Minister Henk Kamp van Economische Zaken (EZ) heeft aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen een wetsvoorstel ingediend waarmee het handelsregister van de Kamer van Koophandel gesloten blijft. Dit stelt de Open State Foundation, die politieke partijen oproept dit voorstel naast zich neer te leggen. De voorvechter voor een open samenleving pleit ervoor na de verkiezingen via een nieuw regeerakkoord het handelsregister te ontsluiten als open data.
Het wetsvoorstel – een wijziging van de Handelsregisterwet 2007 – staat haaks op de aankondiging van de minister in juli 2016 om het handelsregister als open data te ontsluiten. Kamp stelt nu voor het handelsregister uit te sluiten van de Wet hergebruik overheidsinformatie en – onder voorbehoud – op de Databankenwet. Daarmee doet de minister het handelsregister op slot, stelt de Open State Foundation, de belangenorganisatie die open data bevordert en hergebruik stimuleert.
In het wetsvoorstel staat aangegeven dat het handelsregister een basisregistratie is. ‘Dat vereist dat het verstrekken van gegevens over ondernemingen en rechtspersonen met waarborgen omkleed moet zijn. Derden moeten kunnen blijven vertrouwen op de juistheid van de gegevens in het handelsregister. Bij andere private openbare gegevensregistraties over ondernemingen en rechtspersonen is er geen wettelijke vertrouwensbescherming.’
In het voorstel wordt verder summier ingegaan op open data en het hergebruik van overheidsinformatie in Europees verband. Gewezen wordt alleen op de investeringen die KvK doet in webservices, waardoor ‘het handelsregister steeds verder wordt ontsloten voor zowel grote als kleine afnemers.’
Monopolie
De Open State Foundation wijst er op dat register een openbaar register is dat geproduceerd wordt in opdracht van de rijksoverheid en grotendeels wordt gefinancierd vanuit publieke middelen. ‘Het kan niet de bedoeling van de Databankenwet zijn om monopolies te laten ontstaan op het gebruik van informatie verzameld vanuit een publieke taak. Dit wetsvoorstel beoogt dat wel’, stelt de Open State Foundation.
De belangenorganisatie pleit al sinds 2009 voor een open handelsregister. In Nederland is het handelsregister, in tegenstelling tot handelsregisters van Australië, Indonesië, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Noorwegen, België, Roemenië en recent Frankrijk, gesloten. Op 25 november 2015 sprak een ruime meerderheid in de Tweede Kamer zich uit voor een onderzoek naar het beschikbaar stellen van het handelsregister als open data. Kamp, die de motie had ontraden, liet daarna de Kamer van Koophandel (KvK) een onderzoek instellen. Dat onderzoek belandde uiteindelijk in de la van EZ.
Open of dicht?
Pas medio vorig jaar stuurde de bewindsman de bevindingen naar de Tweede Kamer en stelde hij de eerste maatregelen voor om het handelsregister open te stellen. Maar Kamp en de KvK zijn nooit voorstanders geweest van het openstellen van het register. Zij schermen met grote financiële problemen die ontstaan mocht het register worden ontsloten. Nu betalen ondernemers voor registratie en raadpleging en verdient het KvK ook aan de verkoop van informatie. Die inkomsten vallen weg mocht het handelsregister openbaar worden.
‘Een open en vrij toegankelijk handelsregister is juist goed voor de economie, handel en innovatie,’ zegt Arjan El Fassed, directeur van Open State Foundation. ‘Handelsregisters die gegevens als open data ontsluiten kosten belastingbetalers, ondernemers en de overheid veel minder dan gesloten registers, zoals het handelsregister dat in Nederland wordt beheerd door de Kamer van Koophandel’. De belangenorganisatie wordt in dit standpunt gesteund door onder meer MKB Nederland, VNO-NCW en LTO Nederland.
Eerst wordt iedereen verplicht via een geldverslindend XBRL/SBR project de jaarrekening elektronisch te deponeren bij de KvK. Dan zou je toch minstens denken dat je er wat voor terug krijgt als de gegevens dan digitaal beschikbaar zijn bij de KvK. Maar daar moet je doodleuk voor blijven betalen begrijp ik nu. Geweldig zo’n overheid. Al net zo bizar als de wijze van verplicht e-Facturen sturen aan de overheid. Op zich best een goed idee, maar wederom met een verbijsterende uitwerking. Is er een standaard UBL wereldwijd. Moet onze rijksoverheid een eigen UBL-OHNL standaard bedenken. Kunnen we weer gaan converteren. Dank Minister Kamp (goed voor de werkgelegenheid zullen we maar denken). Ben graag bereid tot verstrekken van meer info over bovenstaande.
De reactie van Kamp heeft helemaal niets met open of gesloten te maken. Het gaat hier alleen om geld. Als het register open gaat, moet Kamp met subsidies de KvK in leven houden. Nu komt er nog fors geld binnen voor het raadplegen.