Demissionair minister Plasterk van BZK geeft de landsadvocaat opdracht om te onderzoeken of de wanprestaties zijn te verhalen die door externen zijn geleverd bij operatie BRP ((Basisregistratie Persoons Gegevens). Dit naar aanleiding van de recente uitspraak van het Nederlands Arbitrage Instituut, waarbij Capgemini 22,8 miljoen euro aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB) moet terugbetalen.
De vertrekkende minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) had eerder de Tweede Kamer gemeld dat er geen geld bij externen kan worden teruggehaald. Dit, omdat deze mensen via de Stichting Ictu bij een broker zijn binnengehaald en daarbij een inspanningsverplichting is afgesproken en geen afrekenbare resultaatsverplichting. De vaste Tweede Kamercommissie wilde echter weten of er geen geld kan worden teruggehaald bij het leveren van wanprestaties.
Nu deze week bekend is geworden dat via arbitrage Capgemini zo’n 21 miljoen euro moet terugbetalen aan de SVB, liggen er volgens de commissie mogelijk wel kansen voor een schadeloosstelling wegens wanpresteren. Bij BZK waren zo’n vijfenzeventig man betrokken, veelal externen, waaronder programmadirecteur Cor Franke. De vaste Kamercommissie wil tevens speciale aandacht voor de rol die de adviesbureaus Gartner en KPMG hebben gespeeld vanwege het maken van ondeugdelijke rapporten over de voortgang van de oBRP. Het door Plasterk afgelopen 5 juli stopgezette oBRP kost zo’n honderd miljoen euro. De minister laat de uitkomst van het verzoek aan de landsadvocaat snel aan Tweede Kamer weten, beloofde hij.
Geen vuurwerk
In het Algemeen overleg over de basisregistratie van BRP van gisteren bleef vuurwerk uit, ondanks de behandeling van de antwoorden van Plasterk op maar liefst 110 vragen van de vaste Kamercommissie. Maar er komt vooralsnog geen parlementair onderzoek en zelfs geen afsluitend plenair debat in de Tweede Kamer over de BRP. De Kamercommissie BZK nam genoegen met de toezeggingen van ‘diep demissionair’ minister Plasterk over de landsadvocaat, over het toch openbaar maken van de oude broncodes en programmatuur én een duidelijker omschreven taakomschrijving van de commissie die alleen een feitenrelaas mag opstellen. Vooruit kijken naar de toekomst van een basisregistratie personen doet BZK zelf.
PVV-Kamerlid Martin Bosma was tegenstander van een door BZK in gang gezet onderzoek. Hij wil dat de Kamer het heft in eigen hand neemt en een parlementair onderzoek start naar deze honderd miljoen euro kostende ict-faal rond de operatie BRP. Met daarbij ook aandacht voor de rol die minister Ronald Plasterk van BZK hierbij in de afgelopen kabinetsperiode speelde. Hoewel niet zo zwaar als een parlementaire enquête kreeg hij hiervoor geen meerderheid in de vaste commissie.
Ook een voorstel van SP-Kamerlid Maarten Hijink om de gang van zaken te bespreken tijdens een plenair debat in de Tweede Kamer en daar afspraken vast te leggen voor het volgend kabinet over het BRP-dossier haalde het niet. De meeste commissieleden achten het voldoende om de toezeggingen die de afzwaaiende Plasterk deed in een komende procedurele vergadering te behandelen zodat het nieuwe kabinet daarmee aan de slag kan. Of in het nog in te plannen Algemeen Overleg over ict-ontwikkelingen.
Oude broncodes vrij
Zo geeft de bewindsman als toezegging ook de broncode en programmatuur van oude versies van de BRP vrij; in eerste instantie wilde hij dit alleen voor de actuele versies doen. Hij laat de commissie, die het feitenrelaas over de BRP in de periode 2009-2017 gaat opstellen, kijken wat er nog boven water gehaald kan worden (met de WOB als kader voor vrijgave).
