Demissionair minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stopt met Operatie Basisregistratie Personen (BRP). Hij volgt hiermee het recente advies van Bureau ICT Toetsing (BIT). Maar hij wil het stopzetten van de modernisering op een 'ordentelijke manier' regelen, in samenspraak met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en andere bestuurlijke partners die betrokken zijn bij de, tot nu toe, jammerlijk mislukte modernisering van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA).
Dit meldde de bewindsman vanavond in het algemeen overleg van de Tweede Kamercommissie BZK in Den Haag. Vorige maand gaf het BIT het kabinet de overweging te stoppen met de operatie BRP. Plasterk neemt dit advies over en zal (althans, naar alle waarschijnlijkheid zijn opvolger) de Tweede Kamer op 15 september aanstaande informeren over hoe het stopzetten van het BRP ‘ordentelijk wordt afgehandeld’.
Het BIT vroeg zich af of de risico’s en kosten van de invoering van het BRP-systeem wel opwegen tegen de verwachte voordelen. Volgens het BIT loopt het vernieuwingsprogramma een vertraging van 33 maanden op en is er nog eens vijftig miljoen euro nodig om het BRP-systeem af te maken. Dit was voor Plasterk een signaal om een punt achter het project te zetten.
De minister wil nog wel volgende week in een interbestuurlijk overleg over het stoppen van de BRP verder praten. ‘Want’, zei hij tijdens het Kameroverleg, ‘mensen binnen het programmabureau Operatie BRP en binnen het VNG vinden de conclusies van het BIT te ver gaan. Zij vinden dat de kwaliteit veel te negatief wordt afgeschilderd.’ Plasterk wil met de VNG en andere partners bepalen of er nog onderdelen van het BRP te hergebruiken zijn of huidige onderdelen zoals de GBA Verstrekkingsvoorziening (GBA-V: de huidige landelijke database van de Gemeentelijke Basisadministratie) uit te bouwen. Maar, zo beloofde hij de Kamercommissie, ‘het stopzetten is een fait accompli. We gaan niet via een achterdeurtje de BRP weer opnieuw beginnen.’
Gartner
Een aantal commissieleden die een besloten bijeenkomst met het BIT achter de rug hadden, verbaasde zich er vanavond over dat diverse externe adviesbureaus (KPMG, PBLQ, Gartner, Capgemini) in de afgelopen jaren andere conclusies hebben getrokken over de BRP dan het BIT nu. Met name Gartner werd gefileerd: dit it-onderzoeksbureau meldde in 2013 dat bij Operatie BRP de software voor 32 procent af zou zijn; volgens het BIT kan er echter met de software niets worden gedaan. Ook de rol van de minister werd door de commissieleden bekritiseerd: hij zou zich veel te weinig met het project hebben bemoeid en de Tweede Kamer slecht hebben geïnformeerd.
Plasterk ging in eerste instantie echter nauwelijks inhoudelijk in op zijn rol en die van de externe adviseurs. Maar gaandeweg de vergadering zegde hij de commissie toe dat wordt nagegaan hoe het kan dat in 2013 er nog positieve signalen werden afgegeven over de BRP, terwijl vier jaar later het BIT het project afserveert. Hij gaat met name Gartner hierover om uitleg vragen. Ook komt hij met een overzicht van de gemaakte kosten, zonder dat hij beloofde een claim neer te leggen bij falende adviesbureaus.
De minister deed verder de toezegging om het bronmateriaal van Operatie BRP veilig te stellen (met het oog op eventueel toekomstig onderzoek) en om de broncode te openbaren (mits juridisch mogelijk). Ook zal hij een feitenrelaas laten opstellen. Een aantal commissieleden zal donderdag 6 juli in een VAO (voortgezet algemeen overleg) nog moties in de Kamer indienen om Plasterk aan zijn beloftes te houden.
Standpunt VNG
De VNG waarschuwde eerder in een brief dat stopzetten van de BRP leidt tot een desinvestering van tachtig tot honderd miljoen euro. Dat is nog exclusief de desinvestering aan gemeentelijke zijde in de voorbereiding op de ingebruikname van de BRP. De vereniging wil dat een aantal werkzaamheden wordt doorgezet, zoals het uitvoeren van acceptatietesten en het doorbouwen van bijhoudingsfaciliteiten.
