Zowel bij ict-bedrijven als bij eindgebruikersorganisaties is een schreeuwend tekort aan goede ict’ers. Apps, social media en hackathons bieden mooie aanvullingen voor traditionele methoden voor werving. Maar zitten de talenten daarop te wachten? Of slaan bedrijven de plank mis?
Programmeurs, testers, helpdeskmedewerkers, in alle segmenten van de ict blijft het aantal vacatures groeien. De vraag wat al die talentvolle potentiële medewerkers willen, is dan ook misschien wel relevanter dan ooit.
Steeds meer niet-ict-organisaties doen het goed als werkgever. Ict’ers die er werken, waarderen de organisaties over het algemeen met een hoog rapportcijfer. Daar staat tegenover dat de beoogde droombaan voor veel talenten nog altijd bij een traditionele ict-organisatie is. Kortom, werk aan de winkel om het schaarse talent binnen te halen.
Opleidingen sluiten niet aan
Er is een ware klopjacht gaande op ict-talent. Ict-toppers worden dan ook via verschillende kanalen benaderd. Bedrijven concurreren onderling op salarissen en allerlei extra’s. Maar heeft deze standaardbenadering wel succes? Voelt jong talent zich wel aangesproken door de manier waarop bedrijven zich presenteren? Of slaan bedrijven de plank volledig mis in de werving van jong talent? Die vraag stond centraal tijdens een debat dat Computable organiseerde tijdens de vakbeurzen Infosecurity.nl, Storage Expo en The Tooling Event.
Vraag en aanbod sluiten bepaald niet naadloos op elkaar aan. Dat concluderen alle deelnemers aan de discussie. Dat begint al bij de opleiding. Die sluit vaak niet goed aan op de praktijk. ‘Het lesmateriaal bij ict-opleidingen loopt vaak een paar jaar achter op de beroepspraktijk’, zegt Job van Harmelen van Thales. Ingrid van den Hurk van JobTalk vult aan: ‘Vergeleken met Europa sluiten in China de opleidingen bijvoorbeeld veel beter aan op de praktijk. Daar worden studenten via projecten in contact gebracht met bedrijven.’
Aan de andere kant moet je studenten ook gunnen dat ze nog geen keuze willen en kunnen maken als ze aan een opleiding beginnen. ‘De helft van de studenten weet niet wat ze willen worden,’ zegt Karel van Gool van EVG Start. ‘Je kunt de opleidingen beter verkorten en het bedrijfsleven de rest laten doen.’ Stages zijn wellicht een ouderwetse methode om mensen binnen te halen. ‘Toch is het nog altijd een effectieve manier om erachter te komen wat je aan elkaar hebt. Een eigentijdsere methode van werven is bijvoorbeeld een competitie tussen universiteiten’, meent Job van Harmelen.
Standaard LinkedIn-uitnodiging
Maar wat willen jonge ict’ers zelf? Servan Huegen van Node1: ‘Een relaxte werkomgeving en een flexibele, platte organisatie. Laat zien hoe het is om bij je bedrijf te werken.’ Dat kun je bijvoorbeeld doen door een evenement te organiseren waarbij jong talent kan ervaren dat er andere jongeren werken en dat de sfeer goed is. Jonge mensen zijn uitstekende ambassadeurs voor andere jonge mensen.
Enkele studenten die bij de discussie aanwezig zijn, geven aan dat zij een toekomstige werkgever vooral zullen selecteren op de inhoud van het werk. Hoewel ze veel worden benaderd door bedrijven, geven ze aan zelf actief op zoek te gaan. Volgens de studenten zouden bedrijven meer open dagen moeten organiseren. Talentvolle ict’ers die interesse hebben, komen daar zeker op af. Een grote no-go is in ieder geval het onpersoonlijke standaardmailtje via LinkedIn. Bedrijven verwachten dat potentiële medewerkers zich in hen verdiepen, dan moet dat ook wederzijds zijn.
En hoe zit het met de hackathon, tegenwoordig vaak als wondermiddel ingezet? ‘Leuk en aardig, maar voor driekwart van de ict’ers niet interessant’, is de ontnuchterende reactie van een van de studenten. ‘Voor programmeurs zijn dat soort events absoluut waardevol, maar als infrastructuurspecialist kan ik er minder mee.’
