Staatssecretaris Wiebes van de Belastingdienst heeft zomaar vijfhonderd miljoen euro door het putje gespoeld en krijgt deze week daarover de Kamer over zich heen. Maar wat lijkt op een hr-faal heeft alles te maken met ict en met verkeerde vrienden.
Soms komt voor een overheid ict-watcher alles tegelijk en onverwachts. Publicaties over Dictu en BIT leidden tot Kamervragen. Het PGB-drama gaat een nieuwe fase in. En bij de Operatie BRP lijkt men in het geniep voor de derde keer begonnen met het bouwen van een nieuwe bevolkingsadministratie. Wordt allemaal vervolgd.
Maar opeens is er nóg een probleem en geen kleintje: de Belastingdienst is vijfhonderd miljoen euro kwijt en daarbij zal het niet blijven. Er was vorige week opeens heel veel gedonder over dat deze week wordt vervolgd. De laatste ontwikkeling op het moment van schrijven is een ontluisterend feitenrelaas richting de Kamer plus een besluit om de Belastingdienst onder curatele te stellen. Morgen, 13 oktober 2016 een debat.
De Belastingdienst: stampede naar de uitgang
De ophef rond de Belastingdienst heeft betrekking op een grote reorganisatie en vernieuwingsoperatie onder leiding van Staatssecretaris Wiebes, de zogenaamde Investeringsagenda. De hele operatie is begroot op 1,1 miljard euro en bijna de helft van dat bedrag, vijfhonderd miljoen euro, is Wiebes letterlijk door de handen geglipt. In een notendop: de Belastingdienst moet ook op personeel gebied ingrijpend vernieuwen en dus moeten er vijfduizend+ mensen uit. De vrijwillig-vertrek-regeling die daarin voorziet heeft geleid tot een veel grotere exodus van mensen dan voorzien, ook mensen die Wiebes hard nodig heeft voor de aanstaande grote sprong voorwaarts.
Naar goed Haags gebruik heeft men geprobeerd om de uitglijder onder de pet te houden, maar ‘bij zo’n bedrag is dat moeilijk, terwijl Wiebes in de Kamer erkende cijferspecialisten als Wouter Koolmees (D66) en Pieter Omtzigt (CDA) tegenover zich vindt. Laatstgenoemde begon meteen na publicatie van de Miljoenennota boos te twitteren en Kamervragen te stellen. In het daaropvolgende debat meldde de Staatssecretaris dat er een beroerde vertrekregeling was bedacht die bovendien, in strijd met de procedures, buiten een belangrijk gremium, het Investment Committee, was gehouden. De laatste ontwikkeling is dus dat Wiebes keihard ingrijpt bij de Belastingdienst en alsnog openheid naar de Kamer verschaft.
De Investeringsagenda: ict, ict en nog eens ict
Wiebes is de opvolger van Frans Weekers die begin 2014 viel op een ict dossier: de toeslagen- of Bulgarenfraude. Wiebes had alle krediet en concludeerde al snel dat de ict van de Belastingdienst een total loss was. Het antwoord was de genoemde Investeringsagenda die niets meer of minder is dan een ict-revolutie en beslist heel wat verder gaat dan het uitfaseren van de blauwe envelop. Een cruciaal document in de Kamerstukken is een reviewrapport van adviesbureau Oliver Wyman over de Investeringsagenda. Warm aanbevolen voor ict’ers. Een paar quotes:
‘To achieve this de Belastingdienst has developed a high level target operating model with five building blocks: (1) Improve customer interaction, (2) Establish information-driven oversight, (3) Develop systematic management information (4) Enhance use of data and analytic capabilities and (5) Revamp legacy IT-Systems.
These building blocks touch all functions within the organization with strong interdependencies. It will therefore be crucial that the change programme […] is truly holistic.
[…] cost of investment of EUR ca. 1.1 BN over five years.
A key part of the business case is a net reduction in staff of 3,500 over three years, or 16.7% of the current 21,000 workforce. […] Managing this net reduction will require close management attention.’