‘Op die manier voorkomen we dat er hoge kosten gemaakt worden als de operatie in een latere fase opnieuw opgestart moet worden en essentiële kennis en expertise uit operatie BRP wegvloeit, waardoor een doorstart niet meer mogelijk is. Het is beter nu te besluiten de noodzakelijke kosten te blijven maken, dan om later een deel van een nieuwe persoonsregistratie, wat dat ook wordt, volledig te moeten herfinancieren’, aldus de VNG.’
De gemeentevertegenwoordiger ging overigens in de brief niet in op het rapport van het BIT. Volgens de VNG is de modernisering van de persoonsregistratie een basisvereiste is ‘voor moderne digitale dienstverlening door gemeenten en de overheid als geheel, net zoals het Kadaster. De omslag van een model gebaseerd op statische persoonslijsten naar een flexibele doorzoekbare database is daarbij essentieel.’
Liquidatie
Tijdens het algemeen overleg van de Tweede Kamercommissie BZK vanavond viel op dat een aantal leden het opiniestuk/de analyse BIT liquideert BRP van overheids-ict-expert René Veldwijk over BRP goed hadden gelezen. Daarin schetst Veldwijk nogmaals de brisante gang van zaken rond Operatie BRP waarin zo’n 105 miljoen euro is stukgeslagen.
Groter gevoel voor understatement dan voor humor…
Het zal wel aan mij liggen, maar ik snap nog steeds niet wat er zo moeilijk kan zijn aan het opzetten van een BRP systeem. Een database bouwen met de basis gegevens van miljoenen mensen er in kunnen we volgens mij al tientallen jaren. Of is het misschien zo dat dit allemaal ‘modern’ moet met script taaltjes, en ander modern fröbelwerk? Ambachtelijke programmeurs die nog weten hoe je met derde generatie talen werkt die voor dit soort toepassingen ontwikkelt zijn, die horen bij het oud vuil? Na alles wat ik er al over gelezen had (programma generatoren etc.) krijg ik sterk die indruk.
Ik denk dat met de “sleepnetwet” van Plasterk alle informatie gewoon te halen valt bij de AIVD. Dus geen BRP meer nodig.
Dat er een noodzaak is tot een modernisatie van de persoonsregistratie klopt, ook de overheid moet zich aan de wetten hierin houden. Artikel 10 van de grondwet legt namelijk beperkingen op aan het vastleggen, verwerken en verstrekken van persoonsgegevens. Want de grondswetwijziging aangaande de privacy werd aangenomen omdat vertrouwensherstel als een belangrijke voorwaarde gezien werd voor maatschappelijke draagvlak om verder te kunnen gaan met modernisering van bevolkingsadministratie in de jaren 80. De schade lijkt me dan ook wat groter dan de genoemde ICT projectkosten, meer dan 30 jaar aan ambtelijk en politiek gestuntel rond dit hoofdpijn dossier heeft dus ook een prijs.
Dat er in 2013 nog positieve geluiden werden gegeven over de BRP en Plasterk demissionair nog even schoon schip maakt doet vermoeden dat hij straks een leuk baantje krijgt. Die €105 miljoen is dus alleen maar politiek wisselgeld, zoiets als het bonnetje van Teeven waar het bedrag later ook veel groter bleek te zijn.
Het is een bar verhaal maar is dit uniek? Geloof er niets van, ik denk dat er vele van dit soort falende ICT projecten zijn die bakken met geld kosten en niet leveren. Bij de overheid maar ook in de private sector. Een parlementair onderzoek lijkt me dan ook niet zinvol en verspilde energie. Je weet het ongeveer wel waar het aan schort. Alles uitbesteden aan de markt aan partijen die hele andere belangen dan de opdrachtgever. Het is al gezegd vaak gezegd, misschien toch weer het heft in eigen handen nemen. Neem verantwoordelijk in plaats van alles af te schuiven aan de markt.