Eerlijk verhaal
Ook niet-starters zijn gewild. Hoe krijg je die aan boord van je organisatie? Een inkijkje in het bedrijf geven, is steeds gemakkelijker, bijvoorbeeld aan de hand van video’s. Richt je daarbij op de mensen die je zoekt, niet alleen wat skills betreft, maar laat ook de bedrijfscultuur zien, zeggen verschillende experts. En houd een eerlijk verhaal. Karel van Gool: ‘Geef aan wat de voor- en nadelen zijn van het werken bij je bedrijf.’ Als je een glad verhaal houdt dat te mooi is om waar te zijn, haal je waarschijnlijk ook mensen binnen die zich beter voordoen dan ze kunnen waarmaken, denkt Ingrid van den Hurk. ‘Denk goed na: welke mensen wil ik binnenhalen en hoe sluit ik hierop aan?’
Hoe houd je tot slot het talent binnen dat dagelijks mooie aanbiedingen krijgt? Studenten en panelleden zijn het erover eens dat het salaris allesbehalve bepalend is. Net als schoolverlaters moet je ze serieus nemen, perspectief bieden en luisteren naar hun wensen. Ook zul je onvermijdelijk talentvolle mensen moeten laten gaan die ergens anders betere mogelijkheden zien.
Tinder voor ict-jobs
Het mailtje via LinkedIn is niet de meest succesvolle methode, maar dat neemt niet weg dat je sociale netwerken en apps prima kunt inzetten om ict-talent te werven. Langzaam maar zeker ontdekken bedrijven Instagram als middel om te laten zien wat ze in huis hebben, maar het kan ook anders.
Solliciteren kost veel tijd, zowel voor recruiters als voor werkzoekenden. Bovendien willen ict’ers de regie in eigen hand houden. Het Nederlandse JobTalk is een app voor de ict-arbeidsmarkt die vraag en aanbod rechtstreeks met elkaar in contact brengt via swipen, liken en chatten. Kandidaten maken een selectie op basis van criteria als branche, contractvorm, reisafstand en opleidingsniveau. Vervolgens swipen ze al dan niet anoniem door het aanbod, zoals op Tinder. Wanneer een werkzoekende een vacature liked, worden vraag en aanbod bij elkaar gebracht. Zo voorkomt de app dat ict’ers ongevraagd worden benaderd en komen werkgevers in contact met de juiste kandidaten. Inmiddels is een aantal extra’s aan de app toegevoegd. Zo kunnen gebruikers hun competenties toetsen door vragen te beantwoorden.
Ludieke methoden
Manieren om letterlijk op een ludieke manier ict’ers te werven worden ook in praktijk gebracht. Zo slaagde het Deense bedrijf Uncle er niet in op de traditionele manier front-ent-developers te rekruteren. Daarom besloten ze aan te sluiten bij de games die bij de doelgroep het populairst waren. Zo verschenen in de game Team Fortress 2 posters met de tekst ‘Code warriors wanted’. Geïnteresseerden konden via de posters in dialoog gaan met hun potentiële werkgever. Deze campagne bracht wel het gehoopte succes.
In Nederland scoorde netbeheerder Alliander met een IT Truck, een vrachtwagen die het hele land door reed met daarin een virtual reality-game. In de game konden ict’ers kennismaken met de dagelijkse praktijk van Alliander, dat zich op deze manier meer als een aantrekkelijke ict-werkgever wist te profileren.
Geen stapel cv’s
Ook de makers van StartMonday constateerden dat een sollicitatieprocedure een tijdrovend proces is. Bedrijven en kandidaten die een baan zoeken, moeten vaak veel stappen ondernemen voordat er een eerste ontmoeting plaatsvindt. Tegelijkertijd blijkt dat in sollicitatieprocessen voor veel functies de eerste paar seconden van kennismaking tussen de sollicitant en de recruiter de doorslag geven.
Via de app van de Amsterdamse start-up StartMonday maken sollicitanten zelf een filmpje van vijftien seconden waarin ze zichzelf presenteren en kunnen reageren op de vacatures die recruiters plaatsen. De recruiters kunnen zo op een efficiënte manier een selectie maken zonder dat ze de keuze moeten maken uit een stapel brieven met cv’s. De app is niet specifiek voor ict’ers bedoeld. Het blijkt vooral een heel geschikte methode voor functies waarbij medewerkers zich dagelijks goed moeten kunnen presenteren. Onder andere Hema, Uber, RTL Nederland en verschillende hotelketens maken met succes gebruik van de app.
Het bedrijf werd vorig jaar door IBM geselecteerd om zelflerende Watson-technologie te gebruiken om intelligente sollicitatiekiosks te maken. De kracht van cognitive computing wordt gebruikt om een natuurlijke dialoog aan te gaan met kandidaten en het proces zo te vereenvoudigen. Dit alles leverde het bedrijf de Computable Award 2016 voor Nederlandse Start-up van het jaar op.
