Na aardig wat research deel ik graag mijn gedachten over bitcoin. Bitcoin is geld. Moeilijker wordt het niet. Het heeft de eigenschappen van een valuta; je kunt ermee betalen, je kunt het verdelen, je kunt het oppotten en het is beperkt aanwezig. Overheden bezien bitcoin met argusogen.
Je kunt namelijk vermogen onzichtbaar maken en wat je kunt verbergen, daar betaal je geen belasting over. Zonder draconische maatregelen is het ook niet tegen te houden. Ik zal je niet vermoeien met details; die kun je overal lezen.
The Good
Bitcoin is een cryptocurrency. Het werkt in een blockchain, het draait op een bepaalde toepassing van wiskunde (cryptografie) en de ontwikkeling is gebaseerd op een consensusmodel. Omdat een bitcoin niets anders is dan een berekend stukje tekst is de blockchain nodig om de administratie bij te houden. De blockchain is een soort grootboek waarin alle transacties zijn opgenomen. Zo wordt anoniem bijgehouden wie wat bezit. Het bewaren van bitcoin doe je met een ‘adres’. Dat adres is ook weer een uniek stukje tekst en is onderdeel van wat je een portemonnee (wallet) noemt. De schoonheid hiervan is dat de tekst bestaat uit een wiskundig berekende handtekening. Zonder een cruciaal onderdeel uit die berekening – dit noemen we de privé sleutel – is de handtekening niet te reproduceren met een andere sleutel en daarmee veilig. Het adres van je portemonnee is waarnaar je bitcoin (of gedeelten van bitcoin) overmaakt. En dit komt dus in het grootboek van de bitcoin, ofwel de blockchain.
Het bitcoin-systeem is bewezen, veilig en robuust. De administratie is niet te manipuleren, dankzij een vernuftig systeem van ‘miners’. Dat zijn programma’s die iedereen kan draaien en die als groot geheel samen de administratie voeren.
De combinatie van cryptografie, blockchain en het consensus model zit zo goed in elkaar dat er veel meer toepassingen bedacht kunnen worden dan alleen bitcoin.
Op dit moment is een bitcoin duizenden euro’s waard en het is heel goed denkbaar dat de waarde nog flink zal stijgen, al spreekt men ook wel van een bubbel. Op zichzelf is de bitcoin alleen maar een database bestaande uit enen en nullen. Er is geen onderliggende waarde, anders dan bijvoorbeeld goud (waar je sieraden van kan maken) of bankbiljetten (waar staten achter zitten, die heel veel bezittingen hebben en die belasting kunnen heffen). Maar het is gewoon geld. Je kunt ze makkelijk kopen en in de basis ook steeds beter uitgeven, zeker in internationaal betalingsverkeer is het een handig middel. Daarnaast biedt de bitcoin ook mogelijkheden tot bijvoorbeeld escrow, waarbij je twee van drie handtekeningen nodig hebt om een bitcoin transactie geldig te maken.
Als je dit leest voel je waarschijnlijk enthousiasme en dat is terecht. De toekomst is ongewis, maar vormen van cryptogeld en aanverwante zaken zullen gewoon een onderdeel zijn van de maatschappij. Het is geen kettingbrief of piramidespel die ineens ophoudt te bestaan. Ja, er zijn schandalen en ja, er zitten slechte kanten aan bitcoin, maar dit zal gewoon evolueren.
The Bad
Het bitcoin systeem – hoewel decentraal in opzet – is niet gemaakt voor een schaal van wereldwijde algehele adoptie. Dit is wat men noemt een champagne-probleem. Toen bitcoin het levenslicht zag wist men dat dit een potentieel probleem was, maar dat probleem zou alleen optreden bij groot succes.
Doordat iedere miner – het belangrijkste onderdeel van het consensus model – een correcte kopie moet hebben van de gehele bitcointransactie-geschiedenis en de blockchain op iedere verwerker hetzelfde moet zijn, zijn er maar een beperkt aantal transacties per seconde mogelijk. Hoe meer mensen bitcoin gebruiken, hoe langer het duurt voordat je zekerheid hebt of je transactie opgenomen is in de blockchain. Miners krijgen betaald voor het uitvoeren van goede transacties, maar doordat miners het liefste werken voor de beste beloning stijgen de transactiekosten. Als bitcoin massaal wordt toegepast, gaat dit een serieus probleem vormen voor de verwerking en indirect de houdbaarheid van het systeem.
