Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) dat last ondervindt van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is in de eerste drie maanden van dit jaar sterk gestegen. Verloren eind 2016 zo’n 24.000 zzp’ers door de wet één of meerdere opdrachtgevers, in de eerste drie maanden van 2017 is dit aantal gestegen naar 77.000.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Intelligence Group en zzp-expert Pierre Spaninks.
De DBA-wet is specifiek gericht op de naar schatting vierhonderdduizend zzp’ers die hun arbeid of diensten aanbieden op de zakelijke markt. In december vorig jaar berekenden Intelligence Group en Spaninks dat tot dan toe ongeveer 46.000 (12 procent) van hen werk als zelfstandige waren kwijtgeraakt. Iets minder dan de helft (22.000) kon alsnog aan de slag via een uitzendbureau of een payrollbedrijf. Iets meer dan de helft (24.000) bleef met lege handen achter.
Inmiddels zijn 99.000 (25 procent) van de betreffende vierhonderdduizend zzp’ers werk als zelfstandige kwijtgeraakt, meer dan twee keer zoveel als eind vorig jaar. Het aantal getroffen zelfstandigen dat alsnog aan de slag kon via een uitzendovereenkomst of payrollcontract zou op 22.000 constant zijn gebleven. Het aantal zzp’ers dat opdrachten helemaal aan hun neus voorbij zag gaan, is echter meer dan verdrievoudigd en betreft nu zo’n 77.000 zelfstandigen.
Fiasco
In mei vorig jaar is de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties van kracht gegaan. Daarmee werd de Verklaring Arbeidsrelaties (VAR) afgeschaft, en zogeheten modelovereenkomsten ingevoerd die vooraf door de Belastingdienst moesten worden goedgekeurd. Mede door de commotie die daarover ontstond, besloot staatssecretaris Wiebes in december de handhaving van de wet DBA op te schorten. Daarmee wilde hij het vertrouwen in de markt herstellen en de inhuur van zzp’ers weer op gang brengen.
Onderzoeker Spaninks spreekt van een fiasco. ‘Staatssecretaris Wiebes heeft altijd gezegd dat alleen zogenaamde schijnzelfstandigen last zouden hebben van zijn wet. Maar bijna honderdduizend? Zo veel schijnzelfstandigen waren er helemaal niet. De nieuwe regels maken blijkbaar ook tienduizenden echte zelfstandigen het leven zuur, en jagen opdrachtgevers onnodig op kosten.’
Spaninks pleit dan ook voor het afschaffen van de DBA-wet. ‘Alle reden voor een nieuw kabinet om daar snel een eind aan te maken ervoor te zorgen dat opdrachtgevers weer normaal zaken kunnen doen met echte zelfstandigen, zonder dat ze bang hoeven te zijn voor problemen met de Belastingdienst.’
Geert-Jan Waasdorp, directeur van de Intelligence Group, licht toe dat de gepresenteerde cijfers de uitkomst zijn van een berekening op basis van het driemaandelijkse Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek. ‘Om de effecten van de wet DBA te volgen, hebben we aan dat onderzoek nu voor de derde keer drie extra vragen voor zzp’ers aan toegevoegd. Het aantal zzp’ers onder de respondenten bedroeg telkens rond de negen procent, wat overeenkomt met hun aandeel in de beroepsbevolking. De samenstelling van de groep zzp’ers was bij de drie metingen vrijwel constant. Daardoor beschikken we over een reeks data die een goede indicatie geeft van de ontwikkelingen in de tijd.’
Ja, 5 jaar alles bevriezen als innovatieve continuous improvement stap 🙂
Na 18 jaar ervaring kom je tot conclusie dat alles eigenlijk het best maar hetzelfde kan blijven. Kan in 90 dagen las ik ergens.
Zzp’ers en politici : schijnheilig, partijdig, verkopers, multi-agenda, opportunistisch. Samen voor ons eigen.
Ik denk ook dat (in en buiten de IT) mensen de zelfstandigheid in worden geduwd vanwege het gemak waarmee ze vervolgens 1000x opnieuw ingehuurd kunnen worden voor korte periodes door dezelfde organisaties waar ze weg moesten. Risico bij de ZZPer, gemak voor de werkgever want een echt dienstverband kan nog maar 2x een jaar gegeven worden. Je ziet het in de zorg, postbezorging etc etc. Zeker in de crisisjaren is het aantal ZZPers explosief gestegen. Dat was met een reden. Laten we niet doen alsof dit niet bestaat.
Daarnaast zijn er zeker velen ZZPers die uit loondienst zijn gestapt omdat ze de kans zagen makkelijk veel meer geld te verdienen en belasting voordelen te halen door langdurig terug op opdracht te gaan. Dat is bij grote organisaties vaak gewoon als projectleider, specialist etc. Altijd gebruik makend van de middelen van de opdrachtgever en ook 100% aangestuurd door de opdrachtgever. Das nou precies wat de DBA niet goedkeurd.
Er zijn heel lang voldoende opdrachten geweest, ff de preferred suppliers contacten en de nieuwe klus was binnen. Dat heeft niets met ondernemen te maken hoe hard ZZPers dat ook beweren. Al die mensen die nu klagend op de bank zitten of een nieuwe klus zoeken zien nu gewoon hoe ondernemen echt is. Dat valt tegen en dan ligt het natuurlijk aan de wetgeving.
Ik hoop dat er een goede werking van dit alles uit gaat. Dat mensen minder makkelijk worden ontslagen om gedwongen ZZPer te worden, mede omdat organisaties inzien dat verkapte dienstverbanden niet makkelijk meer te handhaven zijn en ZZPers zich goed bezinnen of ze echt ondernemer willen zijn. Dat lijkt me veel gezonder allemaal.