De ophef van vandaag gaat over dat laatste zinnetje: vijfduizend onrendabele mensen eruit en vijftienhonderd high potentials erbij lukt alleen wanneer je dat heel strak aanstuurt. Omdat er sprake is van een alomvattend programma (’truly holistic’) moet je de zaken natuurlijk ook strak op elkaar afstemmen. Het is bijvoorbeeld niet handig als je uitvoerders van legacy processen laat vertrekken voordat de nieuwe processen staan (lees: er nieuwe systemen zijn geïmplementeerd.) En wat je natuurlijk helemaal niet wilt is dat de mensen die je nodig hebt om de nieuwe organisatie op te zetten vertrekken.
Zelfs als je hier vijf à zeven jaar voor neemt is wat Wiebes wil een Herculische opgave met een hoog ict verander karakter. Centraal daarbij staat een totaal nieuw, modern dienstverlenings- en controle paradigma dat zich vertaalt in een kolossaal ict-programma: herontwerp, (ver)nieuwbouw, gegevensmigratie van zo ongeveer alle systemen. Het wegsaneren van een kwart van de formatie is daarbij cruciaal maar moet onderdeel zijn van een doordacht plan en goed worden getimed.
Wat ging er mis: de symptomen
De informatie die nu aan de Kamer is verstrekt heeft vrijwel alleen betrekking op het laatste zinnetje in het reviewrapport: ‘Managing this net reduction will require close management attention.’ Wiebes meldt de Kamer dat er helemaal niets is gemanaged. Wat er is gebeurd, is dat het lijnmanagement van de Belastingdienst een vertrekregeling heeft uitgedeald met de vakbonden en deze op eigen houtje heeft bekrachtigd. Vervolgens heeft een kwart van de werknemers besloten om via deze opening het pand te verlaten – en natuurlijk niet alleen die mensen die men snel kwijt wilde. Voor nogal wat mensen is de regeling an offer you can’t refuse wordt nu gezegd. Wat je echter nauwelijks hoort is dat de verhoudingen bij de belastingdienst al lang behoorlijk zijn verziekt. Vijf jaar terug was daar nog een relletje over toen topman Hans Blokpoel zich in nogal denigrerende termen over groepen medewerkers had uitgelaten. Die mensen stromen nu lachend uit, maar zij niet alleen.
Wat ging er mis: de Staatssecretaris
Volgens Wiebes heeft het management van de Belastingdienst eigenmachtig een juridisch bindende deal met de vakbonden gemaakt. Hij, Wiebes, kwam er pas achter wat er was gebeurd toen het kwaad al was geschied. Centraal daarbij staat het passeren van een speciaal toezichtorgaan, het Investment Committee dat door Wiebes zelf daartoe in het leven is geroepen. Wiebes meldt de Kamer nu dat de belastingdienst wordt gekenmerkt door een ‘informele en ongestructureerde cultuur van besluitvorming’, wat onder meer blijkt uit het ontbreken van alle onderbouwing van de met de bonden gemaakte afspraken. Wiebes geeft aan ook geen idee te hebben hoe de besluitvorming in de top van de belastingdienst tot stand is gekomen. En meer in het algemeen heeft het ministerie van Financiën weinig greep op de belastingdienst, aldus Wiebes nu.
Checks and Balances ofwel het Investment Committee
In het relaas van Wiebes staat ‘zijn’ Investment Committee (IC) centraal. Het IC is speciaal opgezet voor het toezicht houden op de Investment Agenda. Want waar Nederlandse bestuurders gek zijn op bestuurlijk monisme is McKinseyaan Wiebes van de ‘checks and balances’. De namen van de IC-leden zijn weggelakt, maar door een foutje toch op de website van de Kamer te zien. Website GeenStijl wijdt er meteen een stukje aan, want naast een aantal topmanagers vanuit Financiën en de Belastingdienst zelf zien ze twee oude bekenden: Arco Groothedde en David Jongen. Beide heren hebben een zwaar bestuurlijk ict-cv, wat je ook mag verwachten bij een toezicht op een groot ict-programma.
