De support voor Windows 10 heeft altijd een veelbelovende en toch vage tijdslimiet gehad. Een rel nu over supportgebrek voor oudere twee-in-één-pc’s blijkt een link met Apple te hebben.
Microsoft is met ingang van Windows 10 overgegaan op een model van continue bijwerking en verbetering van zijn besturingssysteem. Niet langer grote Service Packs (SP1, SP2 en soms nog een SP3) uitbrengen en niet langer om de paar jaar grote nieuwe releases verkopen. Windows 10 wordt dan ook wel ‘de laatste Windows-versie’ genoemd.
Niet langer 5+5
Tegelijk met deze overgang is er ook een verandering voor de ondersteuning doorgevoerd. Vóór de continuous development van (en continue updates voor) Windows 10 gold er vijf jaar aan algemene ondersteuning (mainstream support), gevolgd door vijf jaar aan verlengde ondersteuning (extended support). Windows-versies krijgen in laatstgenoemde periode alleen fixes voor ernstige securitykwesties en geen updates meer die nieuwe of verbeterde functionaliteit brengen.
Grootzakelijke gebruikers hebben na het verlopen van deze twee periodes nog de mogelijkheid van apart betaalde supportcontracten voor maatwerk. Zij krijgen dan tegen betaling (per computer) nog wel patches. Dit gebeurt bijvoorbeeld voor Windows XP, dat ook na het vervallen van de publieke ondersteuning nog veel in gebruik is. De Enterprise-uitvoering van Windows 10 geniet, met een grootzakelijk contract, nog wel de traditionele 5+5 jaar-support.
Voor het gros van de Windows 10-gebruikers geldt echter een ander supportregime. Deze ‘laatste’ Windows-versie krijgt op geregelde basis patches voor bugs en kwetsbaarheden, plus twee keer per jaar een grote update die dan functionele verbeteringen brengt. Laatstgenoemde gratis bijwerking wordt getooid met een naam: de Anniversary Update, de Creators Update en de aankomende Fall Creators Update. Apple hanteert eenzelfde aanpak, hoewel het nog wel spreekt van volgende versies van macOS (en ook iOS).
Achttien maanden
Windows 10 installeert automatisch zowel de kleinere patches, die gebundeld worden in cumulatieve updates, als ook de grotere functionele updates. Gebruikers en beheerders hebben geen keuze meer voor individuele patches en updates. Bijblijven gebeurt dus volautomatisch. Uitstellen kan echter wel, wat zakelijke gebruikers tijd voor testen en uitrollen geeft. Microsoft biedt hierbij support voor elke ‘tussenversie’ van Windows 10 tot achttien maanden na het uitbrengen van een opvolgende release.
Het algehele platform van Windows 10 geniet gewoon zo doorlopende ondersteuning van de softwaremaker. Bij de oorspronkelijke release heeft Microsoft uitgelegd dat het voortaan ‘Windows als een Service’ biedt. Daarbij heeft de leverancier de veelbelovende maar toch ook vage belofte gedaan dat pc’s met Windows 10 gratis updates blijven ontvangen voor ‘de ondersteunde levensduur van het apparaat’.
Kort gezegd: de (gratis) support geldt dus zolang de support geldt. Nu, in de zomer van 2017, lijkt er een eerste teken te zijn van wat dit betekent. Of wat dit kan betekenen. Gebruikers van oudere pc’s met een Intel Atom-processor van de Clover Trail-lichting blijken de Creators Update voor Windows 10 niet te kunnen installeren, onthult ZDnet. Deze goedkopere machines van zo’n drie tot vier jaar oud weigeren de update en melden: ‘Windows 10 wordt niet langer ondersteund op deze pc’.
Acer, Microsoft, Intel en nog een partij
Deze foutmelding beperkt die machines, veelal twee-in-één-pc’s, dus tot de Anniversary Update (build 1607). De ondersteuning voor deze ‘tussenversie’ verloopt begin komend jaar. Pc-fabrikant Acer bevestigt in een supportbericht dat de Creators Update niet ondersteund wordt op een viertal Clover Trail-processors. Daarbij meldt de leverancier dat het samenwerkt met Microsoft om compatibele drivers te leveren om deze incompatibiliteit te adresseren.
De Creators Update (build 1703) is echter alweer enkele maanden uit en het supportbericht is van april. Daarbij doemt er wel een oorzaak op in Acers supportbericht en in Microsofts bevestiging van het probleem. Iconen en tekst kunnen mogelijk niet verschijnen, of getoond worden als solide kleurblokken of -balken. Dit duidt op een mogelijk probleem met grafische drivers.
