Waar kies je voor als je robots wil testen?

Robotgrasmaaiers, stofzuigerrobots, een roboreceptioniste of een kunstmatig intelligente assistente die jouw inkopen doet. Elke dag verschijnen er weer nieuwe robots die ons leven makkelijker en leuker moeten maken. Zo’n slim staaltje technologie moet natuurlijk eerst getest worden. Maar hoe anders is het testen van een robot dan een stuk software? We vragen het aan Rik Marselis, Technology Leader bij Sogeti verantwoordelijk voor Digital Assurance & Testing die zijn eigen robotmaatje heeft. Soms is het niet zo’n fijn maatje want de robot doet wel eens onverwachte dingen. “Het is de kunst om de robot echt te laten doen wat nodig is. Dat is nog wel eens zoeken gegeven de onvoorstelbare hoeveelheid mogelijkheden die robots ons bieden”, vertelt Rik.

Robotesting legt meer nadruk op input, niet alleen op output

“Hou je van de Communistische Partij” vroeg een chinees aan zijn chatbot. De slimme zelflerende virtuele assistent had de afgelopen tijd in zijn omgeving goed naar iedereen geluisterd. “Nee” was daarom het antwoord van de chatbot. Tja, dan mag de chatbot slim en zelflerend zijn, maar wenselijk is zo’n antwoord natuurlijk niet in China. Output van een zelflerende robot is niet eenvoudig te voorspellen. Het antwoord van vandaag is immers anders dan dat van gisteren. Daarom is het zaak niet alleen op output te testen zoals je dat gewend bent bij een IT-systeem. Het is ook belangrijk de input goed te beoordelen waarmee de zelflerende functies gestuurd worden”.

Bij het testen van een traditioneel IT-systeem maak je gebruik van een standaard lijst van kwaliteitsattributen. Daarmee bepaal je op welke aspecten de applicatie getest wordt. Denk aan snelheid, gebruikersvriendelijkheid of veiligheid om maar een paar voorbeelden te noemen. Maar de wereld van de robots en kunstmatige intelligentie is compleet nieuw dus we weten simpelweg nog niet wat de complete definitie van kwaliteit in deze context is. Hoe moet de robot eruit zien? Snappen mensen dat het een robot is? Wat mag de robot wel en niet doen en wat is daarbij verantwoord? Zo komen bijvoorbeeld ook veel ethische kwesties aan de orde bij het beoordelen van de acties van een robot. Hoe zit het met de privacy als de robot de hele dag door naar iedereen en alles luistert en in verbinding staat met het internet? En willen we eigenlijk wel dat robots de zorg voor ouderen in onze samenleving overnemen van menselijke zorgverleners?

Tester wordt psycholoog van de robot

Kortom, bij het testen van zelflerende intelligente systemen moeten we naar veel meer aspecten kijken dan we voorheen deden. En dat maakt het zo complex. Waar je als IT-tester vooral door een technische bril kijkt, wordt de tester voortaan een soort psycholoog van de machine. Je moet gaan bepalen wat het gedrag mag zijn van de robot. Kan kunstmatige intelligentie ons daar dan niet bij helpen? Natuurlijk, een slim algoritme selecteert de testgevallen of helpt op basis van de resultaten de rapportage te maken. Dat noemen we cognitieve Quality Assurance. Daarbij helpt kunstmatige intelligentie bij het testen. Het leven van een tester wordt zo een stuk makkelijker. Wees je wel bewust van een nieuw gevaar. Als mens ben je namelijk al snel geneigd om alles over te laten aan de slimmigheid van het testende algoritme zonder te begrijpen wat er precies gebeurt. Dan gaat het ene intelligente systeem het andere intelligente systeem testen. Dat kan niet de bedoeling zijn. Dus voorlopig blijft menselijke supervisie van de tester belangrijk.

Groei uit Technology Leader

Robotesting betekent dus een andere rol voor de tester. Nieuwe kwaliteitsinzichten en psychologische vaardigheden komen ineens om de hoek kijken. Er zijn meer competenties nodig, die we nu aan het ontdekken zijn. Robotesters worden meer en meer het ‘geweten van IT’. Wel een hele mooie uitdaging! Ga jij die uitdaging graag aan? Stap dan over naar Sogeti en groei ook uit tot Technology Leader. Kijk voor kansen en vacatures op sogeti.nl/werkenbij.