Eén van mijn favoriete uitspraken van 2016 was “mensen zijn veel minder complex dan we denken”. De meeste mensen vinden het raar dat ik dat beweer. En daarmee leveren ze gelijk het bewijs.
Mensen zijn kuddedieren. Zelfs mensen die zichzelf speciaal vinden. Als we tot een clubje behoren, zien we er ook vaak hetzelfde uit. Met parels, rode broeken en Range Rovers of tatoeages, baardjes en kekke laarsjes; het maakt niet uit. En als je tot een bepaald clubje hoort, ben je gemakkelijk te beïnvloeden. Door sociale controle, analoog of digitaal.
In hokjes plaatsen
Leuk, hoe we best wel gemakkelijk in hokjes te plaatsen zijn. Facebook is daar een meester in. En bijna elk mens dat ik ken vindt zichzelf ondertussen niet in een hokje te plaatsen. Zelfs mijn geliefde, die ondertussen na veel aandringen wel een Myers-Briggs test heeft gedaan en zichzelf voor 90 procent herkent in de uitkomst, zichzelf nu beter kent en ik begrijp haar nu ook eindelijk, een beetje 😉 Lang leve de hokjes! Marketing kan hier fijn gebruik van maken. En dat is waar deze technologisch gedreven wereld zichzelf uiteindelijk mee financiert: reclame inkomsten. Doelgericht en effectief. En steeds subtieler.
Data gedreven waarheid
Computers worden steeds krachtiger en opslag steeds goedkoper. Met als resultaat dat we alles opslaan en eeuwig kunnen bewaren. Op het internet wordt nu in één jaar tijd meer data opgeslagen dan de hele mensheid sinds het ontstaan heeft gezegd. Al die data kunnen we ook steeds sneller verwerken en analyseren. En zo kunnen we dus gemakkelijk correlaties ontdekken en kunnen we ook snel falen indien vermeende correlaties onzinnig blijken zijn.
Wel is het zo dat we op dit moment alleen nog maar de simpele en gecompliceerde problemen redelijk voorspelbaar kunnen oplossen met deze “brute force”, kwantitatieve data analyse. De complexe en chaotische problemen vergen nog het nodige handwerk in de vorm van kwalitatieve research. Lees hiervoor het Computable stuk van Frank Buytendijk (Gartner Fellow) terug. Maar hoe lang duurt dat nog? Wanneer gaan computers algoritmes programmeren die chaotische problemen kunnen oplossen?
Hoe meer data we overigens verzamelen, hoe groter de kans is dat deze betrouwbaar is. Zeker als dezelfde data vanuit verschillende oogpunten verzameld is. Denk hierbij aan foto’s van een zelfde tafereel die door verschillende mensen zijn genomen, uit verschillende hoeken. De kans dat die gebeurtenis echt heeft plaatsgevonden is dan bijna onomstotelijk bewezen. Digitale data die zó verspreid is en als geheel iets bewijzen is ook erg moeilijk, zo niet onmogelijk te hacken. Computers zijn op die manier ethisch veel verantwoorder dan mensen.
Spontaan
Het kantelpunt wat we gaan bereiken waarbij “de computer” echt “slimmer” is dan de mens is nu echt niet ver weg meer. Ray Kurzweil’s voorspellingen op het gebied van de singularity zullen waarschijnlijk nog conservatief blijken. Gödel Escher Bach was een fijne uiteenzetting van hoe het menselijk brein te emuleren is. Maar of dat de oplossing is? Is het menselijk brein wel zo superieur? Zoals we allemaal weten is een groep van mensen beter in staat om een oplossing te bedenken dan de meeste einzelgängers dat alleen kunnen. Zo ook bij computers. Crowdtruthing door apparaten is dé manier om tot oplossingen te komen. En veel sneller en beter dan mensen dat kunnen. Daar zijn we nu al. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van AI voor het stellen van diagnoses in de medische zorg. En als we dan de debet en credit ook nog netjes, onweerlegbaar kunnen registreren in blockchain oplossingen hebben we daar ook geen dure intermediairs meer voor nodig.
Gaat de spontaniteit er zo niet van af? Jazeker! Als we ons 100 procent laten leiden door onze apps zeker. Daarom deze tip: koop af en toe iets op Amazon, bij Bol of Albert Heijn wat totaal niet bij je past. Fuk het systeem! Kijken wat dan de volgende aanbeveling wordt 🙂 (niet met de online apotheker doen, overigens).
En wat gaan we met al die vrije tijd doen, als computers en robots ons werk volledig gaan overnemen? Ach, zoals James Whittaker (Distinguished Engineer bij Microsoft) al zei: Daarom hebben ze marihuana gelegaliseerd in de meeste staten van Amerika.
Een fijn, succesvol, gezond en hopelijk minder voorspelbaar 2017 gewenst!
Dag Gijs,
Altijd leuk om je mening te lezen, hier is de mijne.
“Het kantelpunt wat we gaan bereiken waarbij “de computer” echt “slimmer” is dan de mens is nu echt niet ver weg meer.”
Ik denk dat het punt nog heel veel weg is en vooralsnog heb ik geen indicatie gevonden dat computersystemen enige vorm van eigen intelligentie kan produceren of snapt waar het mee bezig is.
Door middel van machine learning en neurale netwerken kunnen computers mensen met bepaalde spelletjes wel verslaan, maar bijvoorbeeld Ms Pacman is een computer al kansloos.
Maar machine learning en schaalbaar rekenen zullen in mijn ogen geen dingen produceren die de slimheid van mensen zullen overstijgen, daar is toch echt meer voor nodig en “men” heeft nog geen idee wat.
Patronen herkennen en snel rekenen kunnen wel heel toepasbaar zijn waardoor we dingen gaan produceren die banen opeisen, computers sneller en betere software produceren dan mensen (tot op bepaalde hoogte) en zullen computers helpen om ziekten zoals kanker beter te bestrijden.
Ja, ik ben echt uniek, net als de rest….
Tja en wat betreft complexiteit en voorspelbaar… dat is maar een model en alle modellen zijn fout. Het is een simplificatie en simplificaties zijn fout en soms handig… 🙂
Overigens vind ik de algoritmes van “wat ik zou willen” bizar slecht. Ik rate me een ongeluk bij Netflix, maar het enige wat het mij aanraad zit ik bijna altijd naast. GoodReads doet het niet veel beter met de boeken en ook Amazon en Bol.Com gebruiken simplificaties die bij mij niet werken, ook CoolBlue maakt er een potje van. En dat terwijl een goed algoritme helemaal niet zó moeilijk is. Ik heb er nog 1 op de plank liggen die een stuk beter zal produceren…. juist omdat we als mensen niet zo complex zijn 😉
En als je dan iets koopt wat niet bij je past en je account wordt geblokkeerd weet je ook dat ze heel goed in de gaten houden wat je uitspookt op het internet.
In het filosofische begin van dit artikel zit mijns inziens ook de vraag verweven in hoeverre je je eigen leven wilt laten leiden door sociale druk, invloed van de media of computer algoritmes. Het is in die zin nogal apart om na decennia van individualisering ineens het roer om te gooien en je vol in AI te storten. Computers hebben geen zelfbewustzijn en dus ook geen empathie en mededogen. Laat dat nou de aspecten zijn van de mensheid die deze zo ver hebben gebracht.