Het eerste kwartaal van 2017 levert een nieuw record op van overnames, fusies en deelnemingen op de Nederlandse ict-markt. De teller stond eind maart op 109 geregistreerde deals. Het oude record stond op 93 overeenkomsten, behaald in het derde kwartaal van 2014. In elke sector op de ict-markt was er volop beweging te zien.
Dit beeld komt naar voren uit het driemaandelijkse overzicht van overnames, fusies en deelnemingen op de Nederlandse ict-markt dat Computable met financieel adviesbureau MBCF samenstelt. Ter vergelijking: in 2016 waren er in het eerste kwartaal 68, in het tweede kwartaal 75, het derde kwartaal 92 en het vierde kwartaal 67 geregistreerde transacties.
Ramon Schuitevoerder, adviseur in het ict-team en partner van MBCF, maakt nog wel een voorbehoud voor de betekenis van dit recordkwartaal. Wat kan meespelen is dat een aantal partijen zijn deals net niet voor het einde van 2016 rond kreeg, maar wel in het eerste kwartaal van 2017. ‘Maar dan nog gebeurde er veel in de eerste drie maanden van dit jaar. De groei die in 2016 zichtbaar was, heeft zich in 2017 doorgezet.’
Hij ziet ook in het tweede kwartaal, dat eind juni eindigt, de nodige beweging. Of het net zo’n recordmaand wordt als het eerste kwartaal valt nog niet te zeggen, maar Schuitevoerder merkt dat er volop tractie is in de ict-markt.
Veel kapitaal
Er is ook veel kapitaal beschikbaar, zowel voor startende als voor volwassen bedrijven’, vult Pieter de Vries, collega-adviseur in het ict-team van MBCF, aan. Het valt hem daarbij op dat er een vervaging lijkt op te treden tussen strategisch koopgedrag – een bedrijf dat bijvoorbeeld speciale technologie binnenhaalt via een overname – en financieel gedreven koopgedrag – een investeerder die geld steekt in een buy & build-aanpak om het belang een paar jaar later weer van de hand te doen wanneer het bedrijf een stuk groter is geworden.
Een goed voorbeeld uit het eerste kwartaal is The IT Channel Company (TICC) waarbij het Quattro Business Solutions-onderdeel een belang verwierf in Microsoft CRM-specialist Mindsunited. Quattro Business Solutions is een Microsoft Dynamics-specialist die gestaag haar positie in West-Europa op de mkb-markt middels overnames en deelnemingen wil uitbreiden. TICC wordt sinds mei 2013 financieel ondersteund door investeerder NPM Capital.
Nog treffender is de buy & build-strategie van hardwaredienstverlener Infotheek. Het bedrijf uit Leiden is met financiële steun van de Zweedse investeerder Altor, die in april 2016 instapte, flink aan het groeien middels overnames en het openen van buitenlandse vestigingen. In dit eerste kwartaal was Infotheek opnieuw kooplustig en nam het de Britse hardwareleverancier van A-merken, Added Dimension, en de Nederlandse Cisco-partner Global Hardware Solutions (GHS) over. En eind april liet Infotheek weer van zich spreken met de aankondiging om concurrent Scholten Awater uit Nijmegen in te lijven.
Recidive
Investeerders komen ook veel sneller terug met een nieuwe deal, constateert Bas de Haan, adviseur bij MBCF. Ook in dit eerste kwartaal duiken er partijen op die vorig jaar ook al in it-bedrijven investeerden.
De Haan wijst op investeerder Gilde, die in 2016 onder andere investeerde in zorgautomatiseerder Impulse Info Systems, en afgelopen februari branchegenoot Nedercare overnam. In het tweede kwartaal stapte Gilde in het ‘familiebedrijf’ Ultimo uit Nunspeet. Dit bedrijf voert vanaf 1998 software voor het functioneel beheer van bedrijfsmiddelen en processen. Het bedrijf is in dezelfde sector actief als bedrijven zoals Topdesk, Planon en Axxerion, maar bleef al die tijd onder de radar. Met hulp van Gilde wil Ultimo, dat al actief is in België en Duitsland, uitbreiden in zowel Nederland als daarbuiten.
