Na aardig wat research deel ik graag mijn gedachten over bitcoin. Bitcoin is geld. Moeilijker wordt het niet. Het heeft de eigenschappen van een valuta; je kunt ermee betalen, je kunt het verdelen, je kunt het oppotten en het is beperkt aanwezig. Overheden bezien bitcoin met argusogen.
Je kunt namelijk vermogen onzichtbaar maken en wat je kunt verbergen, daar betaal je geen belasting over. Zonder draconische maatregelen is het ook niet tegen te houden. Ik zal je niet vermoeien met details; die kun je overal lezen.
The Good
Bitcoin is een cryptocurrency. Het werkt in een blockchain, het draait op een bepaalde toepassing van wiskunde (cryptografie) en de ontwikkeling is gebaseerd op een consensusmodel. Omdat een bitcoin niets anders is dan een berekend stukje tekst is de blockchain nodig om de administratie bij te houden. De blockchain is een soort grootboek waarin alle transacties zijn opgenomen. Zo wordt anoniem bijgehouden wie wat bezit. Het bewaren van bitcoin doe je met een ‘adres’. Dat adres is ook weer een uniek stukje tekst en is onderdeel van wat je een portemonnee (wallet) noemt. De schoonheid hiervan is dat de tekst bestaat uit een wiskundig berekende handtekening. Zonder een cruciaal onderdeel uit die berekening – dit noemen we de privé sleutel – is de handtekening niet te reproduceren met een andere sleutel en daarmee veilig. Het adres van je portemonnee is waarnaar je bitcoin (of gedeelten van bitcoin) overmaakt. En dit komt dus in het grootboek van de bitcoin, ofwel de blockchain.
Het bitcoin-systeem is bewezen, veilig en robuust. De administratie is niet te manipuleren, dankzij een vernuftig systeem van ‘miners’. Dat zijn programma’s die iedereen kan draaien en die als groot geheel samen de administratie voeren.
De combinatie van cryptografie, blockchain en het consensus model zit zo goed in elkaar dat er veel meer toepassingen bedacht kunnen worden dan alleen bitcoin.
Op dit moment is een bitcoin duizenden euro’s waard en het is heel goed denkbaar dat de waarde nog flink zal stijgen, al spreekt men ook wel van een bubbel. Op zichzelf is de bitcoin alleen maar een database bestaande uit enen en nullen. Er is geen onderliggende waarde, anders dan bijvoorbeeld goud (waar je sieraden van kan maken) of bankbiljetten (waar staten achter zitten, die heel veel bezittingen hebben en die belasting kunnen heffen). Maar het is gewoon geld. Je kunt ze makkelijk kopen en in de basis ook steeds beter uitgeven, zeker in internationaal betalingsverkeer is het een handig middel. Daarnaast biedt de bitcoin ook mogelijkheden tot bijvoorbeeld escrow, waarbij je twee van drie handtekeningen nodig hebt om een bitcoin transactie geldig te maken.
Als je dit leest voel je waarschijnlijk enthousiasme en dat is terecht. De toekomst is ongewis, maar vormen van cryptogeld en aanverwante zaken zullen gewoon een onderdeel zijn van de maatschappij. Het is geen kettingbrief of piramidespel die ineens ophoudt te bestaan. Ja, er zijn schandalen en ja, er zitten slechte kanten aan bitcoin, maar dit zal gewoon evolueren.
The Bad
Het bitcoin systeem – hoewel decentraal in opzet – is niet gemaakt voor een schaal van wereldwijde algehele adoptie. Dit is wat men noemt een champagne-probleem. Toen bitcoin het levenslicht zag wist men dat dit een potentieel probleem was, maar dat probleem zou alleen optreden bij groot succes.
Doordat iedere miner – het belangrijkste onderdeel van het consensus model – een correcte kopie moet hebben van de gehele bitcointransactie-geschiedenis en de blockchain op iedere verwerker hetzelfde moet zijn, zijn er maar een beperkt aantal transacties per seconde mogelijk. Hoe meer mensen bitcoin gebruiken, hoe langer het duurt voordat je zekerheid hebt of je transactie opgenomen is in de blockchain. Miners krijgen betaald voor het uitvoeren van goede transacties, maar doordat miners het liefste werken voor de beste beloning stijgen de transactiekosten. Als bitcoin massaal wordt toegepast, gaat dit een serieus probleem vormen voor de verwerking en indirect de houdbaarheid van het systeem.