De code van het bitcoin systeem is open source. Iedereen kan de code inzien en in theorie zelfs aanpassen mits de aanpassingen gesteund worden door de meerderheid van de gebruikers. Door het succes van de bitcoin en de mogelijkheden om code af te kijken ontstaan er steeds meer cryptocurrencies die net iets andere eigenschappen hebben. Dit is overigens niet slecht in zichzelf, alleen blijft schaal een fundamenteel probleem van de blockchain en dus van bitcoin. Nu het aantal gebruikers zo hard groeit, kan het in de huidige vorm niet blijven bestaan. Als dit probleem hard toeslaat kan dit een heel sterk effect hebben op de waarde van bitcoin, maar dat is niet de enige bedreiging.
China is al actief bezig de bitcoin te beperken en zal mogelijk met een eigen cryptovaluta komen. Niet alleen zijn de bitcoin-beurzen in China onlangs verboden; ook het gebruiken van veilige communicatiemiddelen zoals virtual private network (vpn) is aan banden gelegd, waardoor het stiekem verhandelen van bitcoin moeilijker wordt. Een totalitair land als China kan dit doen. Een verbod in Europa is veel minder waarschijnlijk.
Ook het reguleren van bitcoin en soortgelijk cryptogeld is in Europa nog niet echt aan de orde. Al twijfel ik er niet aan dat als belastingdiensten de pijn serieus gaan voelen hier toch echt verandering in gaat komen. Maar deze bedreigingen zijn ondergeschikt aan een veel fundamentelere beperking, namelijk het concept van de blockchain zelf. Niet iedereen is dat overigens met mij eens en voorstanders van bitcoin zullen dit beeld met vuur en zwaard bestrijden. Blockchain is zo fundamenteel aan bitcoin dat het niet zonder elkaar gezien kan worden. Doordat de blockchain altijd compleet moet worden gehouden en er maar één grootboek kan bestaan zal de schaal per definitie beperkt blijven.
The Ugly
4 procent van de bitcoin-adressen (gekoppeld aan portemonnees) bezit 96 procent van alle bitcoin (bron). De bitcoin bevrijdt de wereld niet van een ongelijke verdeling van bezit. Bitcoin ontleent een groot deel van zijn charme aan de decentrale opzet, maar met zulke machtige deelnemers is hiervan niet echt sprake. Grootbezitters kunnen de koers van cryptovaluta beïnvloeden en andere praktijken uitvoeren die het vertrouwen in de munt sterk ondermijnen.
Hoewel bitcoin open source is en in theorie iedereen deze kan aanpassen ligt de macht van de sourcecode feitelijk bij een kleine groep ontwikkelaars. Zij hebben dus heel veel invloed op de toekomst van bitcoin. De kring van mensen die invloed uitoefent op de toekomst van bitcoin is heel gering.
Realiseer je ook dat alle trucs die in aandelenhandel worden toegepast en daarna verboden zijn ook nu weer het levenslicht zien. De koers en de koers werking van bitcoin zijn schimmig. Juist omdat er geen centraal toezicht op is zal dit bitcoin blijven schaden. Maar goed, dat geldt naar verluidt ook voor goud.
Dan als laatste lelijke eigenschap is het bitcoin ecosysteem een enorme energieslurper. Elke bitcoin transactie gebruikt meer stroom dan een paar huishoudens op een dag bij elkaar. De stroomconsumptie van een transactie is vijfduizend keer zo hoog als dat van een visa creditcard transactie. En hoewel Intel eraan werkt om efficiëntere processoren te maken voor dit type berekening is ook dit een fundamenteel manco van bitcoin. Om te voorkomen dat één bitcoin miner met slechte bedoelingen veel transacties mag verwerken moet iedere bitcoin miner wat onzinnige berekeningen uitvoeren tot een bepaald resultaat is bereikt. Dit is noodzakelijk, maar wel in mijn ogen een ontwerpfout omdat het heel erg als verspilling aanvoelt. Ook het grootboek dat eeuwig blijft groeien doet een groot beroep op resources.
Een ander aspect, namelijk de komst van quantumcomputers, wordt overigens vaak over het hoofd gezien. Als quantumcomputers werkelijk ingezet kunnen worden is de cryptografie van de huidige bitcoin daar niet tegen bestand. Het is echter nog te theoretisch om hier uitspraken over te doen dus wil ik dit aspect niet inbrengen als een ‘bad’ van bitcoin.
Epiloog
Ik hoop hiermee een evenwichtig stuk geschreven te hebben dat weer wat meer inzicht geeft in bitcoin. Als disclaimer vermeld ik hierbij dat ik fan ben van de cryptocurrency gedachte en waar het voor staat, maar geen fan van de bitcoin met name door de ‘uglies’ van dit stuk en de fundamentele zwakheid van blockchain als toepassing van grootschalig cryptogeld.
