Ziekenhuizen, laat VIPP niet glippen!

Er is digitaal werk aan de winkel voor ziekenhuizen! Patiënten moeten halverwege volgend jaar in elk ziekenhuis digitaal bij vrijwel al hun medische gegevens kunnen. Wie nu nog rustig achterover leunt omdat dit technisch zo te regelen is…wake up! Ja, de technologie is al even beschikbaar, maar volgens mij liggen de grootste uitdagingen op een heel ander vlak.

Ze zijn bekend. Alle voorwaarden en doelen van VIPP: het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt & Professional. In een meer dan zevenduizend woorden tellend beleidsdocument kunnen ziekenhuizen precies lezen wat ze moeten doen om in aanmerking te komen voor deze stimuleringsregeling. Eindelijk duidelijkheid. Toch merk ik dat in veel ziekenhuizen het gevoel heerst dat het vooral een technisch kunstje is. Onterecht.

Tonnen per ziekenhuis

Voor het uiterlijk 1 juli 2018 bieden van digitaal inzicht in medische gegevens krijgt een ziekenhuis 210.000 euro. Als patiënten die gegevens uiterlijk 31 december 2019 in een gestructureerd formaat kunnen downloaden, levert dat nog eens 390.000 euro op.

Het zijn zomaar twee van de vele doelen en bedragen die in VIPP zijn vastgelegd. Wat óók vastligt, is dat een minimumpercentage patiënten daadwerkelijk van de eHealth-technologieën gebruik moet maken. En dat is lastiger dan het op het eerste oog lijkt.

Flinke minimumeisen

Een van de doelen heeft bijvoorbeeld als voorwaarde dat een kwart van alle patiënten eind 2019 actief het patiëntenportaal gebruikt. Dat gaat een behoorlijke stap verder dan zorgen dat die mogelijkheid er is. Zo’n hoog patiëntpercentage is alleen haalbaar wanneer zorgprofessionals een ambassadeursrol op zich nemen. Want patiënten gaan pas in grotere getallen met een patiëntenportaal aan de slag als hun behandelaar ze actief wijst op alle mogelijkheden.

Dat vraagt om een patiëntenportaal dat sterk is ingebed in de organisatie, zoals in UMC Utrecht. In Utrecht hebben ze de invoering van het patiëntenportaal niet aangepakt als ict-project, maar als veranderkundig traject waarvan ict onderdeel is. Met succes, want de overheid haalt het vaak aan als nationaal voorbeeldproject. Ik weet zeker dat dit succes in ieder ziekenhuis mogelijk is, maar alleen met dezelfde uitgebreide en diepgaande aanpak.

Focus niet op geld

Het is het niet zo dat meedoen betekent dat de tonnen aan subsidie ‘binnen’ zijn. Dat geld volgt pas als bewezen is dat de doelen zijn behaald en nadat een externe audit aantoont dat aan alle voorwaarden is voldaan. Het woord subsidie leidt bovendien af van het feit dat VIPP een keiharde verplichting is. Ziekenhuizen die de VIPP-doelen niet behalen, overtreden vanaf 2020 de wet. Patiënten hebben het recht om hun medische gegevens elektronisch te kunnen bekijken en na 2020 wordt daarop gehandhaafd.

ICT moet doen wat het moet doen

Ik noemde net al op dat ict tijdens de VIPP-voorbereidingen slechts een onderdeel van een overkoepelend veranderproject hoort te zijn. Maar het is wél een ontzettend belangrijk onderdeel dat veel aandacht verdient. Met ict bedoel ik dan zowel de software die medische gegevens online beschikbaar maakt als de achterliggende hardware, infrastructuur en securitymaatregelen. Dat doe je er als ziekenhuis niet ‘even bij’. Een patiëntenportaal moet 24/7 doen wat het moet doen, anders keren patiënten digitaal niet meer terug. Een datalek kan het VIPP-geld zelfs al voor ontvangst doen verdampen.

Mijn laatste advies: wacht niet langer. Ga vandaag nog met VIPP aan de slag en laat deze mooie stimuleringsregeling niet glippen. En zodra de organisatie er nét zo klaar voor is als de ict, kan de subsidie eigenlijk niet meer missen. Veel succes!