Politici onderschatten de gevolgen van de opkomst van robotisering. Ze hebben bijvoorbeeld onvoldoende aandacht voor de impact van kunstmatige intelligentie en robotisering op de arbeidsmarkt. Het ontbreekt aan politieke visie om robotisering in goede banen te leiden en te profiteren van deze ontwikkeling.
Dat staat in een brandbrief van twintig hoogleraren van verschillende Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen. Ze trekken aan de bel omdat in hun ogen politici te weinig aandacht hebben voor het onderwerp. Ze waarschuwen dat de ontwikkelingen rondom robotisering in goede banen geleid moeten worden.
De schrijvers van de brandbrief willen dat in het nieuwe kabinetsbeleid een visie op robotisering wordt vastgesteld. ‘Hoeveel banen de komende twintig jaar zullen verdwijnen, 5, 10 of zelfs 30 procent, weten we niet precies. Wel is duidelijk dat ons werk onherkenbaar en definitief zal veranderen. Zo’n 60 procent van alle banen komt mogelijk op takenniveau in aanmerking voor gedeeltelijke robotisering en automatisering’, schrijven ze.
Het gaat volgens de ondertekenaars van de brandbrief in eerste instantie om routinewerk, bijvoorbeeld in productie-omgevingen, dat geautomatiseerd wordt. Maar ze wijzen ook op de opkomst van robots in de zorg en het onderwijs, de opkomst van zelfrijdend vervoer binnen transport en logistiek en softwarebots die administratieve taken overnemen van mensen in de financiële dienstverlening. De ontwikkelingen hebben volgens de hoogleraren in eerste instantie vooral impact op mensen die laaggeschoold werk doen, maar zullen ook gevolgen hebben voor functies op middelbaar en hoger kennisniveau.
Vloek of zegen
De hoogleraren benadrukken dat het ook belangrijk is om voor ogen te houden dat robotisering tevens kansen biedt. ‘Het is geen kwestie van alleen maar alarmeren. We worden productiever waardoor we nieuw werk kunnen creëren of werk kunnen behouden in Nederland dat anders zou verdwijnen. Robots kunnen ons verlossen van gevaarlijk en ongezond werk en precisie-operaties mogelijk maken waarvoor een mensenhand ongeschikt is. Er zullen nieuwe beroepen ontstaan, die we nu nog niet kennen.’
De ondertekenaars stellen: ‘Het grote punt is, dat het van onszelf afhangt of robotisering een vloek of een zegen zal blijken. We hebben een politieke visie nodig om robotisering letterlijk in goede banen te leiden. Dat gaat helaas niet ‘automatisch’.
De hoogleraren van onder meer het Delft Robotics Institute, Rijksuniversiteit Groningen, Tilburg University en Vrije Universiteit Amsterdam maken zich zorgen, omdat politieke partijen weinig prioriteit lijken te geven aan zo’n visie. ‘We zijn er niet van overtuigd dat de nieuwe coalitie na de verkiezing voldoende en op tijd zal inspelen op de robotsamenleving. Technologie is overal en van invloed op de hele maatschappij, niet alleen op de arbeidsmarkt. Tegelijk heeft de maatschappij ook invloed op hoe technologie zich ontwikkelt. Kortom: het is tijd dat in het nieuwe kabinet een minister voor technologie de dwarsverbanden van de digitale samenleving in concreet beleid effectueert.’
De hoogleraren leven in dezelfde cocon als onze minister van Sociale Zaken, Ascher. die suggereerde (of doet dat nog steeds) dat er monteurs nodig zijn voor al die robots. Het idee dat voor elke robot een monteur nodig is, suggereert weinig kennis van bedrijfseconomie. De goede man snapt toch ook wel dat organisaties geen robots gaan invoeren als de totale kosten voor invoering groter is als nu met mensen?
Overigens maak ik mij zeker ook zorgen over de ontstane werkeloosheid door robotisering en automatisering. Het is nu al gaande. In de financiële wereld zijn bakken met mensen eruit gegooid, bij de rijksoverheid is daadwerkelijk een reëele afname in ambtenaren. Het enige argument dat ik hoor van de positivo’s is dat er altijd wel weer ander werk voor terugkomt. Gebaseerd op “ervaringen uit het verleden”, terwijl iedereen toch weet dat “resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst is”.