Niettemin is de bitcoin echt, is de waarde echt en is de betekenis van bitcoin enorm. Ik heb zelf ook bitcoin en ander cryptogeld. Dit heb ik als investering en om er kennis mee op te doen.
Dit stuk is een opinie en om de lengte beperkt te houden heb ik soms wat bochten afgesneden ten behoeve van de leesbaarheid en begrijpbaarheid.
In de discussie over bitcoin is de nuance soms ver te zoeken. Ik heb er veel tijd in gestoken om tot dit inzicht te komen en ik hoop dat het van waarde is. Als je het niet met mij eens bent, probeer het dan bij de feiten te houden of verkondig het in ieder geval als jouw mening.
Noch even een duit in het zakje ;-).
Cryptovaluta schieten als paddestoelen uit de grond en veel daarvan is nauwelijks serieus te nemen, ik heb een tijdje “Swisscoin” gevolgd dat achteraf niet serieus bleek. De enige betaling die ik ooit met bitcoin probeerde te regelen was zo komplex dat we het opgegeven hebben, dat is 2 jaar geleden, ik vraag me af of dat nu beter is.
Als er een quantum computer komt die de Bitcoin kan kraken dan is er een veel groter probleem in de wereld dan dat de bitcoins niets meer waard zijn.
Dan zijn alle banken, emails en alle data ter wereld immers niet meer veilig. Daarnaast zullen deze computers een niet te voorspellen invloed gaan uitoefenen op de mensheid.
Voorlopig zal het nog wel enkele decennia duren tot het echt zover is. (volgens de wet van Moore)
Daan, de wet van Moore gaat over transistors, ik denk niet dat een quantum computer daar zijn rekenkracht uit ontleent.
Niettemin is de huidige cryptografie inderdaad onder vuur als deze werkelijkheid worden. De diffie-hellman sleuteluitwisseling zal dan echt anders moeten en bitcoin is dan wellicht niet het grootste probleem, maar wel een primair target aangezien het over geld gaat en hacken vaak geld gedreven is. Decennia weet ik niet, Google en IBM lijken nu echt ergens te komen. Kwantum computers hoeven ook nog niet mainstream te worden voor het probleem, al heeft maar één partij een goed werkende kwantum computer dan is dat genoeg om een enorm probleem te veroorzaken aangezien het dan onzeker wordt wat men er zoal mee kan. Overigens zien we al de eerste theorieën opkomen waarmee het crypto probleem gemitigeerd kan worden. Het zou ook wel triest zijn als de eerste toepassing een negatieve is…
Leuk stuk Henri. Zelfs een leek als ik begint het nu een beetje te begrijpen. Waar voor dank!
Goed en duidelijk artikel Henri – een juweeltje!
Goed stuk Henri!
Heel mooi en verhelderend stuk! Ik heb zelf een hele kleine investering in bitcoin maar dat was vanwege de dacoin.
dascoin is een crypto die , gezien je artikel, wel eens succes zou gaan hebben. Als je of de lezers interesse hebben, kunnen ze een kijkje nemen op prosperity4all.nl of netleaders.com. of contact op nemen mij mij 😉 daniel-sijtsma@tele2.nl
Daniek, dank voor reageren, maar niet bedankt om het pluggen van commerciële uitingen. Wat mij betreft kan deze reactie verwijderd worden. Daarnaast zie ik nog wel wat rode vlaggen zoals onversleutelde websites, copyright 2017 en anderen signalen waarvan ik zeg… vanaf blijven. Het ziet er in ieder geval niet betrouwbaar uit.
Ok. Mijn excuus hiervoor. Wist niet dat dit niet mocht. Bedankt voor je advies maar wat bedoel je met onversleutelde websites, copyright 2017 en andere signalen ?? Serieus geinteresseerd in je mening.
Daniel (moest even Googlen op je email adres), ik heb de DasCoin whitepaper gelezen. Ben benieuwd of jij dat ook gedaan hebt. Wellicht kun je dan antwoord geven op deze vragen:
– Is de code inzichtelijk danwel open source?
– is de coin afhankelijk van een centrale partij om te kunnen functioneren?
– ze geven aan voor schaal gemaakt te zijn, hoe adresseren ze de immer groeiende op blockchain gebaseerde grootboek?
Kleine hint, als ik geld zou vergokken zou het niet hierin zijn.