Arco Groothedde is de baas van Translink Systems (van de OV Chipkaart). GeenStijl heeft al een paar lelijke dingen over Groothedde opgeschreven, maar niet dat hij bij het Kadaster verantwoordelijk was voor een problematisch outsourcingstraject naar Capgemini, al dan niet toevallig ook huisleverancier van de belastingdienst.
David Jongen, de voorzitter van het IC, is nu baas van een Limburgs ziekenhuis met grote ict problemen. Tussen 2006 en 2011 was Jongen echter verantwoordelijk voor de ict bij UWV en overzag hij enkele van de grootste ict-mislukkingen. Jongen is vooral bekend van het programma WIA (officiële schade 89 miljen euro). Minder bekend is dat hij ook verantwoordelijk was voor de mislukking van de loonaangifteketen, waar de ict schade enkele honderden miljoenen bedraagt. Bij de Belastingdienst kennen ze David Jongen heel goed van dit laatste project. Dat maakt het nog opmerkelijker dat Jongen een strategische club als het IC mag voorzitten, tenzij men natuurlijk op zoek was naar zwakke leiding.
Wat ging er mis: één spa dieper
Staatssecretaris Wiebes heeft aangegeven dat hij alleen verantwoordelijk is. Zo hoort dat natuurlijk, maar dat is een formaliteit. Wat je wilt weten is of Wiebes als bestuurder de plank heeft misgeslagen en of het met die Investeringsagenda nog goed kan aflopen.
Eerst de handelwijze van Wiebes. Voor hem was het IC de belangrijkste ‘check & balance’ om ontsporing te voorkomen. Het IC zou zijn gepasseerd (lees: misleid) door de organisatie. Het gekke is alleen dat we dankzij GeenStijl weten dat er ook mensen van de Belastingdienst zelf in het IC zitten: topman Blokpoel (recent vertrokken), maar ook mensen van de afdeling FEZ. En het feitenrelaas laat zien dat vanuit die afdeling FEZ stevig aan de bel is getrokken. Geen sterk verhaal.
Dan de faalbestuurders Groothedde en Jongen. Stel dat de topmensen van de Belastingdienst speciaal zwakke broeders hebben uitgezocht, dan nog is tenminste Jongen meer dan bekend bij Financiën, waar heel wat mensen in 2007 slapeloze nachten hebben gehad van het probleempje dat zes miljoen mensen door problemen bij het UWV geen toeslagen konden krijgen. Misschien moet Wiebes ook eens praten met zijn naaste medewerkers.
Dan dat IC zelf. Jongen en Groothedde zijn aangesteld voor 0,03 fte, iets meer dan een week per jaar. Dan kun je echt niet veel meer doen dan kritische vragen stellen. Maar als je eens per twee maanden bijeenkomt en geen eigen staf hebt (vermeldt Wiebes niet) dan moet je echt van goede huize komen om dwars te gaan liggen. En, zoals gezegd, heeft voorzitter Jongen op dat gebied geen fijn track record.
Terug naar de kwaliteit van de mensen: het lijkt erop dat de tweemaandelijkse vergadering van juli niet heeft plaatsgevonden. Vier maanden lang geen toezicht/besluitvorming is vragen om problemen. Maar ja, vakanties hè. Jammer genoeg werkten het management en de bonden wel door.
Het kan zijn dat het feitenrelaas bewust alleen focust op de hr-aspecten, maar het heeft er alle schijn van dat er door het IC nergens een link is gelegd tussen de timing van het lozen van personeel en een uitgewerkte ict-veranderagenda/-planning. Dat zou onvergeeflijk zijn.
Kortom, Wiebes is niet alleen formeel verantwoordelijk, hij heeft ook persoonlijk steken laten vallen bij het inregelen van zijn ‘checks and balances’.
Komt het nog goed met de Investeringsagenda?
Gegeven dat die vijfhonderd miljoen euro (45 procent van het totale budget) foetsie is, zou het programma dan voor 1,6 miljard euro succesvol af te ronden zijn? Het antwoord is een ongekwalificeerd ‘nee’. En wel hierom:
- De Belastingdienst raakt sleutelpersoneel kwijt. Zonder die mensen moet je dure externen inhuren die minder weten. De vertrokken mensen weer inhuren is tegen de regels (die daarom worden aangepast) maar is natuurlijk ook duur want deze nieuwe zzp’ers hebben een sterke marktpositie.
