Businesstester: schakel tussen eindgebruiker en techniek

Financieel detacheerder AP Support heeft in 2016 een nieuwe testprofessional geïntroduceerd: de businesstester. ABN Amro Hypotheken gebruikt vier van AP Supports businesstesters in zijn testteams. Zij maken het leven van Rik Kortlandt (onafhankelijk testmanager ABN Amro) en Dick Heemskerk (programmanager van het hypotheekoptimalisatieprogramma ABN Amro) een stuk eenvoudiger.

Rik Kortlandt is eindverantwoordelijk voor het testen van de verschillende hypotheekconversies, die ABN Amro in het kader van product- en systeemrationalisaties uitvoert. Volgens hem kunnen businesstesters een belangrijke succesfactor zijn voor it-ontwikkelingen, niet alleen in de financiële dienstverlening, ook daarbuiten.

ABN Amro heeft het beheer van de hypotheekportefeuille uitbesteed aan Stater. Met een marktaandeel van veertig procent is Stater de grootste hypothecaire dienstverlener in Nederland. De honderd procent dochter van ABN Amro beheert zo’n 260 miljard euro aan hypotheken voor ruim dertig geldverstrekkers. De hypotheekbeheerder verzorgt voor ABN Amro het complete mid- en backoffice-hypotheekproces. Na de fusie van ABN Amro en Fortis vond er bij ABN Amro een flinke toename van hypotheeklabels plaats. Elk label had zijn eigen beheersysteem. Ruim twee jaar geleden zijn ABN Amro en Stater gestart met het gezamenlijke programma Optimalisatie Hypotheekketen (OHK). Volgens Kortlandt om de slagvaardigheid in de hypotheekketen te verbeteren. ‘Door alle portefeuilles naar één platform te brengen, kan ABN Amro sneller inspelen op actuele thema’s, zoals digitalisering, en kan de bank de kosten significant omlaag brengen.’

Om ook de overgenomen labels te kunnen beheren met de eigen systemen, voert het programma periodiek hypotheekconversies uit als onderdeel van de systeemrationalisatie. Dit zijn complexe it-projecten, die meer dan een halfjaar kunnen duren. Kortlandt is als testmanager eindverantwoordelijk voor de conversies van de hypotheekgegevens van de oude geldverstrekkers naar het Stater-systeem.

Kortlandt zit ruim dertien jaar in het testvak. Eerst bij Capgemini en na een periode bij een kleiner gespecialiseerd testbedrijf is hij voor zichzelf begonnen. Kortlandt: ‘Mijn carrière voelt als een natuurlijke groeicurve. Ik heb veel testprojecten in de financiële dienstverlening en nutsbedrijven uitgevoerd, in het begin als testspecialist en later als testcoördinator en test- manager.’ Kortlandt heeft momenteel bij Stater een testteam van twintig professionals sterk, waarvan sinds een halfjaar vier businesstesters van AP Support.

Weekend

Kortlandt heeft een eenvoudige definitie voor een hypotheekconversie: ‘We halen de hypotheekgegevens en -kenmerken uit het oude systeem en stoppen ze in het Stater-systeem, op een dusdanige manier dat de klant er weinig last van heeft. De conversies vinden in grote tranches plaats tijdens een weekend.’ Kortlandt vervolgt met de opmerking dat de ABN Amro binnenkort 120.000 hypotheken in één weekend gaat converteren. ‘Vele miljarden euro’s van de ene administratie naar de andere.’

Kortlandt legt uit hoe een conversie gecontroleerd kan verlopen. Vooraf maken businessanalisten een analyse van de conflicten die ontstaan als gegevens van het ene systeem naar het andere moeten: de conversie-issues. In dit geval hebben ze ongeveer 120 issues gedefinieerd. Vanuit die issues wordt de conversiesoftware geprogrammeerd, zodat gegevens automatisch op de juiste plek in het Stater-systeem terechtkomen. Indien nodig wordt het Stater-systeem ook aangepast om bijvoorbeeld nieuwe producten te ondersteunen. Mijn testteam test de conversiesoftware en de conversieregels door proefconversies te valideren in een test- en acceptatieomgeving. Het team bestaat uit een mix van testcoördinatoren, technische testers en businesstesters.

