Het gebruik van open standaarden wordt verplicht bij wet. De Tweede Kamer heeft deze motie van Pvda-Kamerlid Astrid Oosenbrug aangenomen. De verplichting wordt meegenomen in de wetgeving rond de Generieke Digitale Infrastructuur die door Digicommissaris Bas Eenhoorn wordt opgesteld. Deze WGDI valt dan binnen het bestuursrecht.
Nu het gebruik van open standaarden bij wet verplicht wordt, kan de Tweede Kamer er dwingend op toezien dat dit binnen de overheid daadwerkelijk wordt toegepast. Daar schortte het in de praktijk nogal aan, ondanks dat in 2002 de motie-Vendrik over dit onderwerp al was aangenomen.
De aangenomen motie verplicht het kabinet verder zich in te spannen om veel meer te doen aan de kennisverspreiding en voorlichting over open standaarden. In samenspraak met minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties komt er een vraagbaak bij Pianoo, het expertisecentrum voor aanbesteden bij EZ. Daar kunnen ambtenaren bijvoorbeeld terecht met vragen over hoe zij eisen met betrekking tot open standaarden en open source dienen op te nemen in een aanbesteding.
Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat alle kennis over open source software waarover de overheid beschikt ter beschikking wordt gesteld via bestaande structuren, zoals Pianoo.
Hobbyproject
In een reactie zegt Pvda-Kamerlid Oosenbrug erg blij te zijn met het aannemen van haar motie die zij indiende tijdens het Voortgezet Algemeen Overleg ‘Actieplan open overheid 2016-2017’ (alleen de PVV stemde tegen). ‘Ik ben hier zo’n vier jaar mee bezig geweest. Ik merkte dat er bij ambtenaren en Kamerleden een hiaat bestaat in hun kennis over open standaarden en open source. Ze weten niet wat er tegenwoordig allemaal kan met open source of vrije software. De vooroordelen over dat dit een hobbyproject is van een stel softwarecowboys overheerst nog steeds. Bovendien merk ik dat er in de praktijk weinig terecht komt van de afspraken die al zijn gemaakt over hoe de overheid behoort om te gaan met open source en open standaarden.’
Symbolisch vindt zij de publicatie van haar aangenomen motie op de website van de Tweede Kamer. ‘Die staat er alleen in doc-file. Dat moet echt veranderen. De overheid moet natuurlijk wel het goede voorbeeld geven.’
Pas toe – leg uit
In 2015 diende Oosenbrug al eens samen met SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen een motie in om open source software in aanbestedingen verplicht voorkeur te geven. Zij constateerde echter daarna dat nog lang niet overal binnen de rijksoverheid en de decentrale overheden gewerkt wordt met open standaarden en open source software en dit deels te wijten is aan een gebrek aan kennis en expertise bij het aanbesteden van software. ‘Daarom heb ik deze nieuwe motie ingediend. Wat mij opviel was dat de zogeheten ‘Pas toe, leg uit’-regel, waarbij indien open source niet zou worden gekozen dit moest worden uitgelegd, erbij inschoot door een gebrek aan kennis.’
Volgens het Pvda-Kamerlid gaat de nieuwe wetgeving er straks toe leiden dat in een aanbesteding bij gelijke geschiktheid gekozen moet worden voor open source danwel vrije software. Indien dit niet kan moet er een exitstrategie worden opgesteld hoe een overheidsorganisatie binnen maximaal vijf jaar afscheid kan nemen van een closed source leverancier.
Sorry, dat bedoelde ik ook. Bij al het praten over ‘open’ is die vergissing gauw gemaakt 🙂 .
hihi – gewoon appeltaart trakteren, hebben we het er niet meer over 🙂
@Rutger
Er zijn legio software bedrijven die hun producten als open-source aanbieden en hun verdienmodel support, training of het op maat maken van hun product hebben. Iets wat in de praktijk maar wat makkelijk is als je een bug tegenkomt en die dus zelf op kan lossen en dat overleggen aan de bouwers van dat product. Die synergie en kortere ’time to market’ is te prefereren boven een support ticket dat pas later behandeld wordt waarbij het nog maar afwachten is of die bug überhaupt dusdanig belangrijk is dat deze wordt opgepakt voor een toekomstige release.
@Johan
“Iets wat in de praktijk maar wat makkelijk is als je een bug tegenkomt en die dus zelf op kan lossen en dat overleggen aan de bouwers van dat product.” Dat is toch absoluut niet realistisch. Welk bedrijf, welke instelling heeft er nu personeel rondlopen dat dit kan doen. Stel een gemeentelijke instelling loopt tegen een bug aan in LibreOffice Writer, denk je dan dat daar iemand rondloopt die in de sources van Writer gaat spitten om de bug te verhelpen? Je mag al blij zijn als ze daar de PC’s in de lucht kunnen houden.
