'De zorg verandert de komende tien jaar meer dan dat het in de afgelopen honderd jaar heeft gedaan.' Dat laat innovatiemanager Remco Hoogendijk van de Sint Maartenskliniek weten. Robotica, big data en digitalisatie zijn belangrijke onderwerpen voor de zorgsector zo bleek tijdens de eHealth Convention in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.
Op het congres voor zorgprofessionals dat werd georganiseerd door Emerce en Skipr op 14 november spraken belangrijke zorginnovators over de toekomst van de zorgsector. Remco Hoogendijk, innovatiemanager bij de Sint Maartenskliniek opende de dag met verschillende innovaties binnen de zorg en toepassingen die al succesvol bij de zorgorganisatie worden ingezet.
Exoskelet of Robotpak
Zo gebruikt de instelling een exoskelet in hun revalidatieprogramma. Het exoskelet is oorspronkelijk een benaming voor een uitwendig skelet of een omhulling, dat dient ter bescherming van het lichaam van een organisme, maar in dit geval is het een technologisch gestuurd uitwendig skelet dat voor verschillende doeleinden gebruik kan worden. Revalidatie bijvoorbeeld, maar ook bepaalde dwarslaesie-patiënten kunnen weer staan en zelfs lopen met behulp van deze toepassing.
Dit werd gedemonstreerd door dwarslaesie-patiënt Claudia Bosch. Het exoskelet biedt verschillende voordelen voor diverse patiënten. Zo kunnen dwarslaesie-patiënten, afhankelijk van de mate van hun beschadiging, weer lopen en staan, waardoor het lichaam ook gezonder kan worden gehouden. Zo vertelt Bosch dat dankzij het lopen met een exoskelet ze minder medicijnen hoeft te gebruiken, omdat bijvoorbeeld haar doorbloeding beter wordt als ze regelmatig kan lopen.
Exoskeletten, die ook wel robotpakken worden genoemd, worden in Nederland ontwikkeld door de TU Delft. 31 studenten van de technische universiteit werkten aan het exoskelet genaamd March II. Het pak werd eind augustus 2017 gelanceerd.
Groot nadeel is volgens Bosch dat exoskeletten nog niet worden vergoed en dus zelf moeten worden aangeschaft. Momenteel hebben twee Nederlanders een exoskelet in eigen bezit dankzij crowdfundingsacties. Een pak kost rond de 85.000 euro, daarnaast moeten piloten, ofwel de gebruikers van het skelet, ook in training om de pakken te kunnen besturen.
Naast het exoskelet gebruikt de Sint Maartenskliniek meerdere technologische innovaties in hun huis. Zo zetten ze ook de robotrollator Lea in voor revalidatie. Met de robotrolator Lea, ofwel ‘lean empowering assistent’, krijgen patiënten extra ondersteuning bij hun looptherapie waardoor naar verwachting de loopvaardigheden sneller worden verbeterd. Daarnaast hebben revalidatiepatiënten door het gebruik van Lea meer zelfstandigheid en kunnen ze zelfstandig oefenen.
Virtuele dokter
Naast robotica zijn ook big data en digitalisatie belangrijke thema in de zorgsector. Zo vraagt Leonard Witkamp, directeur van Nederlands eerste virtuele zorginstelling Ksyos TeleMedisch Centrum, zich af hoe modern ons huidige zorgstelsel is, als patiënten soms weken moeten wachten voordat ze een afspraak kunnen maken met een specialist. Volgens Witkamp kan zorg met de inzet van eHealth een stuk sneller, goedkoper, beter en dichterbij de patiënt geleverd kan worden. Ksyos werkt inmiddels met ruim zesduizend huisartsen en zesduizend medisch specialisten en paramedici in onder andere TeleCardiologie, TeleDermatologie, TeleOogheelkunde, TeleGGZ en TelePulmonologie.
Spreker Steve Donald heeft daar een oplossing voor. Hij presenteert de virtuele dokter die wordt gebruikt in het Verenigd Koninkrijk. Babylon is een applicatie waarmee afspraken kunnen worden gemaakt bij dokters en specialisten, maar ook waarmee mensen virtueel op consult kunnen en zelfs medicijnen kunnen worden uitgeschreven en vervolgens bezorgd.
Levens redden met data
Arts Paul Elbers van VU medisch centrum geeft toe dat dokters over het algemeen weinig affiniteit hebben met technologie. Toch moeten ze er meer aan geloven. Big data analyse kan namelijk levens redden. Als voorbeeld noemt Elbers antibiotica doseringen. Antibiotica helpt mensen snel te herstellen, maar de dosering blijft gissen: sommige patiënten reageren niet goed op de medicatie en belanden op de intensive care. Dat moet anders. Elbers doet hiervoor onderzoek in het samenwerkingsproject ‘Right Dose Right Now’ van het VUmc, OLVG en onderzoeksgroepen uit Nederland, België, Canada en Australië. In dit onderzoek worden patiëntendata geanalyseerd en gebruikt om individuele patiënten direct aan bed te kunnen voorzien van passende doseringen antibiotica.
Volgens Elbers worden data pas echt kwaliteit als dokters hier iets aan hebben. Je moet daarom zorgprofessionals niet willen vervangen, gelet op hun onmisbare kennis en ervaring. Uit verschillende sessies komt naar voren dat robotica, data en digitalisatie de kwaliteit van zorg en leven aanzienlijk kunnen verbeteren. Gevolg is dat de gezondheidszorg sneller en efficiënter kan. Grote uitdaging blijven kosten en het implementeren van nieuwe oplossingen.