Inhoudelijk waren de banen uit het verleden gemechaniseerd en niet gerobotiseerd en geautomatiseerd. Overigens door beginnende robotisering en automatisering ontstonden nieuwe beroepen. Maar die tijd ligt nu wel achter ons. De huidige derde (of vierde, ligt maar hoe je er naar kijkt) industriële revolutie vervangt de mens compleet in het productie proces. De paar banen die nodig zijn om dat draaiende te houden is een fractie van de verloren werkgelegenheid. Het idee dat daar hele nieuwe bedrijfstakken voor terugkomen is nergens op gebaseerd.
Ik hoor dat steeds dat er heel veel ICT-ers nodig zijn, die alle “nieuwe technolögien” kennen, maar waarvoor ze nodig zijn in mij onduidelijk.. Als ik naar de vacature teksten kijk, lees ik nog overwegend veel “voor de hand liggende functieprofielen”. Wellicht zoekt men naar ICT-ers die veel meer een holistisch beeld van een totale oplossing kan overzien. Helaas schieten veel organisaties dan door, met het zoeken naar mensen die drie master studies achter elkaar hebben gedaan (ICT, Bedrijfskunde en een toepassingsgebied (materiaalkunde, scheikunde, medicijnen).
Even serieus, hoeveel van al die ontstane werklozen hebben het geluk dat ze de intelligentie, doorzettingsvermogen en mogelijkheid om zich een dergelijk profiel aan te meten? We schieten door, en niet zo’n klein beetje ook. Misschien weer terug naar “een gezond stel hersens”.
Wat alom opvalt is het krampachtig vasthouden aan het idee dat werken de ultieme levensbestemming is voor mensen. Fijn voor de mensen die geld krijgen om te doen wat ze leuk vinden, en gelukkig zijn die er al worden ze wrang genoeg vaak juist beter betaald, maar voor veel mensen is dit niet weggelegd en die ploeteren zich van dag naar dag om iets meer binnen te halen dan bijstand. Sinds de zwaar bevochten invoering van de 40-urige werkweek, zodat mensen wat tijd hadden die ze naar eigen inzicht konden besteden, heeft het idee dat mensen alleen maar nut hebben voor economische groei zich steeds dieper ingegraven en is werken voor geld het enige dat waardering oplevert. De robotisering is misschien een kans die fixatie onder de loep te nemen en van bedreiging een kans te maken.
Eens met Mario en Atilla. Was regeren niet ooit vooruit zien? Voorwaar geen makkelijke taak maar momenteel lijkt de politiek dit meer dan te ontberen. Van alle kanten zijn er signalen maar de politieke wil om iets aan root cause analysis te gaan doen ontbreekt. In plaats van de zoveelste (b*llsh*t) banen te generen, wordt het niet eens tijd om na te denken over de definitie van (betaald) werk?
Werk of “to earn a living” wordt door de meesten misschien gezien als -inderdaad- de ultieme levensbestemming. Het is er dan ook generaties lang met de paplepel ingegoten. Ook ik kreeg van mijn ouders mee “dat als ik maar hard zou werken, ik genoeg zou gaan verdienen.” Afgezien van de discussie over wat “genoeg” betekent, werkt dat paradigma alleen zolang er voldoende (betaald) werk is voor de menselijke soort. Want daar hebben de meeste mensen het toch over als ze over “werk” spreken?
Het echte probleem is wat mij betreft daarom allereerst een definitie en generatie probleem: Wat bedoelen we nu met werk? Als je “vrijwilligers” werk hebt, zou dat betaalde werk dan bijvoorbeeld niet gewoon “dwang” werk moeten heten? Waarom verlangen velen immers naar het weekend? Ben erg benieuwd of er wat lange termijn visie bij komt na 15 maart…
Waarom ontwikkelen deze hoogleraren niet zelf een visie en (onderwijs) strategie?
Geen toeval dat het basisinkomen veel op de agenda staat de laatste tijd, nu de bankensector bezig is om duizenden mensen met middenklasse beroepen te ontslaan en te vervangen door IT.
Maar of met dat basisinkomen deze mensen de kwaliteit van leven mogelijk is die altijd is voorgespiegeld door de IT (“dan ga je tijd krijgen voor de echt belangrijke dingen in het leven”) is nog maar de vraag.
Tevens gaat het argument dat voortschrijdende automatisering altijd nieuwe beroepen genereerd, in steeds mindere mate op. Immers, wanneer er evenveel nieuwe beroepen bijkomen als er oude bespaard worden, is die innovatie financieel gezien, waardeloos.