Wel verwees hij naar privacygevoelige informatie, zoals ip-adressen en andere gevoeligheden, die eruit gefilterd moet worden. Dat gebeurt momenteel ook – op advies van de Rijks-cio – bij de actuele versies; Plasterk verwacht dat dit laatste voor eind november is gebeurd. Wanneer die oude broncodes vrijkomen en hoe ze toegankelijk worden gemaakt, is onduidelijk. CDA-Kamerlid Hanke Bruins-Slot sprak daar haar zorg over uit.
Commissie van wijzen
Die genoemde commissie met deskundigen had in eerste instantie de taak om te bepalen of de GBA-V – de centrale database van de huidige GBA – bruikbaar is als basis voor een toekomstige nieuwe basisregistratie personen. Van de minister moet deze ‘commissie van wijzen’ tevens een feitenrelaas opstellen. De vaste Kamercommissie vond het niet handig dat een commissie zowel naar het verleden als de toekomst kijkt.
Plasterk wist deze spagaat handig te voorkomen door te stellen dat deze commissie van wijzen zich vooral bezig houdt met het feitenrelaas en dat BZK zelf de aanbevelingen over de GBA-V gaat opstellen. Het nieuwe kabinet moet dan vervolgens bepalen of er iets met die aanbevelingen gedaan kan worden. De vaste Kamercommissie nam met deze toezegging genoegen. Naar verwachting zal deze commissie, waarvan de leden pas de komende weken bekend worden gemaakt, begin 2018 verslag uitbrengen. Maar, nam Plasterk een slag om de arm, dat feitenrelaas is een flinke klus, ook omdat er veel externen moeten worden ondervraagd.
Zorgen om VNG
De vaste Kamercommissieleden maakte zich verder bezorgd over de plannen van de VNG om samen met een aantal grote gemeenten een herstart van de BRP te beginnen, onder de naam Gemeentelijke Verenigde Registratie van persoonsgegevens (GVR). Zij voorzien een nieuw miljoenen verspillend ict-drama. Plasterk verzekerde hen dat er hiervoor geen geld vanuit het Rijk naar de gemeenten gaat, maar gaf wel aan dat er contacten zijn tussen BZK en VNG. ‘BZK vraagt geen geld voor zaken die worden overgedragen want het Rijk heeft geen winstoogmerk. Verder is het zo dat gemeenten zelf mogen bepalen of zij geld willen uitgeven aan zo’n basisregistratie. Tenslotte is het een kerntaak van gemeenten.’
Het nieuwe kabinet kan natuurlijk wel bepalen of er financiële steun komt voor de GVR, benadrukte Plassterk. Saillant is dat er in het kersverse regeerakkoord plots wordt gesproken over dat de BRP (lees de huidige GBA-systemen van Centric en Pinkroccade) wordt ‘gemoderniseerd en e-mailadressen van burgers zal bevatten’. Die worden dan versleuteld opgeslagen net als de gegevens van burgers en andere privacygevoelige informatie in andere basisadministraties. En o ja, DigID wordt veiliger gemaakt, aldus het aankomende nieuwe kabinet.
Zwanenzang Plasterk
Voor de demissionair minister was dit Algemeen Overleg van 11 oktober dan ook in principe zijn laatste overleg over de BRP. Plasterk wist handig aan het spervuur van vragen te ontsnappen – lees ook René Veldwijks opinie Plasterks’ BRP getruukte zwanenzang – al speelde daarbij hoogstwaarschijnlijk het besef van de commissie mee dat de bewindsman snel vertrokken is met het nieuwe kabinet in zicht. Plasterk vertrekt met een BRP wond die is afgehecht, maar die onder zijn opvolger ongetwijfeld snel zal open gaan.
Ik vind het een vreemde gang van zaken. Contractueel huur je via via mensen in, met inspanningsverplichting. ICTU en de opdrachtgever aan ICTU dient daarop te managen. En dan wil de overheid nu de ingehuurde mensen achteraf nog gaan betichten van wanprestatie? En die ICTU managers? En die brokers? En die opdrachtgever? Ik heb Capgemini vaak van dichtbij meegemaakt, maar ik zie vrijwel altijd met lede ogen aan hoe managers zich vanalles laten wijsmaken zonder zelf kritisch te zijn.