- Als zodanig lijkt de Investeringsagenda te ambitieus. Ik ken geen enkele Nederlandse publieke informatie-intensieve organisatie dit iets dergelijks heeft gepresteerd.
- Dat Wiebes de Belastingdienst onder curatele stelt is meer dan begrijpelijk. Maar reken voor een jaar of twee op onrust en angst, juist bij de hoger geplaatsten. En met een McKinsey-pet op zou ik tegen Wiebes willen zeggen dat het zéér verstandig is om de mensen die de jarenlange klus moeten gaan klaren niet onder curatele moeten staan. Eerst saneren, dan investeren!
- Wiebes geeft met zijn karakterisering van de Belastingdienst als een ongestructureerd en informeel werkende club de beste reden waarom de Investeringsagenda niet gaat lukken. Zoiets vereist visie, planning en een open, resultaatgerichte bedrijfscultuur.
Kortom, doorgaan met de Investeringsagenda is gekkenwerk. Sterker, Wiebes en/of zijn opvolger doen er verstandig aan om vol op de rem te gaan staan. Dat scheelt nu een meevaller en straks een serie mislukte ict projecten.
Nu kijken wat de Kamer ervan vindt. En hopen dat ze nu of later iets verder kijken dan de ramp die zich op financieel en hr-terrein heeft voltrokken.
Het debat vindt op donderdag 13 oktober om 10.00 uur plaats in de Thorbeckezaal.
Checks and balances, geen stijl, bestuur, werklozen, financien, debat oktober, Thorbecke, gekkenwerk, track record, 500 miljoen, belasting..
Vreemd, ik moet ineens aan Trump en Hillary denken.
Ik lees zoveel artikelen over IoT, maar wie laat er hier nou eens een microfoontje per ongeluk open staan ? Opnemen op mp3 en dan naar Hillary’s mailbox sturen 😉
En het laat weer eens zien waarom zoveel ict mis gaat: ze proberen een organisatorisch probleem met een nieuw magisch ict-tool op te lossen.
De incompetentie van de betrokkenen straalt er maar weer eens heel erg duidelijk van af.
Ik kom werkelijk woorden tekort om mijn afschuw hierover uit te spreken, kan gevoelens van een onmetelijke onmacht niet terugdringen, en voel me ontzettend belazerd! Hoe raar dat ook mag klinken.
In deze tijd waarin onze politici zo haar best doen om voor fatsoenlijk door te blijven gaan, blijkt maar weer eens te meer dat, wanneer er zich te veel besluitvormingsmacht rondom een te sterk geconcentreerd probleem voordoet, het in deze complexe materie toch weer drastisch misgaat. Ook hier blijkt weer een te grote vorm van miscommunicatie c.q. mismanagement van zaken. “Ieder voor zich en God voor ons allen”, lijkt de tegenwoordige moraal!
Eens te meer blijkt maar weer, dat wanneer er zich “financieel perverse prikkels” voordoen, Nederlanders zich niet schamen om hier drastisch misbruik van te maken. Ambtenaren vormen hierop, hoe ongewenst ook, helaas geen uitzondering! De laatste jaren laten Hooggeplaatste managers, al langere tijd van zich horen wanneer het op financiële schandalen aankomt. Berichtgeving waar niemand meer van opkijkt , maar waar wel ontwrichtende situaties door ontstaan! Waar blijft de “Rijnlandse” gedachte? Na mij de zondvloed, is zo kortzichtig!
500 miljoen slecht bestede Euro’s van uw en mijn belastinggeld, makkelijker kon men het U blijkbaar niet maken! Aan deze goudhaantjes, laat het vooral horen op feestjes en partijen dat u met een gouden handdruk op pad bent gestuurd. Vergeet s.v.p. vooral niet te vermelden hoe stom men het vond dat deze aanbieding überhaupt werd gedaan, maar dat het een aanbod was wat u gewoon weg niet “wilde” weigeren! Eens kijken, of uw buurman nog wel elke dag netjes goedemorgen tegen u wil zeggen?