Bank is ICT-bedrijf
‘Het is mooi dat we goed scoren op lijsten met werkgevers, maar eigenlijk staan we in de verkeerde lijsten’, zegt Jacob de Rotte, een van de bedrijfshoofden ITC bij SNS Bank. ‘We zouden wat mij betreft gewoon in de lijst van ict-bedrijven moeten staan. Bij een modern bankbedrijf is de rol van de ict-afdelingen groot. Veruit de meeste klantcontacten gaan bij ons via de digitale kanalen. De nieuwe banken die ontstaan, zijn zelfs een en al ict.’
De wereld is totaal veranderd sinds De Rotte zelf tien jaar geleden bij de bank in dienst trad. ‘Internetbankieren was nog nieuw, van apps was nog geen sprake. De afgelopen jaren heeft een ware revolutie plaatsgevonden.’
Betrekken bij klant
Na de traditionele ict-bedrijven behoren banken tot de favoriete werkgevers van veel ict’ers. Van de banken scoorde SNS vorig jaar in het Computable-arbeidsmarktonderzoek veruit het best. Hoe onderscheidt de bank zich als ict-werkgever? ‘Mensen vinden het écht leuk om bij ons te werken. Verschillende mensen die bij ons hebben gewerkt en vervolgens hun heil elders zochten, zijn bij ons teruggekomen. Een aantal mensen die extern voor ons werkten, zijn bij ons in dienst gekomen,’ zegt collega-bedrijfshoofd Corriana de Vaal. ‘Wat mensen vooral waarderen, is dat we een platte organisatie zijn. Geen jasje-dasje. Op alle niveaus zeggen we je en jij, met daarbij de mogelijkheid om je overal in de organisatie uit te spreken.’
Wat ook zeker een rol speelt, is dat het werk dat ict’ers doen steeds zichtbaarder is geworden. ‘Het is mooi als je kunt zeggen dat je hebt meegewerkt aan de app voor mobiel bankieren of aan het feit dat je tante een goede hypotheek heeft kunnen afsluiten’, vervolgt De Vaal. ‘Medewerkers worden echt betrokken bij de wensen van de klant. We stimuleren medewerkers bijvoorbeeld om eens in een winkel mee te kijken en ook aanwezig te zijn bij usability- en klantonderzoeken. Klanten worden dan uitgenodigd om de interface van onze site en apps te testen. Het feit dat ict’ers uit de eerste hand horen wat klanten willen, werkt heel stimulerend.’
Ook marketing Agile
De omslag naar Agile werken heeft ook bij SNS plaatsgevonden. Dat betekent: minder in projecten denken en een grotere verantwoordelijkheid bij de teams. De Vaal: ‘Die verantwoordelijkheid vergt best veel van onze medewerkers, maar bijna iedereen ervaart het als uitdagend. Zelfs mensen die zich bezighouden met de systemen waar we al 25 jaar mee werken, zetten de eerste stappen naar Agile werken.’
Je kunt natuurlijk niet alles in de hele organisatie Agile maken, vult Jacob de Rotte aan. ‘Bij finance en risk management heb je te maken met complexe wet- en regelgeving. Het voortraject kun je daarbij niet Agile aanpakken.’ Toch is de Agile manier van werken zo ver doorgedrongen in de organisatie dat het ook is overgewaaid naar bijvoorbeeld de marketingteams.
Doorstromen
De transparantie binnen de bank moet er ook voor zorgen dat medewerkers gemakkelijker kunnen doorstromen. De Vaal: ‘Onze software-engineers kunnen niet alleen programmeren, maar doen na verloop van tijd ook flink wat bancaire kennis op. Als je als engineer op een gegeven moment de rol van analist meer ziet zitten, vinden we dat alleen maar mooi.’ Dat je bij de bank je hoofd boven het maaiveld uit mag steken, blijkt ook uit de hackathons die jaarlijks worden gehouden. De evenementen zijn steevast uitverkocht en de laatste keer werden drie winnaars in plaats van één geselecteerd. Voor hen worden uren vrijgemaakt om hun concept daadwerkelijk te gaan ontwikkelen.
Goede ict’ers vinden, is lastig, zo ervaart ook SNS. De bank is bijvoorbeeld naarstig op zoek naar ‘een hele schare software-engineers’. Omdat de bank Java-georiënteerd is, zijn specialisten op dit gebied hard nodig. Als Java-engineer kun je overigens ook de rol van informatie analist vervullen. Wie hands-on ervaring heeft met cryptocurrencies, machine learning of artificial intelligence kan ook terecht bij de bank. Daarnaast zijn mensen met een gedegen ict-opleiding die aan het begin van hun carrière staan ook van harte welkom.
Dit artikel is ook gepubliceerd in Computable Magazine 1 van januari 2017.
