Onderzoekers van GGD Flevoland & Amsterdam, het RIVM en de Vrije Universiteit Amsterdam doen mee aan Lowlands Science. Zij onderzoeken op Lowlands hoe een virtuele epidemie zich verspreidt. Gezamenlijk hebben zij Games for Health Projects benaderd om, speciaal voor deze gelegenheid, een game te ontwikkelen.
Projectleider Chris Elschot van GGD Flevoland: ‘Eigenlijk begon dit idee tijdens de Pokémon Go-gekte. Waarom zetten we gaming niet in voor gezondheidsonderzoek?, dacht ik. Je speelt een leuk spel en tegelijkertijd verzamelen we data waarmee we onderzoek doen naar de verspreiding van infectieziekten. We kwamen al snel op het idee van een virtuele zombie-epidemie.’
Wiskundige modellen
Hoe gaat een en ander in zijn werk? Festivalgangers downloaden de speciale LowlandZ game in de app-winkels. Aan het begin van het spel is iedereen gezond. Het doel van het spel is ervoor te zorgen dat je zo lang mogelijk onbesmet blijft. Deelnemers raken besmet als ze te dichtbij een zombie komen. Ben je eenmaal geïnfecteerd, dan word je een zombie en heb je maar één doel; zoveel mogelijk andere zombies creëren door mensen te infecteren.
De wetenschappers onderzoeken hoe lang het duurt voordat er een epidemie ontstaat en hoe de infectiehaarden verlopen. ‘Er zijn veel wiskundige modellen ontwikkeld voor epidemieën. Deze modellen bevatten een aantal aannames die we nader willen onderzoeken met dit experiment. Daarmee proberen we de modellen te valideren en te verbeteren’, aldus hoogleraar Sandjai Bhulai van de VU. Don Klinkenberg van het RIVM vult aan: ‘Eén van de aannames gaat bijvoorbeeld over welke mensen veel en weinig contacten maken. Dit baseren we op eerdere uitbraken: we kijken wie geïnfecteerd werden en herleiden daarmee wie met wie contact hadden. Hoe goed dat werkt kunnen we nu eens echt onderzoeken, want in de zombie-epidemie zien we allebei: alle contacten én wie geïnfecteerd wordt.’
Wie beweegt het meest: rockers of dansers?
Naast het onderzoek naar de virtuele epidemie willen de GGD-en de VU antwoord krijgen op de vraag wie het meest beweegt onder de festivalgangers. Is het gezonder om te rocken of om te dansen? En beïnvloedt je gebrek aan slaap hoeveel je beweegt? ‘Om mensen te kunnen stimuleren gezond te bewegen willen wij inzicht krijgen in wat het beweeggedrag van mensen beïnvloedt’, zegt gezondheidswetenschapper Maartje van Stralen van de VU.
Irene Harmsen van GGD Amsterdam vult aan: ‘Wij zijn geïnteresseerd in de vraag of muzieksmaak en mate van slaap invloed heeft op het bewegen van festivalgangers. Lowlands is voor dit onderzoek een ideale setting met verschillende muziekgenres en waar slapen niet prioriteit nummer één is’. Via een wearable die slaap en beweging meet wordt dit in kaart gebracht.
De zombie LowlandZ app is nu verkrijgbaar voor iPhone en Android en werkt alleen op het Lowlands-terrein. De onderzoekers staan het hele weekend in de tent van Lowlands Science.
Lowlands Science
Muziekfestival Lowlands in Biddinghuizen krijgt dit jaar voor de derde keer op rij een lab waar verschillende universiteiten en onderzoeksgroepen experimenten uitvoeren op bezoekers van het festival.
Naast het infectieziekteonderzoek zijn er vijf projecten geselecteerd die in een labomgeving op het festivalterrein experimenten uitoefenen op bezoekers. RadboudUMC onderzoekt wanneer er angstzweet uitbreekt bij podiumartiesten. De universiteit richt ook een lab in voor onderzoek naar ’typen’ met het brein. Daar onderzoekt de onderwijsinstelling uit Nijmegen of mensen via hersengolven het schrijven van een tekst kunnen aansturen.
Andere experimenten zijn: ‘Love is in your DNA’. Daar onderzoekt het Leids Universitair Medisch Centrum wat de invloed is van dna op het vinden van de juiste partner.
Verder onderzoekt Radboudumc de oorzaken van griep en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) test voor een bewegingsstudie naar valgevaar. De school bestudeert hoe sensoren veranderingen in het bewegingspatroon kunnen herkennen om valongelukken bij ouderen te voorkomen. Op het festival wordt die bewegingsstudie gedaan met festivalbezoekers die alcoholische consumptieshebben genuttigd.
De zes experimenten zijn geselecteerd uit meer dan tachtig voorstellen om Lowlands 2017 als laboratorium te gebruiken. Ook in 2015 en 2016 was er een speciaal lab ingericht.
Als criteria voor een aanvraag gelden onder meer dat het onderzoek relevant en interessant moet zijn voor het Lowlandspubliek. De deelnemer moet er wat van kunnen leren. Ook moeten de onderzoekers rekening houden met de omgevingsomstandigheden van het festivalterrein zoals trillingen, geluid en alcoholconsumptie.
Lowlands
Lowlands vindt plaats van 18 tot 20 augustus 2017. Lowlands Science wordt georganiseerd en gefinancierd door Lowlands, BKB | Het Campagnebureau en New Scientist. Zij nodigen ieder jaar wetenschappers, universiteiten, hogescholen en vakgroepen uit om een onderzoeksvoorstel in te dienen.