Mocht U een van de sleutelfiguren zijn waarover dhr. Veldwijk het hier heeft, maar toch één van de “gelukkigen”! Dan wil ik u het volgende toch graag meegeven. Wellicht was U toch niet diegene, die binnen uw werkterrein, een blijvende bijdrage wilde leveren, uw “moreel kompas” blijkt daarvan meer dan voldoende getuige te zijn! Een fijn leven verder…ik ben u nergens dankbaar voor! U begrijpt dat dit “geintje” niet goed te maken valt met 1,6 Miljard Euro, nee daarvoor moet men de financiële draagkracht van alle Nederlanders weer op de proef gaan stellen, eens zien wat er uitkomt… Gelukkig weet men Uw sofinummer nou ook te vinden, immers aangespekt!
Nee, er zal een andere soort ambtenaar op moeten gaan staan, één die onder een enorme negatieve management druk, de komende jaren, kwalitatief onberispelijk werk moet gaan afleveren. Eentje die een dergelijke beloning na jaren van trouwe dienst daadwerkelijk waard blijkt te zijn geweest, maar helaas nooit zal ontvangen! Tjonge, jonge wat een tijden!
Was laatst bij de belastingdienst, praten over een baan. Zat ik daar, alzegikhetzelf intelligent, met inzicht in ICT en originele ideetjes om ook niet-technisch management beter grip op de zaken te bieden. Hoor ik, ja we weten dat we teveel ouwe lullen hebben en hebben dus nieuw bloed nodig maar ik was de verkeerde soort nieuw bloed. Ze hebben zichzelf een enorme brain-drain aangemeten en gaan dan kieskeurig zitten doen.
Ondertussen met spoed verder op zoek naar een baan maar nu buiten Nederland. Specifieker naar een land waar de overheid niet zonodig uit misplaats moderniteitsnajagen vanalles willen verherICTiseren en in
het bijzonder de belastingdienst niet. Een land waar de belastingen laag en vooral simpel zijn. Ik heb namelijk wel betere dingen te doen dan een half jaar plus “voor de gemeenschap” te werken en dagen met webformulieren en regels te stoeien om vervolgens te zien dat al dat
geld aan illegale regelingen weggepist wordt. Of aan “ambitieuze” maar vooral op het eerste aanzicht al inepte nieuwe nieuwe nieuwe Biereco verherICTbouwingen.
Dit zijn van die dingen waar je enorm veel technisch inzicht alsook een globale visie nodig hebt, al was het maar om te kunnen zien of je het paard achter de wagen aan het spannen bent of ervoor, en niemand binnen het Haagsche begint ook maar een beetje in de buurt van een van beide te komen. Het wordt pas zichtbaar als het resultaat er staat. De resultaten zijn daarmee voorspelbaar en ondertussen spreekwoordelijk.
Als de overheid weer eens een briljant plan heeft, zou zij het vóór het wereldkundig te maken eerst moeten laten screenen door iemand die er niets mee te maken heeft en er fris naar kan kijken. Dan was zo’n akkevietje meteen opgevallen.
Goed artikel. Degelijke achtergrondinformatie. Met veel interesse gelezen!
Goed artikel dat weer eens duidelijk maakt hoe verziekt de Belastingdienst samen met haar politieke vriendjes is. Het is al jaren bekend dat de Belastingdienst op ICT gebied op z’n zachts gezegd niet lekker loopt. Dat is de dienst overigens niet alleen aan te rekenen, de politiek wijzigt het belastingstelsel jaarlijks dusdanig dat iedere welwillende ICT organisatie onmogelijk zulke grootschalige wijzigingen door kan voeren binnen dat jaar. Laat staan dat je dan parallel dezelfde organisatie ook nog eens op z’n kop kan zetten, overigens wel met de juiste intenties t.a.v. het huidige digitale tijdperk. De politiek roept wat, alles behalve duidelijke eisen, en buigt zich niet over de impact die dit heeft op haar eigen diensten (UWV, Belastingdienst of Rijkswaterstaat, het maakt eigenlijk niet uit), maar stelt wel tegelijk voorwaarden op hoe en wanneer het allemaal af moet zijn. Een licht gebrek aan ervaringsdeskundigheid kun je het wel mogen noemen.