Gilde is niet enige investeerder die zich regelmatig laat gelden, meldt De Haan. Ook bijvoorbeeld TSS Group liet weer van zich spreken in het afgelopen eerste kwartaal. Na vorig jaar zijn slag te hebben geslagen op de woningcorporatiemarkt met acquisities van NCCW en Itris, kocht de softwareholding – gesteund door de Canadese moedermaatschappij CSI – begin dit jaar NPQ Nederland. Dit is een leverancier van het fmis (facility management information system) Prequest uit Bunnik. Daarnaast richt het softwareconglomeraat zijn pijlen ook op andere landen in Europa: het kocht in maart de Franse overheidsautomatiseerders Cosoluce en Héliantis, in mei gevolgd door de Zweedse autobranchesoftwareleverancier Infoflex Data.
Davilex
In de softwaresector sprong verder de overname van good old Davilex Software door de Noorse Visma Group in het oog. Davilex Software werd in 1986 opgericht door David Brons en Lex van Oorspronk, twee scholieren/studenten die hun eigen administratieve software voor de (toen nog MS-DOS-)pc hadden ontwikkeld. De naam Davilex is ontleend aan de voornamen van de oprichters.
De ontwikkelaar van pc-software groeide vooral in de jaren negentig als kool en had een eigen ontwikkelstudio en een spelletjesdivisie. Na diverse reorganisaties richtte het bedrijf het vizier alleen nog op administratieve software voor het mkb. Visma Groep kocht al eerder Nederlandse administratieve softwarebedrijven, zoals Accountview en DBS Business Solutions. Die zijn inmiddels opgegaan in Visma Software BV.
IT-kanaal
Hoewel er dus in het eerste kwartaal op alle fronten veel dynamiek te zien was, viel het op dat dit ook gold voor het ict-kanaal van wederverkopers (resellers) en distributeurs. Daar waren talloze transacties te zien, bijvoorbeeld de overname van de Nederlandse it-distributeur TechAccess door de Franse Exclusive Group. Ook nam PCI Nederland, een leverancier van kantoor- en documentoplossingen, de printing- en suppliestak van CB Groep over, alsmede kantoordienstverlener Bouman KantoorTotaal. PCI, waarin ABN Amro Participaties een meerderheid heeft, kocht eerder branchegenoot Dantuma (2015) en Leferink Document Works (2016).
Een ander voorbeeld is de inlijving van de Belgische clouddienstverlener Thinfactory door ict-distributeur Copaco. Met de overname breidt het Eindhovens bedrijf de Belgische activiteiten uit met een netwerk van ongeveer 150 partners die clouddiensten leveren aan bedrijven en organisaties in België. Verder bleek in februari dat de vorig jaar aangekondigde overname van de Utrechtse distributeur Five 4 U door Also Holding uit Zwitserland definitief doorgaat.
In de distributiemarkt zijn de marges laag en draait het om schaalgrootte, zegt De Vries. ‘Hoe groter de schaal, des te scherper de inkoopcondities. Daarnaast zet de cloud nieuwe ontwikkelingen in gang, zoals het aanbieden van nieuwe diensten, zoals Copaco doet via de overname, en de opkomst van lease-achtige vormen waarbij hardware voor een vast bedrag per maand wordt verhuurd in plaats van een huurcontract van een aantal jaren. Dat zie je aan de groei van een bedrijf als PCI dat veel investeert in dit soort diensten.’
Online-melkboer
In Nederland is naast private equity steeds meer venture capital (durfkapitaal) beschikbaar dat in startups wordt gestoken. Meest aansprekende voorbeeld in dit eerste kwartaal is de honderd miljoen euro die online-melkboer Picnic ophaalde bij een aantal vooraanstaande Nederlandse investeerders. Daarmee wil het bedrijf een nationaal logistiek netwerk gaan optuigen zodat het met een online-winkel en de elektrische bezorgwagens een serieuze concurrent wil gaan vormen voor de supermarkten.
Overzicht
Bekijk hier het overzicht van de fusies, investeringen en deelnemingen in het eerste kwartaal van 2017.