De code van het bitcoin systeem is open source. Iedereen kan de code inzien en in theorie zelfs aanpassen mits de aanpassingen gesteund worden door de meerderheid van de gebruikers. Door het succes van de bitcoin en de mogelijkheden om code af te kijken ontstaan er steeds meer cryptocurrencies die net iets andere eigenschappen hebben. Dit is overigens niet slecht in zichzelf, alleen blijft schaal een fundamenteel probleem van de blockchain en dus van bitcoin. Nu het aantal gebruikers zo hard groeit, kan het in de huidige vorm niet blijven bestaan. Als dit probleem hard toeslaat kan dit een heel sterk effect hebben op de waarde van bitcoin, maar dat is niet de enige bedreiging.
China is al actief bezig de bitcoin te beperken en zal mogelijk met een eigen cryptovaluta komen. Niet alleen zijn de bitcoin-beurzen in China onlangs verboden; ook het gebruiken van veilige communicatiemiddelen zoals virtual private network (vpn) is aan banden gelegd, waardoor het stiekem verhandelen van bitcoin moeilijker wordt. Een totalitair land als China kan dit doen. Een verbod in Europa is veel minder waarschijnlijk.
Ook het reguleren van bitcoin en soortgelijk cryptogeld is in Europa nog niet echt aan de orde. Al twijfel ik er niet aan dat als belastingdiensten de pijn serieus gaan voelen hier toch echt verandering in gaat komen. Maar deze bedreigingen zijn ondergeschikt aan een veel fundamentelere beperking, namelijk het concept van de blockchain zelf. Niet iedereen is dat overigens met mij eens en voorstanders van bitcoin zullen dit beeld met vuur en zwaard bestrijden. Blockchain is zo fundamenteel aan bitcoin dat het niet zonder elkaar gezien kan worden. Doordat de blockchain altijd compleet moet worden gehouden en er maar één grootboek kan bestaan zal de schaal per definitie beperkt blijven.
The Ugly
4 procent van de bitcoin-adressen (gekoppeld aan portemonnees) bezit 96 procent van alle bitcoin (bron). De bitcoin bevrijdt de wereld niet van een ongelijke verdeling van bezit. Bitcoin ontleent een groot deel van zijn charme aan de decentrale opzet, maar met zulke machtige deelnemers is hiervan niet echt sprake. Grootbezitters kunnen de koers van cryptovaluta beïnvloeden en andere praktijken uitvoeren die het vertrouwen in de munt sterk ondermijnen.
Hoewel bitcoin open source is en in theorie iedereen deze kan aanpassen ligt de macht van de sourcecode feitelijk bij een kleine groep ontwikkelaars. Zij hebben dus heel veel invloed op de toekomst van bitcoin. De kring van mensen die invloed uitoefent op de toekomst van bitcoin is heel gering.
Realiseer je ook dat alle trucs die in aandelenhandel worden toegepast en daarna verboden zijn ook nu weer het levenslicht zien. De koers en de koers werking van bitcoin zijn schimmig. Juist omdat er geen centraal toezicht op is zal dit bitcoin blijven schaden. Maar goed, dat geldt naar verluidt ook voor goud.
Dan als laatste lelijke eigenschap is het bitcoin ecosysteem een enorme energieslurper. Elke bitcoin transactie gebruikt meer stroom dan een paar huishoudens op een dag bij elkaar. De stroomconsumptie van een transactie is vijfduizend keer zo hoog als dat van een visa creditcard transactie. En hoewel Intel eraan werkt om efficiëntere processoren te maken voor dit type berekening is ook dit een fundamenteel manco van bitcoin. Om te voorkomen dat één bitcoin miner met slechte bedoelingen veel transacties mag verwerken moet iedere bitcoin miner wat onzinnige berekeningen uitvoeren tot een bepaald resultaat is bereikt. Dit is noodzakelijk, maar wel in mijn ogen een ontwerpfout omdat het heel erg als verspilling aanvoelt. Ook het grootboek dat eeuwig blijft groeien doet een groot beroep op resources.
Een ander aspect, namelijk de komst van quantumcomputers, wordt overigens vaak over het hoofd gezien. Als quantumcomputers werkelijk ingezet kunnen worden is de cryptografie van de huidige bitcoin daar niet tegen bestand. Het is echter nog te theoretisch om hier uitspraken over te doen dus wil ik dit aspect niet inbrengen als een ‘bad’ van bitcoin.