Daar waar commerciële instellingen momenteel dezelfde veranderingen op het gebied van ICT ondergaan uit pure overleving noodzaak, daar hoeft de publieke sector (overheid en (semi)overheid) enkel te optimaliseren in het kader van het maatschappelijke belang. Daar waar de een dus alles kwijt raakt als hij/zij faalt kan de ander vrolijk doorgaan ongeacht het resultaat (je sneuvelt hoogstens politiek of huppelt naar een ander departement/overheidsinstantie). Daar waar de een dagelijks zijn hart en ziel steekt in het behalen van het noodzakelijke bedrijfsresultaat (anders is het over en uit), daar is de ander vooral bezig met zichzelf, zijn of haar positie, de promotie, politiek bedrijven, invloed uitoefenen en nadenken over de dag van morgen. En daar zit naar mijn mening de kern van het probleem, de instelling van de mensen die zich verantwoordelijk zouden moeten voelen voor het doorvoeren van de gewenste verandering. Wat is hun inzet? Wat valt er nou werkelijk te verliezen?
De overheid wil wel veranderen en roept dat dit vanuit het maatschappelijke belang moet (de burger/stemgerechtigde vraagt er om…het gaat immers om stemmen), maar wie voert deze verandering dan uit? Dat zijn dezelfde overheidsvrienden die al jaren rondhuppelen van de ene naar de andere overheidsinstantie, die elkaar aannemen op deze posities, voor elkaar in ieder geval geen bedreiging vormen en die “uitblinken” in hun successen maar die bovenal de eerder beschreven instelling hebben. Gebruik maken van de kennis en kunde uit het bedrijfsleven waar men wel in staat is dergelijke veranderingen door te voeren? Ho maar, je CV redt het niet omdat je niet voorheen al 20 jaar bij de overheid werkte. Je zou toch maar eens te veel “out-of-the-overheidsbox” denken, dan vorm je een bedreiging voor de zittende garde.
Nu dan terug op de inhoud van het artikel en een extra reden waarom de gewenste verandering nooit gaat lukken als er niet (veel) meer veranderd. Grote corporate instelling nemen momenteel zwaarwegende besluiten die haaks staan op het zogenaamde “oude denken”. Ze kunnen niet anders of het is over en uit, de hele organisatie gaat “op z’n kop”. Overigens beperkt zich dat zeker niet tot enkel ICT, de Operatie moet er ook aan geloven (grenzen tussen ICT en Operatie vervagen immers). Er wordt gekeken wie er geschikt is voor de toekomst, wie om te scholen is, wie het schip moet verlaten en wie er juist aan boord gehaald moet worden. Alternatief worden naast de bestaande organisatie nieuwe wendbare organisaties opgezet met de gewenste cultuur (zogenaamde “green-field” organisaties). Je moet immers, er is geen keus.
Zo ver was de Belastingdienst dan nog wel gekomen met dien verstande dat er mensen die men geschikt acht voor de toekomst en mensen die je om kunt scholen (en dus nodig hebt in de toekomst) met een riante regeling vrijwillig het pand mogen verlaten. Dat zegt net zoveel over de regeling als over de mensen die hier gebruik van maken (denk aan “instelling”……. waarom ergens vrijwillig weg gaan als je hart en ziel daar ligt…..of ligt die daar dan blijkbaar niet?). Nu gaan we de regeling zo veranderen dat diezelfde mensen weer als ZZPer terug mogen komen. Tja, financieel gezien al een erg domme extra regeling die helemaal haaks staat op het maatschappelijke belang (daar ging het toch om, dus dat is alvast mislukt) maar nog meer de vraag of je hiermee de natuurlijke schifting van mensen die er voor gaan en mensen die er blijkbaar niet voor gaan geweld aan doet. De Belastingdienst gaat dus mensen terug inhuren die eerder kenbaar gemaakt hebben er niet voor gaan? Als dat geen gifbeker is voor het beloofde succes, dan weet ik het ook niet meer. Een verandering valt of staat op de mensen en de welwillendheid om te veranderen (en dat moet je dan inderdaad heel goed managen).