De grafische processor in de Clover Trail-lichting van Atom-chips is een geïntegreerde gpu van externe herkomst. Het door Intel geleverde chipplatform heeft een gpu die afkomstig is van de Britse chipontwerper Imagination Technologies. Dit compliceert de ontwikkeling van drivers en het bieden van support, concludeert Ars Technica.
Apple’s strategische zet
Wat de zaak verder compliceert is de stille rol van Apple in deze Wintel-zaak. Imagination is ook hofleverancier van gpu-vermogen voor iPhones. Tenminste, tot de nabije toekomst. Begin april dit jaar heeft de Britse tech-toeleverancier onthuld dat Apple eigen gpu-designs ontwikkelt en Imagination over vijftien tot 24 maanden niet meer nodig heeft.
Deze aankomende ‘echtscheiding’ heeft Imagination in flinke problemen gebracht. Het zegt te zijn overvallen en heeft juridische dreigementen aan het adres van Apple geuit. Die opstappende partner ontkent de aantijgingen en zegt dat Imagination al jaren wist dat de relatie zou aflopen. Ondertussen is de beurskoers van Imagination gecrashed en heeft het bedrijf zichzelf te koop gezet.
Terwijl Apple bezig strategische zetten doet voor zijn eigen hardware en eigen toekomst, heeft de ruzie met Imagination bijkomende schade voor de Wintel-wereld. Het is maar de vraag of de getroebleerde gpu-ontwerper zich stort op de ontwikkeling van bijgewerkte drivers voor oudere hardware zodat daarop Windows 10 Creators Update kan draaien. Ook is het de vraag of Intel, die zijn Atoms uitfaseert, een driverupdate wil, kan of qua Imagination-rechten mag maken.
Windows 8.1
Ironisch genoeg genieten de getroffen pc’s – en andere computers van die leeftijd – een langere ondersteuning voor de Windows-versie waar ze oorspronkelijk mee zijn geleverd, merkt Ars Technica fijntjes op. Dat is Windows 8.1 dat in de zomer van 2013 is uitgekomen en waarvoor de support nog loopt tot 2023. De compatibiliteitscontrole voor Windows 10 heeft echter ook op Clover Trail-pc’s een positieve uitslag gegeven. Bepaalde gebruikers hebben het gegeven paard van Microsofts gratis upgrade-aanbod aangegrepen en verkeren nu in supportonzekerheid.
Dit zijn de nadelen van een verdor-lock-in, we gebruiken (bijna) allemaal een Microsoft product, dat we alleen mogen gebruiken, we zijn geen eigenaar van.
Ook hebben we geen inspraak in de software, MS bepaalt en de gebruikers moeten volgen.
Wanneer er meer PC’s standaard zonder OS geleverd zouden worden en wanneer meer bedrijven, instellingen en overheden eens zouden overstappen op een andere software maker/leverancier, dan krijgen we een heel ander (lees beter) ICT landschap.
Die grote update vsn win 10 liet bij mij een derde van de pc’s regelmatig crashen, na ettelijke patches werkte een deel weer min of meer normaal.
Enkele pc’s heb ik op linux gezet die draaien nu stabiel.
Win 10 kan ik niet positief beschouwen.
Hoe goedkoop.
Kritiek op MS-produkten wordt niet gewaardeerd. Feit is, dat mijn klant een elektronische kassa heeft die met Windows kontinu crasht en met Linux probleemloos werkt. Boven de 100 Eur betalen voor een probleemprodukt komt niet goed aan bij mijn klanten.
Een duitse kollega die 24-uurs pc-service heeft wil al geen w10 home meer ondersteunen omdat het gammel is.
Het is beter om steeds meer op webgebaseerde bedrijfstoepassingen over te stappen, dan kun je tenmiste weg van een OS dat slecht funktioneert. Dan kun je zelfs voor Apple kiezen.
Dit lijkt een klein beetje op de update issues met Android. Google en MS brengen updates uit, maar zijn afhankelijk van derde partijen. In het geval van Google zijn dat de telefoon aanbieders (en hun toeleveranciers) en in het geval van MS zijn dat (onder andere) de cpu en gpu bouwers. De nieuwe versies van Android en de nieuwe Creators Updates zijn (blijkbaar) te ingrijpende updates om ondersteuning te kunnen garanderen.
Ik weet niet of je het probleem beschreven in het artikel kan schuiven onder de nadelen van een vendor-lock-in door MS. Als er sprake is van een vendor-lock-in, wordt de lock-in veroorzaakt door het feit dat je van een bestaande laptop/pc niet makkelijk een stuk hardware vervangt. Wel is duidelijk dat support over de gehele productie-keten niet goed is en dat patenten blijkbaar het verhaal complexer maken. Daarnaast houden hardware bouwers de broncode van hun drivers vaak liever geheim, uit angst dat het anders voor concurrenten makkelijker wordt om dat wat zij hebben ontwikkeld na te bouwen.