Epiloog
Ik hoop hiermee een evenwichtig stuk geschreven te hebben dat weer wat meer inzicht geeft in bitcoin. Als disclaimer vermeld ik hierbij dat ik fan ben van de cryptocurrency gedachte en waar het voor staat, maar geen fan van de bitcoin met name door de ‘uglies’ van dit stuk en de fundamentele zwakheid van blockchain als toepassing van grootschalig cryptogeld.
Niettemin is de bitcoin echt, is de waarde echt en is de betekenis van bitcoin enorm. Ik heb zelf ook bitcoin en ander cryptogeld. Dit heb ik als investering en om er kennis mee op te doen.
Dit stuk is een opinie en om de lengte beperkt te houden heb ik soms wat bochten afgesneden ten behoeve van de leesbaarheid en begrijpbaarheid.
In de discussie over bitcoin is de nuance soms ver te zoeken. Ik heb er veel tijd in gestoken om tot dit inzicht te komen en ik hoop dat het van waarde is. Als je het niet met mij eens bent, probeer het dan bij de feiten te houden of verkondig het in ieder geval als jouw mening.
Voor de lezers. Verdiep ook eens in hoe ‘normaal’ geld wordt ‘gemaakt’ en vergelijk dit met bitcoins. U zult er versteld van staan hoeveel deze overeenkomsten hebben.
Ik blijf mij verbazen over hoe normaal men het vindt om zelf geld te drukken.
Henny, helder artikel: the goods wist ik ongeveer wel, maar de 1e ‘bad’ was voor mij al reden om never in te stappen; bovendien kan ik nu niet eens instappen; de “ugly’s” waren mij niet echt bekend en dat is dus een eye opener met gevolg: dank voor de verduidelijking m.b.t. cryptogeld en bitcoin speciaal met eind conclusie: ik kan en zal geen bitcoins kopen.
Cryptomunten en de blockchain zijn de toekomst want veel efficiënter en goedkoper.Nxt/ ardor/ignis blockchain bijvoorbeeld draait op zonne-energie met niet meer dan een gsm telefoon aan energiebehoefte, innovaties zijn er genoeg.
Goed evenwichtig stukje hoor! Toch even wat belangrijke punten:
Je eerste “bad” is een zeer serieus probleem maar toch niet zo’n groot probleem als je denkt. Ik ben pasgeleden op vakantie naar Schotland geweest en heb daar alles (inclusief de ferry en contant geld pinnen) met bitcoin betaald via mijn Xapo Visa Debit Card. Dit betekent dat ik maar één keer een grote bitcoin betaling hoef te doen (maar toch een klein deel van mijn bitcoin) en daarna betaal ik met bitcoin volgens de op dat moment geldende koers. Als het Lightning Network eenmaal gaat draaien (bovenop Bitcoin), wordt het schalings-probleem ook weer een stuk kleiner.
“4 procent van de bitcoin-adressen (gekoppeld aan portemonnees) bezit 96 procent van alle bitcoin”
Daar zitten waarschijnlijk grote exchanges achter die van een heleboel mensen zijn. Maar ook zonder dat, het voordeel is er maar één keer voor de bezitters van bitcoin (en ook nog verdiend) en nadat zij er iets voor gekocht hebben is het voorbij.
“macht van de sourcecode feitelijk bij een kleine groep ontwikkelaars.”
Alleen zolang zij de steun hebben van de mensen die de software implementeren (full nodes) daarom het is toch een gedecentraliseerde macht.
“de komst van quantumcomputers”
Dan zouden de transacties tijdelijk stilgelegd moeten worden en de kwantum-resistente algoritmen die al klaarliggen geïmplementeerd. De bitcoins zijn veilig want adressen zijn niet te kraken met kwantumcomputers omdat adressen “afkortingen” van publieke sleutels zijn.
Dank voor de reacties.
@SUMBTC. Ik ken de constructie van credit card op basis van bitcoin. Het voordeel van een credit card is de wereldwijde acceptatie, dus heel slim, maar uiteindelijk breng je hiermee crypto geld weer terug naar “business as usual” en zitten er ook gewoon weer banken tussen en moeten de winkeliers ook nog de hoge transactie kosten betalen (ten opzichte van gewoon pinnen). Bitcoin transactie kosten zijn niet per se hoog voor buitenlandse betalingen, maar wel hoog als je van een online wallet naar een persoonlijke wallet gaat. Dus de hoge transactiekosten zijn relatief. Daarnaast hebben banken weer macht (naast een verdienmodel). Ze kunnen middle men kapot maken wanneer ze willen (de aanbieder van de card op basis van bitcoin).
