Voor zekerheid, een hoog salaris en een afgebakend functieprofiel moeten developers bij een groot ict-bedrijf zijn. Creatieve avonturiers zoeken iets anders. Zij willen technologische uitdagingen, hun eigen wereld creëren, tegen tradities aan schoppen en deelgenoot zijn van something big. Start-ups bieden dat: ‘Wij werken hier aan een raket die steeds sneller opstijgt.’
Al meer dan veertigduizend schoolkinderen in Nederland en Finland hebben kennisgemaakt met Bomberbot. Hoe zegt u? Bomberbot. Dat is een nieuw concept om leerlingen van basisscholen en middelbare scholen kennis te laten maken met de digitale wereld waarin ze opgroeien. Het werkt zo: eerst oefenen de kinderen met theoretisch lesmateriaal. Als ze dat een beetje onder de knie hebben, gaan ze aan de slag met de Bomberbot Game: een robot door een doolhof sturen. Voor de allerbeste oplossingen moeten ze de klassikaal geleerde programmeerconcepten toepassen.
Een nieuw concept, een onbekende naam, en toch al veertigduizend kinderen die involved zijn. Als daar geen exponentiële technologie van een start-up achter zit. Ja dus! Bomberbot is een vernieuwer in onderwijsland. En vernieuwers gaan hard vandaag de dag. Ze laten zich de wet niet voorschrijven door de gevestigde orde, maar zijn wel dikke vriendjes met de Wet van Moore, die hen lanceert als een raket. In hun ontwikkelingslijn willen ze niets minder zien dan een hockeystickcurve. Welnu, dit vraagt natuurlijk om een specifiek type developer. De start-ups die Computable sprak voor dit artikel, zoeken initiatiefrijke, avontuurlijke vernieuwers die up-to-date kennis hebben van de nieuwste technologie en ook nog eens op de stoel van de ondernemer durven te gaan zitten. Ze nemen plaats in de Spaceshuttle en bepalen mede de koers.
Missie
De war on talent voltrekt zich in alle hevigheid. Stevig gevochten wordt er om goede programmeurs en developers. Die zijn schaars en kunnen overal aan de slag. Ze kunnen natuurlijk kiezen voor de baangarantie en vaste structuur van een groot ict-bedrijf. Maar al te gemakkelijk doen ze dat ook. Google, Apple, IBM, HP, Microsoft, Capgemini, SAP en al die andere multinationals hebben grote budgetten, gelikte employerbrands en protserige voorbeeldprojecten om talent te lokken. Wat kunnen kleine bedrijven daar tegenover stellen? Hoe kunnen bijvoorbeeld start-ups, die zelden budget hebben voor werving en selectie, toch aan talent komen? Het lijkt erop dat ze met ‘vernieuwingsdrang’ een sterke troefkaart in handen hebben.
Bomberbot is daar een mooi voorbeeld van. Commercieel-manager Job Caljé is lyrisch over het concept: ‘Wij geloven helemaal in onze missie het onderwijs te verbeteren. Ik denk dat die energie veel aantrekkingskracht heeft op nieuwe medewerkers. Bij grote ict-bedrijven krijgen developers een hoger salaris en meer zekerheid, maar bij ons kunnen ze doen wat hun hart hen ingeeft. Ze zijn hier niet anoniem. Ze krijgen veel feedback van vijftienhonderd leerkrachten en kiezen voor ons omdat ze het verschil kunnen maken, zelf kunnen sturen, verantwoordelijkheid dragen en breed inzetbaar zijn.’
Caljé heeft momenteel plek voor een developer slash onderwijsvernieuwer die zowel de database als de user experience voor rekening neemt, verantwoordelijk is voor alle technologie en altijd de missie van Bomberbot in het achterhoofd heeft. Caljé: ‘Onze missie is kinderen meegeven hoe ze de wereld om hen heen kunnen leren begrijpen. Naast bomen en planten zijn ook computers hun dagelijkse realiteit geworden. Op scholen dringt dat besef nog veel te weinig door. Programmeren zit nog steeds niet in het curriculum.’
Houston…
Start-ups als Bomberbot vinden het wiel opnieuw uit. En dat is spannend. Is er een markt voor het product? Zit er genoeg geld in de kas? Hebben de founders het juiste team samengesteld? Is de concurrent nog in te halen? Lopen de kosten niet uit de klauwen? Deugt het businessmodel? Is er budget voor marketing? Staat de consument al aan de voordeur? Elk van deze vragen kan zomaar met ‘nee’ worden beantwoord en dan hangt een faillissement zomaar ineens als een gifwolk boven het hippe bedrijfspand. ‘Houston, we have a problem…’
Start-ups bevinden zich op glad ijs. Dat schaatst lekker…, op voorwaarde dat je overeind blijft. Wat te denken van het verhaal van founder en ceo Yilmaz Schoen van TradeCast? Schoen geeft hoog op over deze Zwolse gamechanger en lijkt van bescheidenheid geen last te hebben. Schoen: ‘Wij hebben iets anarchistisch. Met ons product schoppen we met veel plezier tegen de traditionele broadcastmarkt aan. We zijn hard op weg de internationale televisiewereld voor goed te veranderen en de traditionele uitgeversmarkt op de schop te gooien met onze wil om te innoveren. Het ideale product maken wij samen met de klant. De technologische uitdagingen die wij bieden, vind je niet snel ergens anders.’