Het is spijtig dat innovatie en wetenschap, zoals zoveel andere zaken, per definitie ondergeschikt zijn geworden aan commercie,
Hieronder heb ik een aardig artikel gevonden als reactie op het idee van Bill Gates om robot belasting in te voeren. Ik zeg niet dat de schrijver spot-on is, maar hij heeft zeker wel een aantal punten die aan het denken zet en een paar redenaties vind ik zelf prachtig om te volgen.
“Technology vernietigd geen banen, het beweegt arbeiders naar betere banen”, dus van lopende band werk, naar zorg of dienstverlening. Maar wat als de technology ook die banen vervangt?
Overigens denk ik wel dat een basis inkomen zoals hier gesuggereerd wordt leidt tot een soort communisme 3.0
Mijn mening is dat AI / Robots etc. gewoon onvermijdelijk zijn. Doe je niet mee? Dan doen anderen het wel en als mensen gemiddeld moeten kiezen tussen prijs en idealen…
Dus zorg ervoor dat Nederland de beste kennis heeft. Creeer een klimaat waarin kennis en technologie investeringen aantrekken. Door vervuiling zijn er heel veel gebieden waar veel te verdienen valt.
Kijk naar fracking en hoe in een aantal jaren tijd de VS ineens exporteur geworden is van fossiele brandstof.
Maar goed, mijn mening is dus duidelijk; een vlucht vooruit.
https://hackernoon.com/the-bill-gates-robot-tax-is-as-quaint-as-it-is-wrong-39ecf99e4e8c#.xnpy9tl3d
Fracking, de bodem volspuiten met chemicalien.
De huizen daarboven worden wel weer goedkoper 🙂
Werkloos is keuze, basisinkomen is communisme, en kritische vragen verklaar je tot getroll. Een vlucht vooruit… inderdaad. ‘T is weer bijna carnaval. Opportunisten zien kansen he, altijd en overal. Een Nederlandse Amerikaan, die zie je al van verre staan. Van vooor naar achter naar links, naar rehechts, van voor..
@Henri
Ik vind het wat te gemakkelijk om met elke trend mee te gaan omdat “als jij dat niet doet, iemand anders het wel doet”. Vooral als zo’n trend niet duurzaam is en uiteindelijk de kwaliteit van een samenleving als geheel aantast. Bovendien ontslaat het je van de plicht om zelf een standpunt in te nemen over bepaalde zaken.
Zo’n mentaliteit is onvolwassen en kortzichtig en leidt uiteindelijk tot een mindere kwaliteit van leven.
Fracking is bijvoorbeeld : zoek eens op “fracking landscape” of kijk eens wat fracking aanricht in een leefgemeenschap: https://brian-cohen-fzb1.squarespace.com/msdp/
KJ, als het gaat om de trend van AI en Robots, dan ben ik voorstander. Niet alleen omdat anderen het anders toch wel doen, maar omdat ik geloof dat technologie onze redding wordt. Tja, wat is duurzaam? Zoals we nu de planeet gebruiken lijkt me niet duurzaam, dus gaan we vooruit of terug? Een tijdje terug gaf je volgens mij ook aan voor een vorm van protectionisme te zijn ivm banen die naar het buitenland verdwijnen. Ook daar geloof ik niet in, dus dat de politiek onze banen kunstmatig moet beschermen.
Wat betreft fracking is er veel controverse. Zo is gas een schonere bron van energie dan olie, maar leidt fracking weer tot meer methaan wat veel meer een broeikas gas is dan co2.
Ik weet niet of ik gelijk heb, of dat mijn mening en inzicht leidt tot iets goeds of iets slechts.
Maar van nature neig ik naar vooruitstrevendheid al wordt dat meteen vertaald naar opportunisme. Misschien houden we daarmee elkaar in balans….
Dino, iemand die alleen vragen stelt om een reactie uit te lokken, maar zelf inhoudelijk niets toevoegd of daadwerkelijk in gaat op de antwoorden die hij krijgt is in mijn ogen een vorm van trollen. Natuurlijk zijn je reacties soms ook erg grappig, maar jouw kritische vragen komt voor uit;
https://www.computable.nl/artikel/opinie/cloud-computing/5953738/1509029/standaardopties-in-de-cloud-is-nooit-een-goed-idee.html
En je kritische “vragen” :
1 “Wat waren ook alweer de voordelen van de Cloud, Henri ?”
2 “Schaalbaarheid, flexibiliteit en kosten van je eigen backups, je eigen security concerns, je eigen availability/continuity oplossingen?”