Een voorbeeldje van zo’n probleem. Gisteravond installeerde ik de nieuwste versie van LibreOffice (64 bit), V2.2. Dan wordt V2.1 automatisch gedeïnstalleerd, maar dat gaat niet helemaal goed. Er gaat iets fout met de program directory waardoor je daar niets meer mee kunt. Toen me dat voor de eerste keer overkwam heb ik een hele tijd gezocht naar wat er aan de hand kon zijn, maar nu weet ik dat ik gewoon de standaard Microsoft oplossing control-alt-delete (herstart) moet gebruiken, daarna is die directory verdwenen. Die fout zit al een hele tijd in de installatie procedure, zal ook bekend zijn, maar is nog niet opgelost. Wie moet je / kun je daar op aanspreken? Niemand, dat is het probleem bij open source.
Als de overheid LibreOffice zou gaan gebruiken, dan zou er dus een bedrijf / overheidsinstelling moeten zijn die support kan leveren voor dat pakket, en dit soort problemen kan oplossen in samenwerking met de LibreOffice ontwikkelaars. Gratis is die software dan niet meer, je moet immers betalen voor die support. Echter gebruikers hebben wel zoiets nodig om op terug te kunnen vallen.
@dirk Als je niet precies weet waarover je schrijft, zou je het misschien beter in vragende zin kunnen doen?
Er is allerlei professionele ondersteuning beschikbaar voor LibreOffice. LTS, level 3 support etc.
Startpunt hier http://www.libreoffice.org/get-help/professional-support/
@Cor
“Er is allerlei professionele ondersteuning beschikbaar voor LibreOffice.”
Dat is precies wat Dirk schrijft! Een instelling die geen verstand heeft om de open source software die ze nodig hebben te installeren of te onderhouden, moet hiervoor support inkopen. Een zelfhulp-site is voor digibeten geen oplossing.
Het is al eerder gezegd: open source is niet synoniem met gratis.
@Frank Dirk schrijft in een voorwaardelijke formulering, ‘zou er moeten zijn’. Het is er gewoon.
@Cor:
Maar niet in Nederland, en op welke basis? Best effort, of op basis van een echte support overeenkomst? Het zijn ongetwijfeld kundige personen maar op welke basis ze support verlenen is niet helemaal duidelijk.
Daarnaast bedoelde ik mijn opmerkingen vooral in algemene zin, niet toegespitst op LibreOffice. Dat gebruikte ik slechts als al dan niet gelukkig voorbeeld.
Dick, als je een bedrijf kent dat ondersteuning zoekt: breng ze met mij in contact en ik zorg dat elke gewenste vorm wordt geleverd.
Struikel toevallig over het artikel met de reacties. Normaal lees ik de artikelen over open standaarden niet omdat het nergens over gaat. Maar nu waren er veel reacties en viel het op.
Het komt wellicht wat bout over wat ik op ga schrijven, maar probeer hier mee een punt te maken.
Eerst even tot tien tellen. Ron Dirk en Mario verwijzen naar forumstandaardisatie.
https://www.forumstandaardisatie.nl/lijst-open-standaarden/in_lijst/verplicht-pas-toe-leg-uit
Even wat opmerkigen:
DKIM open standaard voor Anti-phishing? Dat is wel hele creatieve benaming en suggereert wel iets. DKIM zorgt er alleen maar voor dat de afzender van een e-mail adres geverifieerd komt van het domein waarvan het zegt wat het is, ofwel e-mail adres spoofing. Dat *zou* weleens gebruikt kunnen worden in phishing, maar omdat als duidende uitleg te gebruiken is een rode vlag dat de verantwoordelijken van de lijst misschien niet helemaal competent zijn om deze lijst te beheren. De uitleg is overigens al een stukje beter.
DNNSEC op domeinnaambeveiliging te scharen is verdedigbaar, maar wel erg beperkt.
IPv6 en IPv4 zijn internetnummers? Kwam Ton Elias met die “vertaling”
SAML .. Authenticatie? Dat is juist de minste van de functies van SAML. En als SAML als wat oudere standaard genoemd word, waarom dan niet OAUTH ook aan de lijst toevoegen? Wereldwijd is dat steeds vaker gebruikt voor authenticatie ja.
TLS …. versie 1.0 nog een standaard die gebruikt moet wordn? Hoop het niet! Want dan zal je beveiliging nooit een hoog cijfer halen.
Hoewel ik het initiatief voor het gebruik van open standaarden wel ondersteun blijft dit wel een lange pijnlijke weg. zeker als het niet leeft en er geen handhaving is. Hier zou nu juist een overheidsorgaan moeten zijn die andere overheden helpt bij het maken van juiste keuzes en die benaderd word VOOR er een aanbesteding geschreven wordt.
Wat betreft OpenOffice LibreOffice… sorry guys, maar dit is in mijn ogen dood. Als je kijkt naar Office 365 / Google G Suite daar kun je in de basis gratis van gebruik maken en staat toe dat je samenwerkt in 1 document (niet alleen de spreadsheet), achter deze suites zitten grote bedrijven die enorm belang hebben om het product sterk te blijven verbeteren (DevOps / Continuous delivery) . Libre / Open zijn gewoon niet on par met deze producten en zou er fel tegenstander van zijn dat overheden dit zouden omarmen.