Disruptie: ict-valkuil én data-escape

Digitale disruptie is voor veel bedrijfstakken een realiteit. Een strategische optie om daarmee om te gaan, ligt zelden op tafel: data-driven afhaken.

Laat ik beginnen met een goed bewaard geheim: columns schrijven is een lucratieve business. Mede daardoor ben ik nu cliënt bij een vermogensbeheerder. Denk chique grachtenpanden (met valet parking voor mijn Citroen DS3), oud en nieuw geld, rijke weduwen, beroepsvoetballers en echte (niet ik dus) ict-ondernemers. Natuurlijk is dit eerbiedwaardige bedrijf met zijn tijd meegegaan. Liet vroeger de clientèle haar vermogen buiten zicht beheren en zich per missive informeren, nu is er een website en zelfs een app. Beide zijn zowel gebruikersonvriendelijk als technisch brak. Ik vind dat niet zo erg. Ik betaal voor goed advies en een geoptimaliseerde risico-rendementsverhouding. Ik frons naar dat grachtenpand (typisch nieuw geld, ik weet het). Als mijn reguliere bank dergelijke ict zou voeren dan zou ik gillend wegrennen. Sterker, ik zou toezichthouder DNB tippen om goed naar de security te kijken. Maar omdat je bij een vermogensbeheerder zelf geen orders uitvoert, zit ik zelfs daar niet mee.

Laatst had ik de eer te mogen deelnemen aan een cliëntenpanel inclusief een diner. En jawel, al meteen bij de amuse kwam daar de ict langs. Men wil er stevig in investeren want digitale revolutie. Ik snap dat natuurlijk. Beleggen kan tegenwoordig superlaagdrempelig en goedkoop. De ‘Dagoberts’ van deze wereld beleggen meer zelf en/of gaan passief gespreid beleggen via goedkope indexfondsen. Ik leefde mee met de directie die was aangeschoven. Ik zag voor mijn geestesoog een situatie waarin wellevende adviseurs onder een dak zouden komen met groepen familiair acterende en etiquette-onbewuste ict-nerds, inclusief oplopende kosten en een verhuizing naar de Zuidas. Ik stelde mij voor dat dit niet goed zou aflopen, en niet alleen door stijl- en cultuurverschillen. Vermogensbeheerders zijn kleine organisaties, geen grootbanken. Die laatste hebben de schaal om grootschalig te investeren en te experimenteren. Bij ons heeft ING die naam. In de VS is Goldman Sachs bezig met een ingrijpende omslag naar een ict-gedreven – organisatie. Maar Goldman Sachs zat al vol met ict’ers (‘quants’) en Goldman-bankiers spraken in de lift al over hun klanten als ‘muppets’. Wie mee wil doen met de digitale revolutie moet een bepaalde autistische attitude kunnen accepteren – zoals Parkmobile in mijn voorgaande column. Een echte vermogensbeheerder is daarvoor te klantgericht.

Enfin, investeren in software is voor middelgrote dienstverleners duur en risicovol. Tegen de fintech-bedrijven leg je het sowieso af, maar de grootbanken kunnen die gewoon overnemen. De consommé oplepelend gaf ik dat ook als mijn bescheiden mening. De aanwezige (echte) ict-ondernemer knikte instemmend. Zonder deze deelmarkt goed te kennen, deelde ik mijn gevoel dat een keuze tussen make or buy wellicht zou moeten uitvallen in een buy. En als je de komende wereld bekijkt vanuit een dataperspectief dan zou er wellicht zelfs sprake kunnen zijn van een trade. Dat idee vereiste enige toelichting. Ik legde uit dat de echte disruptie weleens van de EU af zou kunnen komen. Die heeft namelijk bepaald dat de klant eigenaar is van zijn data (GDPR) en dat deze op aanwijzing van de eigenaar zijn af te dragen aan derden (PSD-2). Ik vertelde ze dat ik mijn beleggingsdata met liefde zou overhandigen aan elke betrouwbare partij die daar mooie dingen mee kan doen. Ik verwacht zoiets niet van een bank of een vermogensbeheerder; niet alleen omdat die minder goed zijn in ict maar omdat ze lang niet al mijn data hebben. Ik vertelde het gezelschap dat ik een toekomst voorzag waarin mijn vermogensbeheerder mij zou adviseren op basis van mijn financial assets-dashboard dat ik voor elke adviseur en bankrelatie zou openstellen.

Nippend aan een dessertwijn (Moscatel) en pratend met andere cliënten bedacht ik mij hoe anders de wereld eruitziet wanneer je denkt in termen van data. Een rijke weduwe vertelde zonder terughoudendheid over de beroerde beleggingsstrategie van wijlen haar gade en hoezeer zij het met haar adviseur anders aanpakte. Ik realiseerde mij hoe enorm veel kennis en ervaring er verscholen ligt in de database van mijn vermogensbeheerder en hoezeer klanten van elkaars kennis zouden kunnen profiteren. Sterker, slim delen van data en kennis onder het regime dat de EU voorschrijft zou weleens een grote aantrekkingskracht op potentiële cliënten kunnen hebben.

Terwijl ik knabbelde aan een truffel dacht ik erover de directie in overweging te geven om zoveel mogelijk ict de deur uit te doen en de eigen data slim te omarmen. Voor een bedrijf met veel interessante klanten en geringe omvang zijn de klantdata de assets en de ict-voorzieningen liabilities. Ik heb het ze niet meer verteld, want de DS3 werd voorgereden. Dus hopelijk zijn er lezers met meer verstand van zaken dan ik die dat verhaal goed kunnen vertellen – en niet alleen aan vermogensbeheerders.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Computable-magazine #5 van 2017.