Wel vreemd dat Plasterk wel inzet om het geld terug te vorderen van de externen, maar vergeet dat heel veel internen die ook bijgedragen aan het fiasco een volgende fiasco al gaan produceren. Zij zijn immers altijd vrijgesteld van al hun blunders. Dit is inderdaad de wijze overheid dat weer eens aangeeft dat internen die fouten veroorzaken dit kunnen blijven doen. Dat is een cultuur die aangepakt moet worden.
Allereerst kun je je natuurlijk afvragen waarom Plasterk nu pas iets dergelijks oppert. Immers, met de hausse aan grote en kleine IT debacles bij de overheid had dergelijke stap al jaren eerder gezet moeten worden. Het moge duuidelijk zijn dat een instituut als ICTU niet werkt door afwezigheid van competente mensen waardoor zij, niets meer en niets minder, een schuifloket verworden is die naar buiten roept ‘doe mij maar ….’, en vervolgens de vele brokers die precies hetzelfde doen. Intrinsieke kennis om degelijk te kunnen toetsen, ho maar.
Uitsluiting als stok achter de deur
Wat mij zeer bevreemd dat de leverende partijen gewoon weer, na een debacle, mee kunnen inschrijven op een volgende aanbesteding. Datzelfed geld natuurlijk voor al die niet functionerende It professionals die later gewoon via tal van kanalen weer de mogelijkheid krijgen weer te solliciteren.
Politiek en ambetnarij en blaam
Er zijn altijd twee parijen betrooken bij dergelijek debacles. Niet functionerende toeleveranciers en politiek en ambtelijke entiteiten die, gespeend van elke kennis van zaken, zich graag laten binden aan die of gene traject. Je kunt er als ‘overheidsdienaar’ klaarblijkelijk niet op worden afgerekend.
Het grote falen van BIT & ICTU
Het grote falen van beiden diensten ligt in het klaarblijkelijke gegeven geen grip en intrinsieke kennis te bezitten op de materie. Als je namelijk eenvoudig durft te kijken, vraag je je af waarom men in dit traject niet eerst standaardisatie bij gemeenten heeft afgedwongen om dan zo heel gezond de vervolgstappen naar uniformiteit te kunnen zetten. Klaarblijkelijk is dit soort eenvoudig denken vreemd bij niet alleen ambtenaren maar ook volkomen unfehigen zoals mijnheer Plasterk. Hij heeft namelijk helemaal niets maar dan ook niets met digitale automatisering. Datzelfde geld natuurlijk voor 98% van al die politici in de tweede kamer die controle dienen uit te oefenen. Waar is die controle dan?
Wil je er echt toe doen, dan is ook dat bijzonder eenvoudig.
1. Geen affiniteit met de materie, mag je gewoon niet mee doen
2. Als toeleverancier/opdrachtnemer aantoonbaar gefaald? Dan eenvoudig de komende vijf jaar geen deel uit maken van reageren op tenders, ook niet secundair.
Ga daar eerst maar eens mee beginnen, ik denk dat men dan plots minstens 50% minder van dit soort debacles zal krijgen.
Wat heeft dit allemaal voor zin? Nu moet er een schuldige gezocht worden voor een ICT debacle. In een eerder verhaal op deze site las ik al Dhr Franken de grote boosdoener is. Of Gartner, KPMG, het BIT of Plassterk? Een kamerlid wil weer een parlementaire enquette. Wat kost dit soort grappenmakerij wel niet? Daar gaan de ICT systemen niet beter van werken. Buiten dat, er is onlangs al een onderzoek gedaan door de ICT commissie. Ik denk je beter kan afvragen waarom het steeds mis gaat en wat er gebeuren moet om het in de toekomst beter te laten gaan. Cultuur verandering misschien? Wil je de cultuur niet veranderen, huur dan een continu verbetercoach in. Wie weet helpt het.
@Louis Kossen
Een verbetercoach bij ambtenaren en politic? LOL
” feitenrelaas is een flinke klus, ook omdat er veel externen moeten worden ondervraagd”
Wat moeten we ons daarbij toch voorstellen..
Zeg externe, omdat we zelf geen idee hebben, wat moesten jullie eigenlijk doen ? En waarom deden jullie dat dan niet ? En als het onzinnig was, waarom deden jullie dat dan wel ? 🙂