TradeCast zit momenteel op 22 medewerkers. Het bedrijf levert op maat gemaakte, wereldwijd te ontvangen, interactieve tv-zenders die eenvoudig via internet beheerd, geprogrammeerd en geëxploiteerd kunnen worden. Een TradeCast-zender is lineair én on-demand en maakt het gemakkelijk om je eigen uitzendschema’s te maken, interactief, met door kijkers ingezonden reacties tijdens live-uitzendingen, contextgevoelige links in productvideo’s en allerlei opties voor e-commerce. TradeCast-zenders zijn direct te bekijken via de webbrowser, maar ook als volledig gepersonaliseerde app voor iOS, Android en Smart TV. Voor de consument betekent dit controle over de eigen tv-zender, waar je ook bent. Voor developers betekent het: dromen, durven, doen. Lift off.
Sneller stijgen
TradeCast heeft per direct plek voor back-end developers en een Android-developer. Schoen: ‘Waarom zij voor ons zouden kiezen en niet voor een gevestigd bedrijf? Onze innovatieve cultuur, de vrijheid, het hoge technologische niveau. Onze mensen bedenken continu nieuwe oplossingen. Hier zitten geen hapsnap patatbakkers maar bevlogen sterrenchefs in code, die hun talent volledig kwijt kunnen. Hier heb je alleen maar supergemotiveerde en creatieve collega’s om je heen, waar je veel van kunt leren. Wij werken samen aan een raket die steeds sneller opstijgt.’
Wat vinden talenten er zelf van? Waarom kiezen zij eigenlijk niet voor zekerheid en een hoog salaris van een multinational, maar voor de spanning en sensatie van een start-up? Danny Wagemans (22), student nanowetenschappen aan de Radboud Universiteit, heeft daar wel een idee over. Wagemans won in mei 2016 een prijs aan de nieuwe Singularity University in Eindhoven en mocht deze zomer tien weken naar Silicon Valley om te werken aan zijn eigen idee en ideeën van tachtig studenten van over de hele wereld. Hij sprak Ray Kurzweil en Peter Diamandis, de oprichters van de Singularity University, en mocht ruiken aan het echte werk: een lean start-up opzetten en een idee concreet uitvoeren.
Lean start-up
Met vijf medestudenten bedacht Wagemans een goedkoop koelkastje dat wordt aangedreven door zonne-energie en off grid beschikbaar is voor vele miljoenen mensen wereldwijd die zonder elektriciteit en zonder koeling zitten. Wagemans: ‘Het hele idee van de lean start-up was nieuw voor mij. Kort samengevat, je kunt heel lang nadenken achter je bureau over het perfectioneren van een idee of het gewoon uitvoeren, op de markt brengen, testen, feedback verzamelen en verbeteren. Dat is wat wij doen. We werken in een klein team. Dat functioneert veel beter. Er is geen bureaucratie, je kunt snel handelen en je hebt veel invloed op de koers van het bedrijf. Als het de verkeerde kant op gaat, heb je genoeg eigen inbreng om bij te sturen. Iedereen is voor 100 procent aligned met de uitgangspunten.’
Daar heeft Wagemans een punt. In een groot bedrijf is het echt niet zo dat iedereen volledig achter de uitgangspunten en de bedrijfscultuur staat. Er is ruis, gedoe en afleiding. Er zijn altijd geruchten over reorganisaties. Er zijn teleurstellende functioneringsgesprekken, onhaalbare targets, overbodige regels en betweterige managers. Vooral dat laatste. Managers zijn aangesteld om hun personeel te vertellen wat zij moeten doen, hoe ze het moeten doen, wanneer ze klaar moeten zijn en wat er gebeurt als hun werk niet aan de verwachtingen voldoet. Nee, dan liever een start-up, vindt nanotechnoloog Danny Wagemans. Zelf bepalen hoe je je werk doet is eigenlijk niet meer dan logisch.
Allrounders
Zelf sturen en de koers bepalen, het is de reis naar een gedroomde toekomst. Founder Roel Snel van GrannyGram onderschrijft het geschetste beeld. GrannyGram zit nog niet in de fase dat er personeel kan worden aangetrokken, maar heel lang zal dat niet meer duren. De zaken lopen goed en Snel oriënteert zich op de arbeidsmarkt. Hij zoekt softwareontwikkelaars met eigen ideeën en veel verantwoordelijkheidsgevoel, die zelf durven te bepalen waar het met GrannyyGram naartoe gaat. Snel wil ‘allrounders’ die zelf beslissingen nemen. Project afgerond? ‘Beam me up Scotty.’