Het BIT, ooit ‘schoothondje van Plasterk’ genoemd door de schrijver, was in het eerste rapport wat over het BRP geschreven werd al vernietigend. Heb me toen verbaasd hoe zo een rapport uiteindelijk door Plasterk gebruikt werd om te zeggen: goede adviezen en alles gaat goed en we gaan zo door. Hoe kritiek smoort in de de cultuur van een organisatie. En verbaas me weer, Plasterk die nu de stekker eruit trekt. Laatste rapport niet gelezen maar blijkbaar was het zo kritisch dat het onontkombaar was? Of is dit nog even stoer doen van de minister nu de klus erop zit? Net zoals het afblazen door Plasterk van het uitbesteden aan de markt van bouw toezicht? Kenmerkende zin in het verhaal hierboven vond ik dat er drie kenners worden aangetrokken om dat te bekijken. Benieuwd welk extern bureau die mankracht weer gaat leveren.
@DirkMunk Als het zo simpel was, deze oplossing. Je hebt ongetwijfeld gelijk maar de technisch beste, simpelst en goedkoopste oplossing is niet waar het om gaat. Het gaat hier om projecten waar niet een paar mensen bij betrokken zijn maar velen. Het bekende Poolse landdag model, zo gangbaar in de ICT. Nu is het zo, iedereen heeft verstand van ICT, computer en software. Dus iedereen praat ook mee maar de belangen liggen gewoon anders, zeker waar geld te verdelen is. Ik heb het zelf meegemaakt bij een bank, ik weet het van vrienden om me heen die in de uitvoerende kant van de ICT werk. Uitvoerende krachten wordt zelden wat gevraagd. Simpele en met boeren verstand op te lossen problemen worden uitbesteed en er zijn allerhande handige vogels die ermee aan de loop gaan. Want dat is toch het mooie van ICT land, hoe groter de bende die ervan gemaakt wordt hoe lucratiever het wordt. Je zou bijna de conclusie trekken, de ICT sector een doodzieke sector waar hebzucht en onkunde strijden om voorrang.
@Louis Kossen
Ik ben het helemaal met je eens. Vanaf het moment dat PC’s in zwang kwamen meende iedereen verstand te hebben van ICT. Dat zware complexe applicaties met vele gebruikers iets meer kennis vergen dan dat je een beetje met Windows om kunt gaan, schijnt men niet te begrijpen, en dat geldt ook voor een grote categorie ‘professionals’. Je hebt helemaal gelijk als je stelt dat de ICT sector doodziek is. Ik heb zelf het vermoeden dat 80 à 90% van alle bedrijfsmatig opgestelde computercapaciteit compleet overbodig is door wanstaltige en vaak zelfs overbodige applicaties. De krankzinnige voorbeelden daarvan kom je bijna dagelijks tegen. Zelfs als dat BRP project geslaagd zou zijn in de zin dat er een werkende applicatie was opgeleverd, dan nog verwacht ik dat het onder load volledig in elkaar gestort zou zijn.
Laten we met zijn allen hopen dat hier een les van geleerd is.
Dat bij de nieuwe poging het wel door kundige mensen uitgevoerd wordt.
@Hans
Niemand die het echt weet dus je zou wel eens gelijk kunnen hebben. Alleen kan de AIVD die gegevens niet zomaar gebruiken zonder tegen de lamp te lopen. Want als ze gesnapt worden dan hebben ze wat uit te leggen.
Ik heb het Gartner rapport gegoogeld en me door het stuk heengeworsteld. Het is een matig stukje proza dat een gemiddelde stagiair vermoedelijk beter had geschreven. Inhoudelijk blijkt de onbekendheid met de GBA, de GBA-V etcetera maar vooral het gebrek aan technische kennis. Ik ken Gartner als een over het algemeen kundige club maar hier is de plank volkomen misgeslagen. En met dat gebrek aan de juiste kennis dingen opschrijven als maximaal 32 procent is af en benodigde investering van 16-20 miljoen euro is onhandig. Uiteraard zal Gartner niks terug hoeven te betalen en waarom ook. De onderzoeker zal inmiddels wel elders werken en roepen dat de onderzoeksvraag onduidelijk was.