In het regeerakkoord van het kabinet Rutte II van eind oktober 2012 stond de doelstelling dat burgers en ondernemers al hun zaken met de overheid in 2017 digitaal kunnen regelen. Dat doel is niet gehaald. Al concludeert afzwaaiend minister Ronald Plasterk van BZK in zijn 'Eindrapportage Digitaal 2017' dat de digitale dienstverlening van overheidsorganisaties inmiddels een goed peil heeft bereikt.
De demissionair bewindsman van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stuurde deze week de afsluitende rapportage over de kabinetsdoelstelling Digitaal 2017 van het kabinet Rutte II naar de Tweede Kamer. Daaruit blijkt dat de e-dienstverlening bij de overheid de afgelopen jaren gestaag is toegenomen, maar dat de doelstelling – een volledige digitale dienstverlening – niet is bereikt.
Plasterk concludeert dat ‘de digitale dienstverlening van overheidsorganisaties in 2017 een goed peil heeft bereikt.’ Maar, schrijft hij in een van zijn laatste Kamerbrieven, ‘Digitaal 2017 is een tussenstation geweest.’ De urgentie van het kabinet Rutte II om als overheid sterk in te zetten op digitalisering neemt alleen maar toe. Daarom is het in zijn ogen van belang om in de aankomende periode opnieuw ‘concrete plannen en acties te ontwikkelen ter verbetering van de overheidsdienstverlening, waarin de wensen en behoeften van burgers en ondernemers het centrale uitgangspunt zullen zijn.’
Metingen
BZK voert metingen uit naar hoe geavanceerd de digitale toepassingen zijn voor de meest gebruikte producten/diensten op websites van overheidsorganisaties. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in digitale beschikbaarheid (wordt een product in digitale vorm aangeboden?) en digitale volwassenheid (is een online formulier alleen afdrukbaar of al vooringevuld?).
Volgens Plasterk blijkt uit de laatste meting in het kader van het programma Digitaal 2017 dat de gemiddelde digitale beschikbaarheid van de gehele overheid in 2017 90 procent is (2016: 88 procent). De gemiddelde digitale volwassenheid komt in 2017 uit op 75 procent; in 2016 was dat 71 procent.
Opvallend is dat de rijksorganisaties en grote uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst, UWV, SVB, RVO en DUO met hun digitale beschikbaarheid gemiddeld hoger scoren dan gemeenten, provincies en waterschappen. Bij de mede-overheden lopen inmiddels programma’s om de digitale samenwerking te verbeteren: gemeenten (‘Samen Organiseren’), provincies (‘Digitale Agenda Provincies’ en de ‘Provinciale Producten Catalogus’) en waterschappen (vertaling van de implementatieagenda Digitaal 2017 naar de thema’s producten en diensten, websites, berichten en bekend maken, en procesverbetering en ketenintegratie).
Stimulering
In het kader van het programma Digitaal 2017 hebben de ministeries van BZK en Economische Zaken diverse activiteiten georganiseerd om de digitale overheid te stimuleren, onder meer via de overheidsbrede kennisplatforms ‘De gebruiker centraal’ en ‘Optimaal digitaal’. Uiterlijk begin 2018 krijgt de Tweede Kamer nog een eindevaluatie over dit stimuleringsbeleid.
De minister wijst in zijn Kamerbrief nog op het wetsvoorstel ter modernisering van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Die wet ligt momenteel voor advies bij de Raad van State en zal vervolgens aan de Kamer worden aangeboden. Door aanpassing van deze wet krijgen burgers en ondernemers het recht om aanvragen digitaal aan de overheid te versturen als dat ook schriftelijk kan en moeten overheidsorganisaties hiervoor maatregelen nemen. Volgens Plasterk zal van deze wetswijziging dan ook een stimulerende werking uitgaan voor overheden om hun digitale aanbod van diensten te verbreden.
Ook volgt er nog een voorstel tot wijziging van de Bekendmakingenwet, om het vinden en raadplegen van bekendmakingen voor burgers en ondernemers eenvoudiger te maken. Dit voorstel zal naar verwachting eind 2017 in consultatie worden gegeven.
Een totaal nietszeggende opsomming en presentatie van ‘iets’ wat op geen enkele wijze enige lading dekt. De belastingsdienst en het UWV zijn organisatorisch en digitaal een janboel, bij overige ministeries onderling is de onderlinge connectiviteit en gewenste standaard een rommeltje en bedroevend. Grote IT trajecten en projecten hebben gefaald tegen een miljardenschade die op de burger zal worden afgewenteld.
Zorg en ICT
Zowel Hoogervorst, Ab Klink en Edith Schippers hebben, met instemming van een democratische meerderheid van voorgaande kabinetten een gedigitaliseerde en financieel afperssysteem opgezet voor de privatisering van een product dat helemaal niet eens kan. En deze publicatie heeft dan nog de euvele moed te stellen dat er toch wel ‘iets’ uiteindelijk is bereikt. Wanneer men gewoon tijd, inzet, financien en rendement naast elkaar legt kan niet anders dan tot en bijzonder bedroevende conclusie komen.
Ernstiger
Als je er professioneel even bij stil wil blijven staan dat digitale automatisering volkomen is als materie, alleen maar functioneren kan met exacte, dus voorbedachte en gedefinieerde waarde, als materie volkomen voorspelbaar is, en je beleest deze publicatie, dan weten we in ieder geval het contingent politici en ambtenaren gewoon geen enkel idee hebben waar zij digitaal mee bezig is en commerciele partijen hier, uiteraard op kosten van de belastingbetaler, zeer handig gebruik van maakt al een aantal jaren.
Wat is nu hier hetgeen dat u in Den Haag niet begrijpt? Dat u volkomen en op tal van digitale fronten aan het falen bent?
Helder! Volkomen voorspelbaar…