GrannyGram is sinds begin 2016 beschikbaar voor de 1,2 miljoen mensen in Nederland die niet op internet zitten. Het is een app waarmee je eenvoudig en snel fysieke postkaarten van gedeelde foto’s in Whatsapp kunt laten maken en versturen. Er is ook een b2b-variant en er wordt nagedacht over audio-kaarten met geluidsfragmenten van ingesproken berichten.
Mensen zijn zeldzaam
Roel Snel staat open voor uitbreiding van het productaanbod en vertelt meer over de mensen die hij zoekt om dat te realiseren: ‘Ze gaan het design ontwerpen, de interface bouwen, code schrijven, koppelingen maken met de database en de infrastructuur inrichten. Zulke breed ontwikkelde mensen, die zonder mij kunnen functioneren, zijn zeldzaam. Vaak doen ze wat hen wordt opgedragen. Ze zijn goed in een klein stukje code. Of ze zitten comfortabel bij een groot bedrijf, waar ze precies doen wat er verwacht wordt. Voor de persoon die ik zoek, rekenen wervingbureau’s zomaar tienduizend euro. Die mensen zijn zeldzaam.’
Hoe zit het eigenlijk met de al genoemde faillissementsdreiging? Hoe kun je het feit ‘managen’ dat een start-up minder vet op de botten heeft om financiële klappen op te vangen en een groter risico loopt failliet te gaan? Snel: ‘De persoon die ik aanneem moet dat beeld realistisch inschatten, de faillissementsrisico’s voor lief nemen en de uitdaging aangaan. Voor start-ups als GrannyGram is het zinvol om over onzekere factoren aanvullende afspraken te maken. Denk aan het nemen van een aandeel in het bedrijf, of afspraken maken over extra salaris als iemand na een half jaar naar tevredenheid blijkt te functioneren. Zo ligt het risico ook deels bij de developer, die zich meer zal inzetten.’
Juiste mindset
Een raket lanceren is niet weggelegd voor de weakhearted. Een Saturnus V, Sojoez, Ariane 5 of Falcon 9 de ruimte in sturen en op koers houden vraagt om koelheid, een leeuwenhart en zenuwen van gewapend beton. Groot denken is het belangrijkste instrument in de gereedschapskist van de start-up. Neem nou Job Caljé van Bomberbot, die in Finland een tweede Heimat heeft gevonden. In Finland zit programmeren sinds dit jaar in het onderwijs-curriculum en zijn zo’n vierhonderd leerkrachten met Bomberbot aan de slag gegaan. Bomberbot heeft er een deel van de inmiddels tweehonderd verkochte licenties weggezet. Fijn voor Job Caljé, en fijn voor zijn team. Dat smaakt naar meer. De wereld is een dorp en schaalbaarheid van een concept zorgt dat het overal succesvol kan zijn. Alleen, je hebt er wel experts met de juiste mindset voor nodig.
Dat geldt misschien nog wel sterker voor 112Motion.com. Dit concept wordt uitgerold in maar liefst tien Europese landen. De insteek: vernieuwing van de zorgsector. Ceo en founder Nanno van der Laan ziet een schrijnend gebrek aan innovatie in de gezondheidszorg, waar grote partijen de noodzakelijke veranderingen tegenhouden. Het kan slimmer, veiliger en goedkoper. De oplossing van 112Motion.com bestaat uit het monitoren van gedrag met behulp van sensoren en wearables. Van der Laan: ‘Wij geven data voor meer inzicht in het gedrag van ouders, kinderen en epilepsiepatiënten. We verbeteren de communicatie tussen artsen en patiënten en bouwen persoonlijke dossiers op. Op ons open platform maken we de connectie tussen alle devices en apps.’
Extra bagage
Van der Laan heeft inmiddels experts aangetrokken in machine learning, artificial intelligence, big data en internet of things. Dit zijn mensen die van elkaar willen leren, creatief en empathisch zijn en bovendien het ondernemerschap onder de knie hebben om 112Motion.com te laten groeien. Waarom zouden zulke alleskunners, die bij elk groot bedrijf emplooi kunnen vinden, voor Nanno van der Laan kiezen? ‘Vanwege de vrijheid en ruimte die we geven en ons internationale karakter. Deze mensen kunnen hier echt een stap maken in hun carrière. En mocht het niet lukken met 112Motion.com, dan kunnen zij met deze extra bagage altijd ergens anders aan de slag.’
Voor optimale betrokkenheid heeft Van der Laan nog iets bedacht: een optieregeling. De vier belangrijkste mensen (cto, mobile developer, big data developer en business developer) zijn mede-eigenaar van het bedrijf. Van der Laan: ‘Zij zijn eigenaar geworden van de case: een betere gezondheidszorg. Daarmee geven ze invulling aan onze visie. Zekerheid? Het woord zekerheid valt nooit in de contacten die ik opbouw. Het gaat over herkenning in onze missie en visie, groeiend vertrouwen in elkaar, geloof in de koers van het bedrijf en de overtuiging dat je bezig bent met iets bijzonders.’
En dat het mis kan gaan? Niet aan denken want Houston is ver weg.
Dit artikel is ook gepubliceerd in Computable Magazine 9 van november 2016