De overheid en belastingdienst houdt zichzelf hiermee in stand, op deze manier is er namelijk geen ruimte voor verandering, een cultuur verandering wel te verstaan. De deuren zitten dicht voor ervaringsdeskundigen van buitenaf, en als ze al binnenkomen wacht hun een politieke houtgreep. De ministers, staatsecretarissen en DG’s staan mijlenver weg van werkvloer en snappen letterlijk niets van ICT en de huidige digitalisering. Die beloven het onmogelijke en worden geadviseerd door (politiek) belanghebbenden waarbij ICT het nakijken heeft. Elke “veranderorganisatie” en/of controle mechanismen (zoals het IC) wordt bemenst met politieke bobo’s en vriendjes met een track-record die in het normale bedrijfsleven tot een gewisse dood had geleid, en de te veranderen organisatie puilt uit van mensen die niet willen of kunnen veranderen (en die versterken we dan met gelijk denkenden). Pad stelling of toch niet?
Wat dan wel? Kijk naar het bedrijfsleven. Als de verandering intern niet lukt (en dat is helaas ook vaak een conclusie), maar het moet toch, neem dan rigoureuze maatregelen en bouw een “Belastingdienst 2.0”. Ver weg van het oude gebouw, niet beïnvloed door politiek, niet beïnvloed door de bestaande cultuur, nieuwe mensen, zo weinig mogelijk overheidsachtergrond, van scratch af aan opbouwen met daaromheen een stadsmuur aan politieke en bestuurlijke bescherming. Want ja, de politiek zou de politiek niet zijn en de belastingdienst niet de belastingdienst indien ze elk middel aan zouden grijpen om een dergelijk initiatief de kop in te drukken of te laten falen omdat ze er zelf te weinig invloed op hebben. Daar waar de politiek momenteel alles voor mogelijk houd en dingen beloofd verwacht ik hier overigens een hele snelle “onmogelijk” te horen, het gaat immers regelrecht in tegen de gevestigde orde en cultuur. Dat blijft een belangrijk aandachtspuntje (understatement). Ervaringen uit het bedrijfsleven hebben al menig wenkbrauw doen fronzen, als je het daar niet zelf doet, dan komt er wel een nieuw jong en enthousiast clubje die je hele bedrijfsmodel om zeep helpt. Dat zwaard hangt een overheidsinstelling natuurlijk niet boven het hoofd, maar waarom niet zelf dat nieuwe clubje opzetten vanuit het maatschappelijke belang? Die 1500 oud medewerkers terug inhuren? Geen denken aan, gewoon laten solliciteren in het bedrijfsleven. Dan wordt vanzelf duidelijk of ze de regeling waard waren.
De belastingdienst die haar eigen regels overtreed en zichzelf een boete moet betalen is nooit grappig.
In feite blijkt al langer dat dit land niet meer te besturen is met de huidige staatsinrichting. Er heeft zich een klasse van ambtenaren en parlementariers gevormd die een compleet autonome groep vormt met eigen belangen die niet meer parallel lopen met de belangen van de bevolking.
Kenmerken: alpha studies, naïviteit, links, dikke salarissen, gedeelde en/of geen varantwoordelijkheid, falen zonder consequentie, hebben geen feitelijke toevoeging van waarde, beslissingsangst, zelfoverschatting, kunnen niet met cijfers omgaan, hebben geen vizie, geen moreel kompas en zijn sterk gericht op zichzelf.
Het wordt natuurlijk helemaal een dolle boel, wanneer zelfs de DIGI commissaris zich geen enkele vorm van discretie wil aanmeten : http://ibestuur.nl/weblog/geen-geld-we-zwemmen-erin
Zoals ik al vermelde: “Ik kom werkelijk woorden tekort om mijn afschuw hierover uit te spreken”