebeurt naar verwachting in januari 2018. De units wordt beschikbaar gesteld door de startup Connected Worlds. Na afloop van de proef bekijken de gemeentes wat dit heeft opgeleverd en of er aanleiding is om het gebruik van deze sensoren voort te zetten en uit te breiden. Elke gemeente krijgt inzicht en toegang tot de living labs van de andere deelnemende gemeentes.
Een woordvoerder van Leidschendam-Voorburg licht toe waarom zijn gemeente deelneemt aan het smart city-programma. ‘We willen graag nieuwe informatie toevoegen aan de data die we al hebben wat betreft de lucht- en geluidskwaliteit in onze gemeente. We zijn op zoek naar specifieke lokale data en die kunnen we via het project verkrijgen. Dit doen we om het woon- en leefklimaat binnen de gemeente te verbeteren. Zo kijken we naar de luchtkwaliteit bij de tunnelmonden van de N14 en de geluidsproductie door de RandstadRail.’
Techniek
De basisinfrastructuur bestaat uit de digitale techniek uitgetest in het project Smart Emission. De sensoren die gebruikt worden, zijn voor het meten van luchtkwaliteit, geluid en trilling. De data die hier uitkomen wordt met openstandaarden verwerkt en getoond met open viewers. Het consortium dat werkt aan de doorstart, bestaat uit burgerplatform, Radboud Universiteit, gemeente Nijmegen, RIVM, Intemo, CityGis en Geonovum.
Het Nationaal Smart City Living Lab is een samenwerking tussen lokale, regionale en landelijke overheid met non-profit- en profit-organisaties en het onderwijs dat gericht is op het oplossen van concrete opdrachten om de kwaliteit van leven in en om de stad te verbeteren.
Smart cities in Nederland
Computable bezocht onlangs het Smart City Expo World Congres in Barcelona. Daar bleek dat in ons land diverse gemeenten slimmer willen worden om de infrastructuur en leefomgeving te verbeteren. Zo rijden er autonome auto’s in Capelle aan de IJssel, worden in Eindhoven mensenmassa’s in kaart gebracht en wordt Den Haag weerbaar gemaakt tegen noodsituaties via simulaties.
Jammer dat in het artikel geen kritische noot staat over negatieve aspecten zoals privacy of dat de kosten wel opwegen tegen de baten. Het komt immers nog vrij regelmatig voor dat gemeentes terug geblazen door rechters omdat ze niet goed hebben nagedacht dat wat ze uitvoeren wel wettig toegestaan is. Dat oplettende burgers en/of digitale burgerrechten bewegingen hier op toezien zou eigenlijk niet hoeven maar de praktijk is toch wel weerbarstiger.
Elke zichzelf respecterende gemeente lijkt wel een of meerdere ‘smart city’ projecten te moeten hebben. Maar de vraag is of deze zoals gemeld in bovenstaande altijd dienen ‘om de kwaliteit van leven in en om de stad te verbeteren’, en of deze projecten wel afdoende rekening houden met data privacy issues, zoals Johan terecht opmerkt.
Vanuit die laatste invalshoek is recent een erg interessant onderzoek verschenen: ‘Smart cities, de stad als datamijn, de bewoner als proefkonijn – De muren hebben sensoren’ op https://www.groene.nl/artikel/de-muren-hebben-sensoren.
Hierin staan interessante zaken als: ‘De smart city is een juridisch grijs gebied’ en ‘De slimme stad is een proeftuin, een datamijn en de bewoner is het onwetende proefkonijn.’
Begrijp me goed, ik juich innovatie toe, maar pleit ook om vanuit deze kant naar dergelijke initiatieven te kijken!
Beste Redactie,
De gemeenten die deelnemen aan het programma Nationaal Smart City Living Lab zijn: Breda, Dordrecht, Helmond, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Veldhoven en Zoetermeer.
Het programma wordt o.a. ondersteund door RIVM, VNG, OVL NL, PWC, Maples, Imago en de Smart City Academie. Tevens is er een samenwerking met de organisatie achter de Smart City Strategie.
Het programma is op 8 juni gestart met de focus op echte casussen en realisatie. Op 15 februari 2018 is de eerste landelijke terugkoppeling van de bevindingen tijdens een dagcongres.
Met groet,
Hans Nouwens
Programma directeur Nationaal Smart City Living Lab
Beste Rein en Johan,
In het programma zijn er twee hoofdsporen:
– praktijkervaring opdoen in de casus
– de lerende organisatie
Binnen het programma is aandacht voor privacy en het omgaan met data uit de openbare ruimte. Initiatieven die we bijvoorbeeld meenemen zijn het IoT charter waar gemeente Eindhoven het voortouw in heeft genomen en een tool van Geonovum als hulpmiddel om om te gaan met data: https://meteninhetopenbaar.locatielab.nl/.
Ook tijdens de 2-daagse training van Smart City Academie wordt aandacht aan privacy en ethiek besteed.
Hans Nouwens