Wat betreft de grootbezitters; juist door hun grote bezit kunnen ze zonder hun bezit te op te geven winsten creëren met koersmanipulatie en die macht is herhaalbaar en ik heb nog wel wat bronnen die dit onderbouwen. Het is in ieder geval schimmig.
Het klopt dat de developers niet alle macht hebben, maar zij hebben wel veto’s en de bitcoin als decentraal middel voorstellen gaat daarmee (te) kort door de bocht.
En wat betreft kwantumcomputers geloof ik ook wel dat er tijd is om het probleem op te lossen al is dit wel wat heftiger dan je voorstelt.
Of je bitcoin koopt of niet mag iedereen uiteraard zelf bepalen, ik doe ook mee, maar alleen zolang er geen alternatief is die duurzamer is.
@Carthago : Ik heb kort even ge-googled maar Nxt/ ardor/ignis is mij nog even een stap te ver. ICO’s met tokens voor childchains hahah dat moet ik nog even absorberen, en zeker in een tijd waarin ICO’s welig tieren ben ik nog wel wat behouden. Energie / resources arme cryptocurrencies is in mijn ogen fundamenteel onmogelijk als deze op blockchain en goed consensus model gebouwd zijn. Ik kan het niet onderbouwen zonder er dieper in te duiken, maar er moet ergens een enorme trade-off zijn, dat kan niet anders.
Zelf kijk ik ook naar IOTA, maar dat is meer gericht op transacties tussen machines (IOT) en is niet open source dus lastig te vertrouwen.
Het nadeel van de huidige cryptocurrency is dat alle transacties in het grootboek moeten en je dus altijd een eeuwig groeiende database hebt.
Maar je hebt gelijk, innovaties zullen uiteindelijk leiden tot een makkelijk niet verspillende cryptocurrency, maar mijn inziens gaat dat nog wel een aantal jaren duren. Niettemin geloof ik dat het een belangrijk facet wordt van onze samenleving hoewel dit mogelijk zo bedreigend wordt voor de huidige machthebbers dat er drastische maatregelen getroffen worden.
In dat opzicht lijkt het wel weer op de crypto oorlogen die zich afspeelden tussen eind jaren zeventig en de 21e eeuw en waar me nu langzaam weer een nieuwe crypto oorlog mee gaan krijgen.
‘Als quantumcomputers werkelijk ingezet kunnen worden is de cryptografie van de huidige bitcoin daar niet tegen bestand.’
Dat is een gevaarlijke uitspraak: quantum computers zijn niet als algemene computers inzetbaar en er zijn wellicht berekeningen te verzinnen die ook voor een computer op basis van qubits uitermate lastig zijn. het consensus model van bintcoin laat nu net toe dat het basis algoritme via de bron code in de toekomst aangepast kan worden. het laatste woord is daar dus nog niet over gezegd.
@Koppen Bedankt voor je reactie. Het gaat te ver om er nog dieper op in te gaan en er weer op terug te komen maar je maakt weer goede punten en dat zie je niet vaak als het om Bitcoin gaat. Heel verfrissend. Bitcoin is nog jong, we gaan het zien. De volgende belangrijke stap is het uitrollen van het Lightning Network. Dan wordt Bitcoin behalve een “settlement” netwerk (alleen voor grote bedragen, wat het nu eigenlijk is) ook een betalingsnetwerk.
SWA, klopt, dus daarom voer ik het ook niet als punt op. De bruikbare quantum computer lijkt nu nog een eind weg, maar we zien niet alle voortgang. IBM en Google komen naar hun zeggen al binnen een paar jaar met 49 en 50 qubits quantumcomputer die vast niet als eerste doel heeft om bitcoin onbruikbaar te maken en bitcoin kan ook aangepast worden en zit ook niet stil. Toch is het iets om niet onvermeld te laten juist omdat het grootboek immutable is.
Dankje sumbtc, Lightning Network, daar moet ik me ook nog op inlezen, ben meteen maar gaan kijken op https://en.bitcoin.it/wiki/Lightning_Network en ziet er goed uit.