Rol

De businesstester is een nieuw fenomeen in de it-wereld. Hoewel de business altijd al een rol heeft gehad bij de gebruikersacceptatietesten, ziet Silvan Wijnhout, business development manager bij AP Support, voordelen in de toevoeging van professionele businesstesters aan testteams. ‘Wij detacheren financiële medewerkers bij financiële bedrijven. Het begrip businesstester hebben wij geïntroduceerd voor testprofessionals met inhoudelijke kennis van de business, technische kennis en met testkennis, aangevuld met de juiste competenties zoals analyse- en communicatievaardigheden, en assertiviteit.’ Kortlandt vult aan: ‘Zonder goede betrokkenheid van de business kunnen problemen bij de acceptatie ontstaan. Een testteam met alleen externe techneuten is een voedingsbodem voor misverstanden bij de business en wederzijds onbegrip. De business begrijpt weinig van de techniek en de testers begrijpen de business onvoldoende.’ Volgens Kortlandt snappen businesstesters wat een hypotheekproduct doet. Omdat ze daarnaast de noodzakelijke technische systeem- en testkennis hebben, zijn ze uitermate geschikte gesprekspartners voor de business-stakeholders die aan de conversieprojecten gekoppeld zijn. Kortlandt: ‘Ze komen met oplossingen en keuzemogelijkheden voor de business, en anderzijds dagen ze de businessanalisten en technische testers uit. De business is positief over de testers van AP Support. Doordat ze het vertrouwen van de business-stakeholders hebben, gaat de acceptatie gemakkelijk.’

Kortlandt heeft bij Stater de functionele acceptatietest (FAT) en gebruikersacceptatietest (GAT) gecombineerd. ‘De businesstesters vormen een cruciale schakel bij het oplossen van de conversie- issues, de regressietesten en bij de acceptatie. Door FAT en GAT te combineren, hebben we tijd gewonnen, hoewel dit lastig in cijfers is uit te drukken. We signaleren sneller blocking-issues en kunnen er beter op reageren. De meest zichtbare resultaten zijn toch wel de verbeterde kwaliteit van de proefconversies en de gemoedstoestand van onze stakeholders. Ze worden er een rustiger van, want ze hoeven er niet meer bovenop te zitten.’

Muur

Dick Heemskerk, programmanager van het hypotheekoptimalisatieprogramma bij ABN Amro, vat de voordelen voor ABN Amro treffend samen: ‘Businesstesters overbruggen de traditionele muur tussen technische testers en de eindgebruikers. Aan de technische kant constateren we nu sneller issues, en dat bespaart kosten. Aan de businesskant merken we tijdens het testen dat de impact kleiner is, omdat we minder eindgebruikers nodig hebben. Nog belangrijker is dat eindgebruikers meer vertrouwen hebben, omdat zij een kwalitatief beter product testen.’

ABN Amro Hypotheken laat het testen, inclusief acceptatie, nu grotendeels over aan professionele testers en heeft zo ook het aantal overdrachtsmomenten teruggebracht. Het praktijkvoorbeeld bij het OHK-programma laat eveneens zien dat niet-it’ers met relevante businesskennis snel zijn om te scholen tot businesstesters. Kortlandt juicht deze ontwikkeling toe: ‘Als ik testers bij de traditionele it- en consultancybedrijven inhuur, is specifieke businesskennis niet altijd aanwezig, evenals bepaalde communicatieve en businessanalysevaardigheden.’ Wijnhout vult aan: ‘Onze WFT-gecertificeerde businesstesters hebben hbo- en wo-niveau, businesskennis en ervaring, de juiste competenties, en zijn bekend met verschillende it-georiënteerde methodieken. Bovendien krijgen ze allerlei mogelijkheden voor hun loopbaanontwikkeling en voor de verdieping van hun kennis.’

Vertrouwen

Kortlandt en Wijnhout hebben ABN Amro overtuigd met een beter resultaat en meer vertrouwen bij stakeholders. Kortlandt was al overtuigd door de kwaliteitsverbetering, maar ervaart daarnaast kostenvoordelen. ‘Bij ABN Amro en Stater is kostenbeheersing ook belangrijk. De tarieven voor testers liggen bij de traditionele bureaus tussen de 75 en negentig euro. Een businesstester van AP Support kost aanzienlijk minder. Mijn testteams opereren daardoor goedkoper dan voorheen en bereiken een beter resultaat.’

Bij zijn collega-testmanagers ervaart Kortlandt enige aarzeling. ‘Ze zijn hun vaste leveranciers gewend. Bovendien zijn budgetten bij de start van een traject dusdanig groot dat ze niet altijd kiezen voor de optimale testoplossing. Om een deadline te halen, huren ze vaak meer technische mensen in. Je blijft dan echter het acceptatieprobleem bij de gebruikersorganisatie houden en blijven de faalkansen bestaan.’ Waarschijnlijk verdwijnt hun twijfel als sneeuw voor de zon zodra ze Kortlandts ervaring delen. ‘Want’, voegt Kortlandt toe, ‘businesstesters maken mijn leven een stuk gemakkelijker.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Computable-magazine #5 van 2017.