Te duur, te lelijk of te moeilijk. Er zijn heel veel redenen om creatieve ideeën en innovatie tegen te houden, maar het gaat om die ene reden om het wel te doen. Innovator Daan Roosegaarde was duidelijk in zijn toespraak tijdens de OpenText Innovation Tour eind Maart in het Evoluon in Eindhoven. “Veel mensen zeggen altijd dat ze innovatief willen zijn, maar op het moment dat je een nieuw idee presenteert krijg je 'ja, maar' te horen. Die 'ja maar'-mens zit in ieder van ons, maar daar moeten we ons niet op richten. Om echte innovatie mogelijk te maken, moeten we veranderen in de 'wat nu'-mens.”
Roosegaarde is uitgenodigd om de ruim zevenhonderd aanwezige klanten en partners te vertellen over wat er mogelijk is als technologie wordt gekoppeld aan creativiteit. Volgens de man, die zichzelf omschrijft als een hippie met een businessplan, is het namelijk belangrijk om nieuwe ideeën en dromen mogelijk te maken door de inzet van technologie. “Wat gebeurt er als technologie uit het beeldscherm springt en daadwerkelijk onderdeel wordt van het echte leven?”, vraagt hij zich hardop af.
Om die mogelijkheden te illustreren, toont hij op een groot scherm enkele succesvolle en minder succesvolle voorbeelden. Hij begint met het voorbeeld dat minder goed is gelukt: een roltrap, zonder dat iemand wist hoe ze die moesten gebruiken. Het resultaat was dat mensen bang werden, vielen, en op een knop drukten om de roltrap te stoppen. Volgens Roosegaarde is dat een hele menselijke reactie: “Soms zijn we bang voor innovatie en drukken we op een knop om het te laten stoppen. We moeten gewend raken aan nieuwe dingen.”
De aanwezigen in de zaal lachen om het voorbeeld, maar Roosegaarde houdt meteen een spiegel voor. “Waarom laat ik dit zien? Omdat dit voorbeeld van de roltrap ook geldt voor iedereen in deze zaal”, benadrukt hij. “We weten dat alles in de wereld verandert en we willen allemaal vooruitgang, maar we zijn tegelijkertijd onzeker over hoe de toekomst eruitziet. Dan kun je bang worden en je vastklampen zoals de mensen uit het filmpje, maar je kunt ook investeren in nieuwe ideeën om te overleven.”
“Soms zijn we bang voor innovatie en drukken we op een knop om het te laten stoppen. We moeten gewend raken aan nieuwe dingen.”
Op het grote scherm toont hij daarna korte filmpjes van een lichtgevend fietspad en kleding die van kleur verandert tijdens het dragen. Die voorbeelden gaan volgens Roosegaarde verder dan slechts ‘nice to have’, maar zijn exemplarisch voor de nieuwe economie: een wereld waarin creativiteit wordt gekoppeld aan technologie om innovatie mogelijk te maken. Roosegaarde: “Het betekent niet dat deze innovatie al op grote schaal wordt toegepast, maar we gaan wel naar een wereld waar dat mogelijk is. Die techniek achter de veranderende kleur kunnen we nu al maken, maar wordt nóg niet toegepast in kleding. Het draait allemaal om het heroverwegen van bestaande zaken om innovatief te kunnen worden.”
De belangrijkste vraag die je jezelf kunt stellen bij het heroverwegen is de ‘waarom’-vraag. Waarom zouden we genoegen moeten nemen met de nadelen van modernisering, zoals smog in grote steden? Door het stellen van die vraag begonnen Roosegaarde en zijn team naïef aan het ontwikkelen van de Smog Free Tower. Dat is een grote, verplaatsbare stofzuiger die smog opzuigt en schone lucht uitblaast. “Het begon wellicht naïef, maar dan ga je praten met experts en dan begin je gewoon met uitvoeren. En nu wordt het prototype in China daadwerkelijk gebruikt”, vertelt Roosegaarde met zichtbare trots over deze innovatie.
Voor hem gaat innovatie dan ook niet alleen over technologie en feiten, maar het gaat ook om iets deelbaars te maken, om impact te hebben en om het leven beter te maken. Het is niet voor niets dat het World Economic Forum probleemoplossend denken, kritisch denken en creativiteit op de eerste drie plekken zet in de top 10 van vaardigheden in 2020. “Dat zijn drie menselijke eigenschappen waar geen technologie tegenop kan”, zegt Roosegaarde. “Ook al gaat technologie steeds verder, de menselijke factor blijft belangrijk in deze technologische wereld. Daar komt werkelijke innovatie, succes en impact vandaan. Wees daarom niet bang, wees nieuwsgierig.”
eBook: visie op digitalisering door Mark Barrenechea
Mark Barrenechea heeft een track record van dertig jaar in de sector; van startup developer in een garage in Silicon Valley tot zijn benoeming tot Results-Oriented CEO of the year in 2015.
De CEO van OpenText kent dan ook als geen ander de ongekente potentie van digital. In zijn laatste boek deelt hij zijn eigen visie op de digitale wereld. Meer weten?
Klik dan hier om een digitale versie van dit e-book aan te vragen.
Meneer Roosegaarde vergeet een ding. Innovatie gaat toch wel door. Met of zonder zijn bijdragen. Het idee dat innovatie altijd goed is spreek ik keihard tegen. Aan het eind van de WO II hebben natuurkundigen een van de meest verschrikkelijke wapens gemaakt. Zeer innovatief, maar maatschappelijk zeer ongewenst.
Volgens mij moet je innovatie juist hand in hand laten gaan, niet met probleemoplossend denken en kritisch denken (want dat moet je altijd doen), maar welke vraagstukken bestaan er eigenlijk en wie ervaart die vraagstukken en is er een grootste gemene deler te ontdekken. Als je de vraag namelijk kent, is het pas zinvol om aan “oplossingen” te denken. En om een heel saaie vorm van innovatie te introduceren: “zeg eens vaker, nee”. Iets nalaten is soms vanuit de echte problemen die we in de samenleving ervaren, vaak veel innovatiever dan veel mensen denken.